 |
| Αίτημα του 7ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ προς την Αγγλική Διοίκηση για τον καθορισμό επισκεπτηρίου στους κρατουμένους άνδρες των Ταγμάτων Ασφαλείας στο Στρατόπεδο της Χαλκίδας |
Πρώτα-πρώτα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η στρατιωτική δύναμη των Ταγμάτων Ασφαλείας στην Εύβοια ονομαζόταν και εκείνη 7ο Σύνταγμα. Εν προκειμένω, το ένα 7ο Σύνταγμα, του ΕΛΑΣ, αιχμαλώτισε αναίμακτα το 7ο Σύνταγμα των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Το δεύτερο που πρέπει να διευκρινίσουμε είναι ότι, ΔΕΝ ήταν στην πολιτική του ΕΛΑΣ η κράτηση των ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας, σε στρατώνες και φυλακές. Αυτό προκύπτει, και από μαρτυρίες και από διαταγές του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ και από τα ίδια τα γεγονότα. Στο Αγρίνιο, πχ, που απελευθερώθηκε πρώτο από τις πόλεις της Στερεάς σαράντα μέρες νωρίτερα, οι ταγματασφαλίτες κυκλοφορούσαν ελεύθεροι. Το μέτρο του εγκλεισμού και της κράτησης, όσο κι αν φαίνεται παράξενο, ήταν διαταγή των Εγγλέζων. Φαίνεται παράξενο αλλά εξηγείται. Οι Εγγλέζοι δεν θέλανε, μετά το ξεσκαρτάρισμα των ενόχων για εγκλήματα, να διαλυθεί η δύναμη αυτή, να αποσυντεθεί και να γυρίσει ο καθένας σπίτι του. Τη θέλανε συγκροτημένη και μαντρωμένη και δη από τον ΕΛΑΣ που έτσι κι αλλιώς υπήρχαν ανοικτοί λογαριασμοί.
Συνεπώς, στη Χαλκίδα, η οποία, όπως έχουμε πει, απελευθερώθηκε από τα Τάγματα Ασφαλείας στις 23 Οκτωβρίου, αρχίζει να... λειτουργεί αυτή η σατανική πολιτική των Άγγλων.
Στις 25 Οκτωβρίου, δύο μέρες μετά την είσοδο του ΕΛΑΣ στην πόλη, το 7ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ απευθύνεται στον Άγγλο διοικητή και ζητάει να επιτραπεί το επισκεπτήριο στους κρατουμένους, "καθ' εκάστην Δευτέραν, Τετάρτην και Παρασκευήν" από τις 10 έως τις 12.
Στις 15 Νοεμβρίου ο φρούραρχος του ΕΛΑΣ της Χαλκίδας στέλνει στη Μεραρχία την εξής έκθεση.
ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΛΑΣ
Φρουραρχείον Χαλκίδος
Εμπιστευτική-Απόρρητος
Έκθεση
Εκτελώντας Διαταγή του 7ου Συν/τος ανέλαβα την
υπηρεσία φρουρήσεως των κρατουμένων Ταγματασφαλιτών ευθύς μετά την παράδοσίν των,
παρέμεινα δε και εξακολουθώ να παραμένω κοντά
στην Αγγλική Διοίκηση.
