 |
| Από το λεύκωμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών |
Κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο - τον "παγκόσμιο πόλεμο" της κλασικής εποχής του Ελληνισμού και συνάμα τον εμφύλιο πόλεμο που κατέστρεψε αυτόν τον πολιτισμό - τέσσερις μάχες (αριθμός:4) λαμβάνουν χώρα στην περιοχή της Ταναγραϊκής. Η πρώτη διεξήχθη το 457 π.Χ. (την περιγράφει ο Ν. Κέηγκαν εδώ). Η δεύτερη έγινε λίγους μήνες μετά, μέσα στο 457 και λίγα χιλιόμετρα πιο κάτω, πάλι στις όχθες του Ασωπού, στα Οινόφυτα. Εκεί νίκησαν οι Αθηναίοι, θέτοντας τη Βοιωτία στον έλεγχό τους, για να χάσουν αυτόν τον έλεγχο το 447 π.Χ., δέκα χρόνια αργότερα, στη μάχη της Κορώνειας. Η δεύτερη μάχη της Τανάγρας, η τρίτη στην περιοχή της, λαμβάνει χώρα το 426 π.Χ. όπου και πάλι επικρατούν, οριακά, οι Βοιωτοί των Αθηναίων. Η επικράτηση αυτή θα οδηγήσει του δεύτερους σε μια νέα απόπειρα ελέγχου της Βοιωτίας. Πρόκειται για τη μάχη στο Δήλιον, το 424 π.Χ., όπου και πάλι επικρατούν οι Βοιωτοί, οι οποίοι αρέσκονται, απ' ό,τι δείχνουν τα γεγονότα, στην ηγεμονία της Θήβας περισσότερο από εκείνη της Αθήνας.
Ήδη λοιπόν από τότε, και ακόμα παλαιότερα με την Αυλίδα ως τον μοναδικό...ναύσταθμο του Τρωικού Πολέμου, διαφαίνεται ο στρατηγικός ρόλος της Βοιωτίας, τόσο στην Ελλάδα γενικότερα όσο και στον έλεγχο των δρόμων από και προς την Αττική, την Εύβοια και την Πελοπόννησο. Όλοι οι μετέπειτα πόλεμοι, σε όλες τις εποχές, επιβεβαιώνουν αυτό τον ρόλο. Σε αυτό το μπλογκ θα βρει ο αναγνώστης και την πιο πρόσφατη επιβεβαίωση, με τις μάχες που διεξάγονται, από το 1943 έως και την τελευταία μέρα της παρουσίας των Γερμανών στη γη της Τανάγρας.
Η Βοιωτία είναι ο στρατηγικός ρόμβος της Ελλάδας που επιπλέον ενώνει (ή χωρίζει) τρεις θάλασσες, το Βόρειο, το Νότιο Ευβοϊκό και τον Κορινθιακό Κόλπο.
Η Βοιωτία, όμως, δεν είναι μόνον ένα πεδίο για τις μάχες του παρελθόντος και του μέλλοντος. Είναι είναι κι ένας τεράστιος κάμπος του οποίου το εμβαδόν αυξάνει από τις "άπειρες" πτυχώσεις, τις ήπιες ρεματιές, του "μαλακούς" λόφους, τα χαμηλά και αραιά βουνά της. Είναι ένας τόπος που παράγει σχεδόν τα πάντα και εκτρέφει όλα τα ζώα που είναι απαραίτητα για να ζει και να υπάρχει ο άνθρωπος. Στα μεγάλα ζώα ειδικά, στα βόδια, οφείλει μάλιστα και το όνομά της.
Οι Αθηναίοι, λοιπόν, θέλουν τη Βοιωτία για έναν επιπλέον ζωτικό λόγο. Θέλουν να την κάνουν, μαζί με την Εύβοια, τον λαχανόκηπο και τη φάρμα της αυτοκρατορίας τους!
Ό,τι δεν κατάφεραν τότε, οι Αθηναίοι του Χρυσού Αιώνα, το κατάφερε στις μέρες μας ο Αθηναϊσμός! Η ιδεολογία της υποτέλειας στους ξένους, η ιδεολογία της υδροκέφαλης Ελλάδας, με τα σύνορα λίγο πιο πάνω ή λίγο πιο κάτω απ' τη Μελούνα που υπάρχει για να εξυπηρετεί τα συμφέροντα που διαπλέκονται γύρω από την Αθήνα.
