Σχόλια σ' ένα "μικρό" επετειακό τεκμήριο της ιστορίας του Κομμουνιστικού Κινήματος
Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής
Η προκήρυξη που δημοσιεύεται σήμερα, για πρώτη φορά μετά από σαράντα ακριβώς χρόνια, συντάχθηκε, δακτυλογραφήθηκε και τυπώθηκε από νέους κομμουνιστές της Οργάνωσης Βάσης της οδού Αχαρνών της ΚΝΕ, τον Νοέμβριο του 1978, στην επέτειο των 60 χρόνων του ΚΚΕ.
Σαράντα χρόνια μετά, αξίζει να τη σχολιάσουμε με πολλούς τρόπους. Ίσως, αξίζει να σχολιάσουμε κάθε της φράση, για να δούμε μέσα απ' αυτές πώς σκεφτόντουσαν και πώς δρούσαν νέα παιδιά, 18 και 20 χρονών, την εποχή εκείνη, που απέχει από εμάς περισσότερο, απ' όσο απείχε απ' αυτούς, τότε, η μεγάλη δεκαετία του '40.
Θα σταθούμε μόνο σε τρεις πλευρές:
1) Ο τρόπος που συντάχθηκε και τυπώθηκε
Συντάκτης είναι ο Δημ. Δελαπάσχος, ο τότε γραμματέας της ΟΒ της Αχαρνών, τα μέλη της οποίας υπολείπονταν κατά τι της εκατοντάδας, ενώ τα μέλη της αντίστοιχης Κομματικής Οργάνωσης Βάσης ξεπερνούσαν κατά 10% την εκατοντάδα. Ο οργανώσεις αυτές κάλυπταν χωροταξικά την περιοχή από την οδό Ηπείρου μέχρι την περιοχή του Άη Νικόλα. Δεν θυμάμαι ακριβώς την οδό που χώριζε τη μία οργάνωση από εκείνη των Κάτω Πατησίων. "Πάνω" σύνορο ήταν η οδός Πατησίων και "κάτω" σύνορο ήταν η οδός Λιοσίων.
Η δακτυλογράφος, που "πληκτρολόγησε" την προκήρυξη έχει χαθεί πια απ' τη μνήμη μου. Λέω όμως ότι πρόκειται για γυναίκα δακτυλογράφο γιατί, την εποχή εκείνη, μόνο γυναίκες ήξεραν γραφομηχανή.
Εύκολα έγραφε κάποιος ένα κείμενο, ήταν όμως δύσκολο να βρει κάποια συντρόφισσα να το δακτυλογραφήσει. Και μάλιστα να το δακτυλογραφήσει σε στένσιλ, στην ειδική αυτή μεμβράνη όπου, η δακτυλογράφηση γινόταν χωρίς την παρεμβολή της μελανοταινίας της γραφομηχανής.
[Εδώ όπου η προκήρυξη φέρει εικόνα, χαράχτηκε με το χέρι].
Αλλά ούτε και η μεμβράνη ήταν κάτι που έβρισκε κανείς σε κάθε χαρτοπωλείο. Ήταν κι εκείνη δυσεύρετη και , μάλιστα, περισσότερο απ' τη δακτυλογράφο. Κόστιζε δε και ένα κάποιο αξιόλογο ποσό ώστε να μην επιτρέπονται λάθη. Η δακτυλογράφηση έπρεπε να "πετύχει" μια κ' έξω... Κάποια μικρά ορθογραφικά λάθη, που έτσι κι αλλιώς ξεφεύγανε, ή διορθώνονταν με...μανό [εκείνο για τα νύχια, που έκλεινε τους πόρους της μεμβράνης και επέτρεπε κάπως τη διόρθωση], ή παρέμεναν ως μνημεία και ορόσημα της κακοτράχαλης πορείας των ιδεών της προκήρυξης, από τον συντάκτη μέχρι τον αναγνώστη, από τον πολιτικά δρώντα έως τον πολίτη.
Όταν η διαδικασία, στην εν λόγω προκήρυξη, ολοκληρώθηκε, ανέλαβε ο γράφων να την τυπώσει σε 100 πολύτιμα αντίτυπα, μεγέθους Α4. Και το χαρτί, τότε, ήταν ακριβό!
Η εκτύπωση γινόταν, τέσσερα χρόνια μετά την Μεταπολίτευση, με έναν πολύγραφο της παρανομίας.
