Δεσπόζουσα φυσιογνωμία στο τρίτομο Αντάρτης στα Βουνά της Ρούμελης, του Νικηφόρου (Δημ. Δημητρίου) είναι ο πατέρας του ανθυπίλαρχου και Δάσκαλος, με κεφαλαίο.
Παρατίθενται δε εκτενή κείμενα του ίδιου το Δάσκαλου προκειμένου να φωτίσουν τις περιπέτειες και του ίδιου και του χωριού.
Εντύπωση κάνουν εκείνα τα κείμενα όχι μόνο γιατί είναι καλογραμμένα, ακριβή και ζωντανά στις περιγραφές τους αλλά, κυρίως, γιατί εκτίθεται σ' αυτά μια εξαίρετης διαύγειας πολιτική σκέψη.
Πολιτική με την ευρεία και την σημαντικότερη έννοιά της. Εκπλήσσεται κανείς όταν διαβάζει τους διαλόγους που έχει ο σεβάσμιος, σε όλους, Δάσκαλος με τους χωριανούς, με τους ληστοφυγόδικους, με τους Ιταλούς!
Ακόμη κι αν κάποιος, κακόπιστος ή έστω δύσπιστος, ισχυριστεί ότι είναι εκ των υστέρων "φτιαγμένοι" οι διάλογοι και οι δημηγορίες, πάλι πρόκειται για τέχνη μεγάλη που σήμερα έχει χαθεί από τη δική μας ζωή και τη δική μας πολιτική, είτε την μεγάλη είτε τη μικρή, την καθημερινή, στο χωριό και στην πόλη.
Κορυφαία πολιτική πράξη του ανδρός είναι η αποδοχή της προεδρίας της κοινότητας από την αρχή της κατοχής και μέχρι την φυλάκισή του, στη Λιβαδειά, από τους Ιταλούς. Εν γνώσει των κινδύνων, και να θεωρηθεί "συνεργάτης" των κατακτητών από τη μια και "ανταρτοτρόφος" από την άλλη, αναλαμβάνει την ευθύνη να βοηθήσει, όσο είναι δυνατό σε αυτές τις φρικτές συνθήκες, τους ανθρώπους της κοινωνίας του, έχοντας ταυτόχρονα και την ευθύνη της δική του πολυμελούς φαμίλιας.
Θέλοντας να φέρω στο προσκήνιο τη σπουδαία αυτή φυσιογνωμία και προσδοκώντας κάποια επαρκή βιογραφία της, από κάποιον επαρκέστερο, δημοσιεύω δύο επιστολές του γέροντα στην εφημερίδα "Απογευματινή" του 1958.
Πρόκειται για παρεμβάσεις συμπληρωματικές στις αφηγήσεις του Ορέστη-Ανδρέα Μούντριχα που μόλις έχουν αρχίσει να δημοσιεύονται.
Χαρακτηριστική είναι μπηχτή στον Ορέστη, ο οποίος, αναφερόμενος κάπου στον πατέρα του Νικηφόρου λέει ότι «τον έβαζε μπροστά», τον μάλωνε δηλαδή, «για όλα τα παραστρατήματά του». Δεν την αφήνει "να πέσει κάτω" και συμπλήρωνει...«τα οποία, (παραστρατήματα) δυστυχώς, πολλαχόθεν συνεχίζονται, μας κατατυραννούν και μας παραλύουν...».
Η πρώτη παρέμβαση γίνεται στο φύλλο της 15ης Φεβρουαρίου 1958:
Η δεύτερη παρέμβαση γίνεται στο φύλλο της 11 Μαρτίου 1958