Η Βοιωτία από λαχανόκηπος και υποστατικό της Αθήνας κατάντησε η βιομηχανική της χαβούζα, ταυτόχρονα με την "από τα κάτω" τάση της μεσαίας και μικρής φτωχολογιάς της Αθήνας να τη μεταβάλλει σε παραθεριστικό κέντρο "χαμηλού προφίλ"....("Το Δήλεσι θα γίνει μικρή Ριβιέρα" έφη ο μεγάλος!) Γέμισε η γη της Ταναγραϊκής βιομηχανικές εγκαταστάσεις με ημερομηνία λήξης αλλά όχι λύσης. Βρόμισαν τα νερά της από τα βιομηχανικά της δηλητήρια βοηθούντων και των καταλοίπων της εντατικοποιημένης γεωργίας της Μονσάντο και της Μπάγερ. Όσο για την κτηνοτροφία; Εξαφανίστηκε ολοσχερώς, των Ταναγραίων αρκουμένων στο "ένα στρέμμα στο σφυρί-μια ασκόνα στην αυλή".
Η γη μας, κατακτήθηκε, λεηλατήθηκε, συλήθηκε, ατιμάστηκε, από εμάς τους ίδιους (και όχι από κάποιους ξένους), τους πατέρες και τους παππούδες μας, χωρίς "ν' ανοίξει μύτη" και χωρίς "να πέσει ντουφεκιά". Ας σκοτωνόμασταν μεταξύ μας για όλα τα άλλα, μικρά ή μεγάλα. Εκεί υπήρξε απόλυτη ομόνοια, και κανένας εμφύλιος, θερμός ή ψυχρός, δεν διατάραξε την "πρόοδό" της(!) Μέσα στη σύληση βάζω και τους δέκα χιλιάδες(10.000!) αρχαίους τάφους που συλήθηκαν, από τους άμεσους ημών προγόνους - εκείνους που κατά το συναμφότερο του τ(Ρ)όπου μας γέννησαν τους πολεμιστές των Βαλκανικών, της Μικρασίας, της Αλβανίας και του Αντάρτικου - για να στολίσουν τα διασημότερα μουσεία και να αυξηθεί έτσι η επισκεψημότητα των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων.
Είναι καιρός να αντιστρέψουμε τη ροή του Ασωπού έστω κι αν αυτός "ρέει μέγας"!
Παραβολικά μιλάω. Είναι καιρός να κάνουμε κάτι. Είναι καιρός να κηρύξουμε τον δικό μας πόλεμο, ξανά εδώ στις όχθες του αρχαίου συνόρου της μικρής μας πατρίδας! Πόλεμο ειρηνικό, δημιουργικό, παραγωγικό! Πόλεμο των "αναιμάκτων θυσιών" και των αγαθών τροπαίων! Πόλεμο κατά του κακού μας εαυτού που γειτονεύει ομόρως με τον καλό μας....
Ας ακούσουμε πως ο Βοιωτάρχης Παγώνδας αναλύει το "θεώρημα του Παγώνδα" (έκφραση του Κ.Ζουράρι) σε μετάφραση του Ελευθερίου Βενιζέλου...ο γείτονάς μας είναι ο εχθρός, λέει ο Παγώνδας, αυτός που συνορεύει μαζί μας...
Και όχι αυτός που έρχεται....ρακένδυτος από τη Συρία, θα προσέθετε η ημετέρα μετριότης...Ο μανάβης φθονεί τον μανάβη που έχει το μαγαζί δίπλα κι όχι τον χρυσοχόο ή τον τσαγκάρη...
[...Ο Βοιωτάρχης Παγώνδας συνιστά να πολεμήσουν κατά των Αθηναίων
92. «Αγαπητοί Βοιωτοί, έπρεπε μήτε να περάση από τον νουν κανενός από ημάς τους αρχηγούς του στρατού η ιδέα ότι δεν είναι ορθόν να επιτεθώμεν εναντίον των Αθηναίων, παρά εάν τους προφθάσωμεν ευρισκομένους ακόμη εις το έδαφος της Βοιωτίας. Διότι εκείνοι, ελθόντες από όμορον χώραν και οικοδομήσαντες οχύρωμα επάνω εις την Βοιωτίαν, σκοπόν έχουν να ερημώσουν το έδαφός μας, και είναι προφανώς εχθροί μας, οπουδήποτε και αν τους φθάσωμεν, και ιδίως εις το έδαφος, από το οποίον προήλασαν, διά να συμπεριφερθούν ως τοιούτοι επί του ιδικού μας. Αλλ’ εάν μόλα ταύτα ενόμισε κανείς ασφαλέστερον να μην επιτεθώμεν, πρέπει ν’ αλλάξη γνώμην. Διότι οι υπολογισμοί της συνετής προνοητικότητος δεν αρμόζουν εξ ίσου εις εκείνους