Ο πολύγραφος "της παρανομίας" είναι στην ουσία ένα τελάρο μεταξοτυπίας, όπως το παρακάτω σχήμα. Πάνω στο πλαίσιο της σίτας εφαρμοζόταν, σταθερά με πινέζες, η μεμβράνη με το κείμενο. Ανάμεσα στη σίτα και στο επίπεδο ξύλο έμπαιναν, ένα-ένα, τα φύλλα του χαρτιού. Με σπάτουλα, ή με κύλινδρο, απλωνόταν η μελάνη πάνω στη σίτα για να περάσει από τα χαραγμένα γράμματα της μεμβράνης και να τυπωθεί το κείμενο.
Στα σαράντα αυτά χρόνια που μεσολάβησαν, οι αλλαγές στη διάδοση των ιδεών σημείωσαν... μια κάποια πρόοδο!
Ο γράφων έχει τη χαρά τα κείμενά του να μη χρειάζονται δακτυλογράφο, να μη χρειάζονται τύπωμα, έξοδα για χαρτί, μελάνη και μεμβράνη, χρόνο για την εκτύπωση και τη διανομή.
Κάθε κείμενο, σχεδόν ακαριαία, μετά την σύνταξη και τη διόρθωση, αναρτάται σε.. άπειρα αντίτυπα, σε όλες τις χώρες του κόσμου, σε όλες τις ημέρες του χρόνου και σε όλες τις ώρες του εικοσιτετραώρου. Κανένας πια δεν ανησυχεί για το αν έπιασαν τόπο τα "100 αντίτυπα" που τυπώθηκαν, όπως στην προκήρυξη που σχολιάζουμε.
2) Το πολιτικό της πλαίσιο
Από το κείμενο ο αναγνώστη πληροφορείται ότι η προκήρυξη κυκλοφορεί λίγους μήνες μετά το θρυλικό 10ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Έγινε τον Μάιο του '78 και ήταν το πρώτο συνέδριο σε συνθήκες νομιμότητας μετά το 7ο Συνέδριο του 1945.
Συνέδριο, όταν τ' άλλα κόμματα δεν κάνανε συνέδρια κι όταν, πχ, το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας δεν είχε καν μέλη! Ναι, υπήρχαν κόμματα τότε χωρίς μέλη! Ήταν όλα τα κόμματα πέραν του ΠΑΣΟΚ, Κέντρο δηλαδή και Δεξιά.
Συνέδριο, με προδημοσιευμένες "Θέσεις" για συζήτηση, με εσωκομματική και εξωκομματική συζήτηση, με δημοσιεύσεις γνωμών και θέσεων, με διαφωνίες και προβληματισμούς, με εσωκομματική πάλη.
Τα λέω για να μη ξεχνιόμαστε, και για να θυμόμαστε από πού προέρχονται όλα αυτά που σήμερα θεωρούμε "κεκτημένα" και "αυτονόητα".
Συνέδριο, όμως, που καθόριζε, για πρώτη φορά στο φως της δημοσιότητας και σε δημοκρατικές συνθήκες, τη στρατηγική και την τακτική του ΚΚΕ.
Οι βάσεις είχαν μπει στο 9ο, η πλήρης όμως ανάπτυξη της στρατηγικής αλλά και οι διορθώσεις που απαιτούνταν μετά την πτώση της δικτατορίας, έγιναν στο 10ο Συνέδριο.
Σήμερα, σαράντα χρόνια μετά, μπορεί ο καθένας πολίτης να αντιληφθεί τη μεγάλη αλλαγή, την μεταλλαγή, που προέκυψε στην πολιτική του ΚΚΕ.
Μπορεί ν' αντιληφθεί, με την προϋπόθεση ότι θα του πούμε το "μυστικό". Το "μυστικό" είναι ο Χαρακτήρας της Επανάστασης!
Βασικό, το βασικότερο, στοιχείο της στρατηγικής των κομμουνιστικών κομμάτων ήταν πάντα το τι είδους επανάσταση εξαγγέλλουν τα κόμματα αυτά που θέλουν να λέγονται επαναστατικά.