Από την πρώτη ημέρα υπέπεσαν στην αντίληψίν μου ραδιουργίες της
αντίδρασης της Χαλκίδας και παρασκηνιακές ενέργειες με απώτερους σκοπούς να
πείσουν την Αγγλική Διοίκηση, πως μπαίνοντας ο ΕΛΑΣ στη πόλη Χαλκίδας θα
επικρατούσε αναρχία, θα γίνουνε επεισόδια κ.λ.π., κι έτσι ν΄αποτραπή η είσοδος
των ανταρτών στην πόλη. Αφού απέτυχεν η αντεθνική αντίδραση στην προσπάθειά της
αυτή, άρχισε διάφορες σκηνοθεσίες εις βάρος των ανταρτών, «οι αντάρτες έκαμαν
τούτο, κλπ». Εζήτησα συνεργασίαν με τον Άγγλον Διοικητήν και του ετόνισα ότι όλα
τα καταγγελόμενα είναι ψευδή, είναι σκηνοθεσία (προβοκάτσιες) και ότι τα καταγγελόμενα
προέρχονται από άτομα τα οποία βαρύνονται με συνεργασίαν με τον εχθρό, είναι
δε τα ίδια πρόσωπα τα οποία είχαν σχέσεις με τους Ιταλούς, τους Γερμανούς, τους
Ράλληδες και τώρα επιδιώκουν να κάμουν το ίδιο και με τους Άγγλους. Παρεκάλεσα
να μη δίνουν πίστη στα πρόσωπα αυτά. Την παρουσίαση των ανωτέρω στους Άγγλους
και τη διαστρέβλωση της αληθείας διευκολύνει ένας διερμηνέας Εφ. Ανθυπασπιστής
Δεληγραμμάτης επωνομαζόμενος, εγκάθετος του Συνταγματάρχη Σπένδου στην Αγγλική
Διοίκηση, φασίστας πέρα-πέρα, ο οποίος δυστυχώς δεν παίζει καλό ρόλο στην
υπηρεσία αυτή. Ο Συνταγματάρχης Σπένδος αποσταλμένος εκ μέρος του Σπηλιωτοπούλου
με τον παραπάνω διερμηνέα ενήργησε στην Αγγλική Διοίκηση για την διαφυγή του
Κουΐσλιγκ Παπαθανασοπούλου μετά του Επιτελείου του εις Αθήνας και τη μεταφορά
58 άλλων Αξ/κων εγκληματιών εις Αθήνας, εκ των οποίων ένας Παναγιωτίδης Ιωάννης
ομομαζόμενος, Ανθ/στης, εθεάθη προ 4-5 ημερών εις Χαλκίδα με πολιτική περιβολή
έξωθι του Ξενοδοχείου «Παλίρροια»
απόδειξη ότι οι κρατούμενοι εις
Αθήνας Αξ/κοι δεν φρουρούνται επαρκώς και διαρρέουν.
Αλλά και η φρούρησις των κρατουμένων εις το εδώ στρατόπεδο δεν
είναι η ενδεδειγμένη, τα μέτρα είναι τόσο χαλαρά ώστε και διαρροή μπορεί
κάλλιστα να γίνεται και υλικό (πιστόλια-χειροβομβίδες κ.λ.π.) να μεταφέρονται
στο Στρατόπεδο αφού οι Άγγλοι επιτρέπουν στις γυναίκες γενικά να μπαίνουν
μέσα από τις 8 το πρωί ως τις 5 το βράδυ και απαγορεύουν στους σκοπούς
αντάρτες να ερευνούν ακόμη και τα δέματα, τα οποία μεταφέρουν μέσα, χαρακτηρίζοντες
τούτο ως ανάγωγο.
Από το μέτρο αυτό δεν εξαιρούνται ουδ’ αυτοί οι μεγάλοι εγκληματίες,
οι κάπως απομονωμένοι από τους άλλους, περιωπής Μπουρλίδη, που με το χέρι του
εξετέλεσε 18 πατριώτες, αυτών οι γυναίκες, κορίτσια, συγγένισσες κλπ, μπορούν επί
1 ½ ώρα το απόγευμα (3-4 ½ ) να παραμένουν μαζύ των. Τους τελευταίους 97 τον αριθμό
μετέφεραν εις στρατόπεδο από τις Ποιν. Φυλακές, γιατί η ζωή των εκεί μέσα δεν
άρεσε στους Άγγλους συμμάχους και έπρεπε να γίνη ανώτερη!!...
Ας σημειωθή πώς μέσα σ’ αυτή εκρατούντο 700 πατριώτες και
πατριώτισσες και υφίσταντο από τους δημίους των φρικώδη βασανιστήρια.
Το ενδιαφέρον των Άγγλων προς τους Ταγματαλήτες και ασφαλήτες
χωροφύλακες απεθράσυνε τόσο τους κρατούμενους, ώστε να βρίζουν τους φρουρούς
αντάρτες, να λέγουν τραγούδια αντιανταρτικά και ν’ απειλούν με το Βασιλιά κλπ.