που είναι θύματα επιθέσεως άλλων και ζητούν να προστατεύσουν το έδαφός των, όπως αρμόζουν εις όσους, ενώ κατέχουν ανενοχλήτως ό,τι τους ανήκει, επιτίθενται εκουσίως και από πλεονεξίαν εναντίον άλλων. Άλλωστε, πατροπαράδοτος διά σας πολιτική είναι να καταπολεμήτε τον ξένον επιδρομέα, αδιάφορον αν εις το ιδικόν σας ή το ξένον έδαφος, και πολύ περισσότερον επιβάλλεται τούτο απέναντι των Αθηναίων, οι οποίοι επί πλέον συνορεύουν με σας. Διότι τότε μόνον εξασφαλίζει κανείς την ελευθερίαν του απέναντι των γειτόνων, όταν είναι ικανός και έτοιμος ν’ αντιμετωπίζη αυτούς. Και εναντίον προ πάντων των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι όχι πλέον τους γείτονας, αλλά και εκείνους ακόμη που κατοικούν μακράν, επιζητούν να υποδουλώσουν, είναι ή δεν είναι ανάγκη ν’ αγωνισθώμεν μέχρις εσχάτων; Η κατάστασις της απέναντί μας Ευβοίας και των περισσοτέρων άλλων Ελλήνων ας μας χρησιμεύση ως παράδειγμα. Και πρέπει να γνωρίζετε ότι ενώ οι άλλοι πολεμούν εναντίον των γειτόνων των δι’ αμφισβητούμενα σύνορα, δι’ ημάς, εάν νικηθώμεν, εν και μόνον και αναμφισβήτητον του λοιπού σύνορον θα χαραχθή, περιλαμβάνον ολόκληρον το έδαφός μας, διότι, άμα εισέλθουν εις αυτό οι Αθηναίοι, θα γίνουν διά της βίας κύριοι των κτήσεών μας. Τόσον επικινδυνωτέρα από κάθε άλλην είναι δι’ ημάς η γειτνίασίς των. Συνήθως, άλλωστε, όσοι, θρασυνόμενοι από την δύναμίν των, όπως οι Αθηναίοι τώρα, επιτίθενται εναντίον άλλων, βαδίζουν με μεγαλυτέραν εμπιστοσύνην εναντίον εκείνων, οι οποίοι αδρανούν και υπερασπίζουν εαυτούς μόνον εντός του ιδικού των εδάφους, ενώ αντιτάσσονται με ολιγωτέραν προθυμίαν εναντίον εκείνων, οι οποίοι εξέρχονται από τα όρια της χώρας των, διά να τους αντιμετωπίσουν, και οι οποίοι, παρουσιαζομένης ευκαιρίας, αρχίζουν αυτοί πρώτοι τας εχθροπραξίας. Του πράγματος αυτού ελάβαμεν πείραν από τους ιδίους τους Αθηναίους, διότι, όταν, συνεπεία των εμφυλίων μας σπαραγμών, κατέλαβαν την χώραν μας, και τους ενικήσαμεν εις την μάχην της Κορωνείας, εξησφαλίσαμεν εις την Βοιωτίαν πλήρη ασφάλειαν μέχρι της σήμερον. Αυτά ενθυμούμενοι, καθήκον έχομεν, οι πρεσβύτεροι να μη φανούν κατώτεροι των τότε ανδραγαθημάτων των, και οι νεώτεροι, ως υιοί πατέρων, οι οποίοι έδειξαν τότε διαγωγήν άψογον, να προσπαθήσουν να μην αμαυρώσουν τας πατροπαραδότους αρετάς. Εμπιστευόμενοι δε εις την βοήθειαν του θεού, του οποίου τον ναόν, παρά τα κρατούντα μεταξύ Ελλήνων, ωχύρωσαν και κατέχουν, και εις τας θυσίας που προσεφέραμεν εις τους θεούς και αι οποίαι υπήρξαν ευοίωνοι, καθήκον έχομεν να προελάσωμεν διά να επιτεθώμεν εναντίον των και τους δείξωμεν ότι αν θέλουν να επιτύχουν ό,τι εποφθαλμιούν, οφείλουν να επιτίθενται εναντίον εκείνων, που δεν έχουν διάθεσιν ν’ αμυνθούν, αλλ’ ότι άνδρες, οι οποίοι, εμπνεόμενοι από ευγενές πνεύμα, εθεώρησαν πάντοτε καθήκον των ν’ αγωνίζωνται υπέρ της ελευθερίας της ιδικής των χώρας και να μην υποδουλώνουν την χώραν των άλλων αδίκως, δεν θα τους επιτρέψουν να φύγουν χωρίς να πολεμήσουν»...]
ΘΟΥΚΥΔΙΔΟΥ :
Πελοποννησιακός πόλεμος
(Βιβλία Γ΄-Δ΄ [μετάφραση Ελ. Βενιζέλου])