Θα ήταν επανάσταση που εγκαθιστούσε κατευθείαν τον Σοσιαλισμό, θα ήταν ο χαρακτήρας της Σοσιαλιστικός; Ή θα εγκαθιστούσε ένα άλλο ενδιάμεσο καθεστώς, "τη Δημοκρατία του Λαού" όπως λέει η προκήρυξη, και ο χαρακτήρας της θα ήταν "αντιΙμπεριαλιστικός-αντιμονοπωλιακός";
Από τον χαρακτήρα της Επανάστασης, που τόσο αποσιωπούν σήμερα οι γραφειοκράτες του Περισσού, εξαρτιόνταν πάρα πολλά πράγματα και πρώτα απ' όλα το εύρος των συμμαχιών, κοινωνικών και πολιτικών, που θα μπορούσαν να πάρουν μέρος στον αγώνα για την αλλαγή της κοινωνίας. Ο αντιΙμπεριαλιστικός-αντιΜονοπωλιακός χαρακτήρας, σε μια χώρα εξαρτημένη από τον Ιμπεριαλισμό, σαν την Ελλάδα, επέτρεπε και επέβαλε τις συμμαχίες με κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις πολύ πέραν της εργατικής τάξης, των φτωχών αγροτών και επαγγελματιών. Ο αντιΙμπεριαλιστικός αυτός χαρακτήρας επέτρεπε και επέβαλε την παραπέρα "εξειδίκευση" και συγκεκριμενοποίηση της τακτικής, ανάλογα με τις επικρατούσες πολιτικές συνθήκες, πράγμα που διευκόλυνε την πάλη, ήτοι το σχηματισμό και την συγκέντρωση σημαντικών δυνάμεων στα σημεία εκείνα όπου μπορούσαν να προκληθούν ρήγματα στον αντίπαλο και να δημιουργηθούν θύλακες-πολλαπλασιαστές της ισχύος του λαϊκού κινήματος.
Μια τέτοια εξειδίκευση και συγκεκριμενοποίηση της στρατηγικής του κόμματος, ήταν και η "Πραγματική Αλλαγή", που επεξεργάστηκαν τα συνέδρια 11ο & 12ο. Όταν το ΠΑΣΟΚ έλεγε "Αλλαγή" εμείς λέγαμε "Πραγματική Αλλαγή"! Είμαστε πιο μπροστά από το ΠΑΣΟΚ αλλά τόσο μπροστά ώστε να μπορούν να μας καταλαβαίνουν, να συμμαχούν μαζί μας, και, εν δυνάμει , να μας ακολουθούν οι οπαδοί του.
Ταυτόχρονα, όλη αυτή η κλιμάκωση των στόχων και των καθηκόντων του κινήματος επέτρεπε την ανάπτυξη και των "πτερύγων" του, του συνδικαλιστικού κινήματος και της ιδεολογικής πάλης.
Ο πολιτικός αγώνας διεξάγεται πάντα σε τρία "πολεμικά" πεδία. Το ένα είναι το καθεαυτό πολιτικό πεδίο. Το άλλο είναι το επίπεδο των μαζικών οργανώσεων, του συνδικαλισμού κλπ Το τρίτο είναι το πεδίο των ιδεών και της ιδεολογικής πάλης.
Το κύριο πεδίο είναι αυτό της καθεαυτό πολιτικής και δεν πρέπει να μας διαφεύγει. Εκεί γίνεται η συγκέντρωση των δυνάμεων εκείνων που μπορούν να προκαλέσουν, στην αρχή, μια κυβερνητική αλλαγή και, στη συνέχεια, μια αλλαγή ριζική σε όλη την κλίμακα της εξουσίας.
Εκεί εκπαιδεύονται οι πολίτες, εκεί γίνονται πολιτικά όντα, εκεί μαθαίνουν να συνεργάζονται, εκεί μαθαίνουν να επιλέγουν πολιτικούς στόχους, να τους ιεραρχούν μετά από αξιολόγηση και να καθορίζουν όχι απλώς τον αδύναμο κρίκο αλλά τον κρίκο εκείνο που θα μας επιτρέψει να κρατήσουμε στα χέρια μας όλη την αλυσίδα.
Με άλλα λόγια, στο πολιτικό πεδίο οι πολίτες μαθαίνουν τα καίρια της Πολιτικής, μαθαίνουν από την πείρα τους σε γιγαντιαίες "σχολές", πώς να ξεχωρίζουν δλδ, το εφικτό απ' το ανέφικτο, το ώριμο, το όψιμο και το πρώιμο, το άκαιρο και το παράκαιρο, το σχετικό και το απόλυτο, το μερικό και το συνολικό, το κύριο και το δευτερεύον.