Το ίδιο σχεδόν συμβαίνει και με τους αντιδραστικούς που βρίσκονται και κυκλοφορούν
έξω και αναφέρω την περίπτωση της προδότριας Βρεττάκου, η οποία χωρίς αφορμή περνώντας
μπροστά από σκοπό μας, τον ύβρισε, λέγοντας «πως δεν φοβάται κανένα γιατί είναι
υπό την προστασία των Άγγλων». Ο Ταγματαλήτης Εύελπις Κουρμούλης Ιω. Αξ/κος των
Ταγμάτων δεν συνελήφθη και έφυγεν εις Αθήνας. Εις αρμόδια όργανά μας επέδειξε
χαρτιά ότι ενήκει στην «Ιντέλκιτζενς Σέρβις».
Η συμπεριφορά των στρατιωτών Άγγλων δεν είναι η πρέπουσα,
πράγμα που ανάγκασε τον υποφαινόμενο να κάμη παραστάσεις στην Αγγλική Διοίκηση και
να τονίση πως δεν είμαστε υπόδουλοι αλλά σύμμαχοι και έχομε την απαίτηση να
συμπεριφέρονται ως προς συμμάχους. Ενώ οι αντάρτες του ΕΛΑΣ χαιρετούν και τον τελευταίο δεκανέα Άγγλο, οι Άγγλοι στρατιώτες
αποφεύγουν να χαιρετήσουν, δεν χαιρετούν ουδ’ ανωτέρους αξιωματικούς.
Εκθέτοντας τ’ ανωτέρω παρακαλούμεν όπως γίνουν οι δέουσες παραστάσεις
προς τους αρμοδίους, με την ελπίδα ότι είναι δυνατόν να προληφθούν τυχόν παρεξηγήσεις
και επεισόδια, ακόμη δε, που είναι και το σπουδαιότερον, να καθορισθή επακριβώς
η θέση και ο ρόλος της φρουράς μας επί των κρατουμένων και να ληφθούν τα μέτρα
εκείνα που θ’ αποτρέψουν την διαφυγή εκ του Στρατοπέδου των εγκληματιών.
Χαλκίς 15-11-44
Το Φρουραρχείον
Στις 19 Νοεμβρίου, τέσσερις ημέρες μετά, η Προανακριτική Επιτροπή διερεύνησης των εγκλημάτων ζητάει από το 7ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ να της γνωρίσει αν θα συνεχίσει το έργο της δεδομένου ότι διορίστηκε από την Κυβέρνηση ο Εισαγγελέας Χαλκίδος κ. Παπανικολάου ως Ειδικός Επίτροπος του Ειδικού Δικαστηρίου για τη τιμωρία των συνεργασθέντων μετά του κατακτητού.
Η επιτροπή επισημαίνει ότι τα μέλη της είναι πλέον τρία, των λοιπών αποχωρησάντων. Πράγμα που μάς επιτρέπει να υπολογίσουμε ότι ήταν πενταμελής, εφόσον τα τρία παραμένοντα μέλη θεωρούν ότι συγκροτούν επιτροπή (πλειοψηφία) και έτσι υπογράφουν.
Στη συνέχεια το κείμενο αναφέρεται στην διαρροή διαφόρων κρατουμένουν από τη Στρατώνα προς την Αθήνα με τη δικαιολογία ότι ασθενούν. Κατονομάζει δε 7 πρόσωπα με τους βαθμούς τους μέχρι την 19η Νοεμβρίου και ακόμα 2 που είναι προγραμματισμένο να μεταφερθούν την επομένη. Το σύνολο των ασθενούντων στο νοσοκομείο του Στρατοπέδου είναι 20.
Το έγγραφο κοινοποιείται α) στον Νομάρχη Ευβοίας β) στον Ειδικό Επίτροπο.