Στην Πολιτική μαθαίνουν οι πολίτες, από την πείρα τους, και κάτι περισσότερο από όλα αυτά: πώς να αλλάζουν, με μικρές και μεγάλες ώσεις, με μικρές και μεγάλες "ποσοτικές αλλαγές", το ανέφικτο σε εφικτό, το πρώιμο σε ώριμο, το άκαιρο σε καίριο, το απόλυτο σε σχετικό και το σχετικό σε απόλυτο, το μερικό να το εντάσσουν στο συνολικό και το δευτερεύον για να βοηθάει το κύριο.
Ας σημειωθεί δε ότι, η στρατηγική και επομένως ο χαρακτήρας της Επανάστασης, ΔΕΝ καθορίζεται βουλησιοκρατικά, "ετσιθελικά", ανάλογα με τους πόθους της Αλέκας ή του Κουτσούμπα, αλλά από τους υπάρχοντες συσχετισμούς των δυνάμεων και των αδυναμιών, από τις συνθήκες που διαμορφώνονται, κάθε ιστορική εποχή, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο.
Εγκατάλειψη του πολιτικού πεδίου, της στρατηγικής κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών, ισοδυναμεί με αφοπλισμό του επαναστατικού κόμματος. Χωρίς την πολιτική συμμαχιών ούτε ο λαός μπορεί ποτέ ν' ανυψωθεί σε δημιουργό της ιστορίας αλλά ούτε και στον πανίσχυρο αντίπαλο μπορεί να προκληθεί ρήγμα, ώστε κάποιος θύλακας δικό μας να λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά στις δυνάμεις του κινήματος.
Εγκατάλειψη του πολιτικού πεδίου και της στρατηγικής των συμμαχιών, σημαίνει υπονόμευση των δύο άλλων πεδίων, σημαίνει σίγουρη υπερφαλάγγιση και εκμηδενισμό τους. Όταν το μόνο που τάζεις για την ουσιαστική ανακούφιση του λαού είναι η... "Δευτέρα Παρουσία" της Σοσιαλιστικής Επανάστασης, και μάλιστα χωρίς να δείχνεις πώς και πότε (πέρασαν 100 χρόνια!) θα φτάσεις σ' αυτή, γιατί ο άλλος να παλέψει και να μην συμβιβαστεί;
Εγκατάλειψη του πολιτικού πεδίου και της στρατηγικής των συμμαχιών, ισοδυναμεί με "δήλωση", και μάλιστα προγραμματική δήλωση, του λεγόμενου ΚΚΕ ότι μέχρι τη "Δευτέρα Παρουσία" της Σοσιαλιστικής Επανάστασης, εκείνο ΔΕΝ θα συμμαχήσει ούτε θα συμπράξει με κανέναν για να ενώσει τις δυνάμεις του ενάντια στα Μονοπώλια και τον Ιμπεριαλισμό, για να τους προκαλέσει κάποιο ρήγμα και να εξασφαλίσει κάποιον θύλακα. Ισοδυναμεί με δήλωση του λεγόμενου ΚΚΕ ότι οι δυνάμεις του, μέχρι την "Δευτέρα Παρουσία" της Σοσιαλιστικής Επανάστασης θα μάχονται μόνες τους, χωρίς βοήθεια από πουθενά, ενώ οι πτέρυγες του συνδικαλιστικού κινήματος και της ιδεολογικής πάλης θα υπονομεύονται σταθερά και ολοκληρωτικά.
Συνεπώς, φαίνεται καθαρά πόσο μεγάλη αλλαγή έχει επέλθει στη στρατηγική του σημερινού ΚΚΕ, από εκείνη του ΚΚΕ του 10ου Συνέδριου, όταν λέει ότι η "επικείμενη" Επανάσταση θα είναι Σοσιαλιστική, τη στιγμή που Σοσιαλισμός δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο, το παράδειγμά του έχει καταρρεύσει παταγωδώς, το ελληνικό λαϊκό κίνημα δεν είναι σε θέση να αποτρέψει ούτε καν τα Μνημόνια και το ίδιο το λεγόμενο ΚΚΕ δεν θέλει να συνεργαστεί με κανέναν για να πραγματοποιήσει κανέναν επιμέρους στόχο αλλά και κανέναν από τους εξαγγελόμενους, επί 100 χρόνια, στόχους της Κομμουνιστικής Επαγγελίας!