Στις 24 Νοεμβρίου 1944, η διοίκηση του 7ου Συντάγματος, Λακκιώτης - Σκουφάς (στρατιωτικός διοικητής και καπετάνιος) με έγγραφο προς την Εθνική Πολιτοφυλακή, γνωστοποιεί ότι απερρίφθη απόφασις της προανακριτικής επιτροπής "Περί αποφυλακίσεως των κρατουμένων Ραλλικών" διότι α) οι αφεθέντες ελεύθεροι άρχισαν την προπαγάνδα και τις συκοφαντίες κατά του ΕΛΑΣ, β) ήρθαν σε επαφή με άλλους για να υποσκάψουν την ομαλή πολιτική κατάσταση της χώρας γ) με εντολή της Κυβέρνησης πρέπει και οι βιαίως στρατολογηθέντες να κρατούνται.
Διά ταύτα, καταλήγει, το Σύνταγμα αποστέλλει την συνημμένην κατάστασιν επιφυλασσόμενο να αποστείλει και άλλη με περισσότερα στοιχεία.
Κοινοποίηση: α) Προανακριτική Επιτροπή, β) ΙΙ Μεραρχία γ) Ανωτέρα Διοίκηση της Εθνικής Πολιτοφυλακής.
Δεν έχει τεκμηριωθεί μέχρι τώρα ποια είναι αυτή η κατάσταση με τα ονόματα. Υπάρχει όμως στα ευρεθέντα μια κατάσταση κρατουμένων αξιωματικών, περίπου διακοσίων (200), η οποία αναφέρει συνοπτικά όλα τα στοιχεία τους (ονόματα, βαθμούς, κλπ) και επιπλέον σημειώνει και το αν κρατούνται ή κυκλοφορούν υπό επιτήρησιν στην πόλη. Συνοπτικά επίσης αναφέρει τις κατηγορίες που τους βαρύνουν. Είναι ένα ιδιαιτέρως σημαντικό τεκμήριο, το οποίο, χρήζει πολύ επισταμένης μελέτης, όπως άλλωστε και όλα τα σχετικά με την κράτηση των ανδρών των Ταγμάτων Ασφαλείας στη Στρατώνα της Χαλκίδας.
Κλείνοντας την σύντομη αυτή προσέγγιση στο μέγα αυτό θέμα, πρέπει να αναφερθούμε σε έγγραφο του Ειδικού Επιτρόπου εισαγγελέα Αθανασίου Παπανικολάου προς το 7ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ στις 9 Δεκεμβρίου 1944. Δηλαδή ενώ το Σύνταγμα εμάχετο στο Γηροκομείο και μόνο το ΙΙΙ/7 τάγμα παρέμενε στη Χαλκίδα ως φρουρά των κρατουμένων μέχρι την 12η Δεκεμβρίου, οπότε κι αυτό αναχώρησε και παρέδωσε τη φύλαξη στην Εθνική Πολιτοφυλακή.
Το "εξαιρετικώς επείγον" εκείνο κείμενο-έκκληση αναφέρει ότι ο Ειδικός Επίτροπος ενημερώθηκε από τις φυλακές ότι "η υπηρεσία σας" πάει να παραλάβει κρατουμένους με εντάλματα προς άγνωστη διεύθυνση. Σημειώνει ότι αυτό παραβιάζει την Συντακτική Πράξη αριθ, 7 και αυτό δεν επιτρέπεται ουδόλως να συμβή διότι θα στιγματίσει την Ιστορία με μελανά χρώματα αλλά και όλους ημάς και ως Έλληνες και ως αγωνιζομένους για τα υψηλότερα ιδανικά Ελευθερίας, Πολιτισμού και Δικαιοσύνης.
Το έγγραφο κοινοποιείται α) στον Μητροπολίτη, β) στον Νομάρχη, γ) στον Δήμαρχο, δ) στον Δικηγορικό Σύλλογο, ε) στον Ιατρικό Σύλλογο, δ) στην Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ Ευβοίας.
 |
| Η προμετωπίδα της κατάστασης, κρατουμένων και υπό επιτήρησιν στη Χαλκίδα, αξιωματικών των Ταγμάτων Ασφαλείας της Εύβοιας. |
 |
| Κυκλοφορεί ο 1ος τόμος και σύντομα ο 2ος |