Θα πει κάποιος, "γιατί μάς τα λες όλα αυτά αφού δεν πιστεύεις πια στη Σοσιαλιστική Επανάσταση, θεωρείς οριστικό το τέλος των μεγάλων ιδεολογιών και των σχετικών ουτοπιών που εκείνες εξήγγειλαν και ψάχνεσαι σε άλλα μήκη και πλάτη;"
Η απάντηση είναι απλή. Οι ουτοπίες, οι ιδεολογίες και ο Σοσιαλισμός που κάποτε πιστεύαμε, είχαν καταρρεύσει πριν εμείς πάψουμε να πιστεύουμε. Οι μάχες μας ήταν μάχες οπισθοφυλακών.
Στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπήρξαν οι ιδεολογίες σαν κάτι "αντικειμενικό"! Όλα ήταν μια Πίστη! Η ουτοπία εκ της φύσεώς της είναι Πίστη. Όταν η ουτοπία ταυτίζεται με το Ιδανικό, τότε "ιδανική" είναι η ουσία της λειτουργίας της: Παραμένει ελκυστικό πρότυπο όσο κοντά κι αν φτάνει η πράξη. Καθοδηγεί χωρίς ποτέ να εξαντλείται. Όταν η ουτοπία ΔΕΝ ταυτίζεται με το Ιδανικό, αποτελεί κατασκεύασμα, εγκεφαλικό, ατελές και μηχανιστικό, που παράσχει αρκετά εσφαλμένα στοιχεία πλοήγησης. Η δική μας ουτοπία, έτσι κι αλλιώς, ήταν μια ισχυρή Πίστη που μπορούσε να οδηγήσει τους ανθρώπους στην αυθυπέρβαση και την αυτοθυσία! Ποτέ, όμως, [ευτυχώς!] δεν ήταν "Επιστήμη", όπως ακιζόταν. Μάλιστα δε, ως Πίστη είχε πολλά εγγενή ελαττώματα.
Και όμως αυτή η Πίστη, το υποκατάστατο Πίστης, είχε αντικειμενικά αποτελέσματα! Είχε αποτελέσματα που άλλαζαν προς το καλύτερο χιλιάδες πράγματα στη ζωή, στη κοινωνία, στην πολιτική.
Κάποιος μπορεί να εμπνεόταν από μια ουτοπία, ταυτόχρονα όμως καλούνταν να λύσει πραγματικά και "αντικειμενικά" προβλήματα με τρόπο τέτοιο που θα άνοιγε, στο μέλλον, νέες δυνατότητες για συνεργασίες και κοινές ενέργειες απ' όλα τα τμήματα των κοινωνικών και των πολιτικών δυνάμεων.
Με άλλα λόγια, και για να τιμήσουμε τα όσα είπαμε παραπάνω για συμμαχίες, μπορεί κάποιος, ακόμη και σήμερα, να πιστεύει στη Σοσιαλιστική Επανάσταση, ωστόσο και μέχρι εκείνη να λάβει χώρα, μπορεί κάλλιστα να συνεργάζεται για τη λύση καίριων προβλημάτων της ζωής του, να συμμαχεί με άλλους και να προκαλεί ρήγματα στον Καπιταλισμό, ο οποίος, δεν είναι απλώς μονοπωλιακός αλλά Παγκοσμιοποιημένος και Κορπαρατικός, και, φυσικά, η κατάρρευση του υπαρκτού Σοσιαλισμού ούτε τον δικαίωσε, ως κοινωνικό σύστημα, ούτε τον έσωσε. Αρκεί κανείς να δει τι έγινε μόλις δυο δεκαετίες μετά την πλήρη "επικράτησή" του.
Μπορεί, λοιπόν, κάποιος να "μαστουριάζει" ουτοπικά αλλά ταυτόχρονα να δρα πραγματιστικά. Μπορεί να επιδιώκει το ανέφικτο αλλά να διαχειρίζεται μια χαρά το εφικτό. Να φαντασιώνεται την Επανάσταση σαν την καλή νεράιδα αλλά να πατάει γερά στα πόδια του και να επανδρώνει τις θέσεις μάχης στο Τώρα και στο Πάντα! Να γιατί γράφω όλα αυτά και κάνω αυτού του είδους την αποτίμηση στα 100χρονα του ΚΚΕ.
Λαμπρό και χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το κίνημα γύρω από τα προβλήματα της Αθήνας. Όλα όσα υλοποιούνται σαράντα χρόνια τώρα, από όλες τις άλλες πολιτικές δυνάμεις πλην του ΚΚΕ, ήταν οι στόχοι του λαϊκού κινήματος που το ΚΚΕ είχε επεξεργαστεί, είχε παλέψει και είχε αναδείξει στην πρώτη γραμμή.
Αξίζει, οι νεώτεροι, να βρουν τα τεκμήρια της εποχής εκείνης, τα έντυπα και τα εκλογικά προγράμματα των δημοτικών παρατάξεων του ΚΚΕ, και να τα συγκρίνουν με τα έργα και τις δράσεις που υλοποιήθηκαν εν τω μεταξύ, για να φανεί του λόγου το αληθές.
3) Οι πολιτιστικοί στόχοι της
Τέτοιοι στόχοι, τέτοια προβλήματα είναι και τα του πολιτισμού. Μπορεί ν' αλλάζουν λίγο οι λέξεις, η ορολογία, η ουσία όμως παραμένει ίδια κι ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί ότι, το τότε ΚΚΕ καθόριζε σωστά τον κύριο εχθρό και την κύρια απειλή!
Ήταν ο "αμερικάνικος τρόπος ζωής", ο εκφυλισμός, η φθορά των συνειδήσεων! Αυτό που λέμε σήμερα, ούτε λίγο ούτε πολύ, "μηδενισμό"! Άσχετα αν ήταν... δονκιχωτικό να πιστεύει ότι μπορούσε να τον ανατρέψει και, μάλιστα, με τα ιδεολογικά εργαλεία που διέθετε, τα οποία, επιπλέον, δεν έβγαιναν έξω από τη Νεωτερικότητα και δεν εντόπιζαν τις "πηγές" και την ουσία του "αμερικάνικου τρόπου ζωής".
Έθετε, από τότε ακόμη, αυτά που αποτελούν ζητήματα αιχμής της αντίστασης κατά του σύγχρονου μηδενισμού. Σαφώς το ΚΚΕ μιλούσε για "τρόπο ζωής" που εισάγεται, ιμπεριαλιστικώ τω τρόπω, και απειλεί τον ελληνικό τρόπο ζωής, τον ελληνικό τρόπο της ιεράρχησης και επιλογής των αξιών.
Δεν στεκόταν μόνο στις διαπιστώσεις το ΚΚΕ. Προχωρούσε και στο "τι να κάνουμε". Καλούσε σε δράση από τα κάτω, στην ερασιτεχνική μαζική δημιουργία. Ακόμη περισσότερο, οργάνωνε την από τα κάτω ερασιτεχνική δημιουργία, [χωρίς να περιμένει τη βοήθεια του κράτους, παρά το ότι την απαιτούσε], και την προέβαλε ως παράδειγμα και άμεσο πρακτικό αποτέλεσμα.
Η Πολιτιστική Ομάδα Αχαρνών ήταν ένα τέτοιο κύτταρο ερασιτεχνικής δημιουργίας που βοήθησε πολλά νέα ταλέντα στα πρώτα τους βήματα χωρίς να παραπέμπει το πρόβλημα για λύσει στη...."Δευτέρα Παρουσία" της Σοσιαλιστικής Επανάστασης.
Απ' την άλλη μεριά, η πίστη που προαναφέραμε στην ουτοπία της Σοσιαλιστικής Επανάστασης, καθόλου δεν εμπόδιζε αλλά ούτε και αλλοίωνε τα λαϊκά και ελληνικά χαρακτηριστικά της από τα κάτω ερασιτεχνικής δημιουργίας! Το αντίθετο, μάλιστα! Τ' αναζητούσε μανιωδώς, τα εντόπιζε και τα προήγαγε, με αρκετή επιτυχία και σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης από την επελαύνουσα Νεωτερικότητα.
Πού κάνανε πάρτι και τι πάρτι κάνανε "Κένταυροι" & "Ρέιντζερς" όταν εμείς στήναμε τα μεγαλειώδη Φεστιβάλ της ΚΝΕ στο Περιστέρι και την Καισαριανή με λαϊκούς καλλιτέχνες από την Ελλάδα και όλον τον κόσμο;
Όταν εκατοντάδες χιλιάδες λαού συγκεντρώνονταν, διασκέδαζαν, συνυπήρχαν, τραγούδαγαν, χόρευαν, συζητούσαν, έτρωγαν, έπιναν και αποχωρούσαν ειρηνικά, χωρίς την παρουσία και τη "βοήθεια" ούτε του κράτους ούτε της αστυνομίας!
 |
| Τελάρο μεταξοτυπίας ίδιο σχεδόν με τον πολύγραφο της παρανομίας. |