Πέμπτη 7 Απριλίου 2022

Οι Έλληνες των Ορλοφικών στη Μαριούπολη

 Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής


Σήμερα 7 Απριλίου 2022 ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκυ μίλησε στη Βουλή των Ελλήνων και εκτός των άλλων προκλητικών, ούτε λίγο ούτε πολύ... παρέδωσε μαθήματα ιστορίας(!) 

Μαθήματα για την ιστορία των Ελλήνων στην Μαριούπολη, την Οδυσσό και όλη την περιοχή.

Ως ελάχιστη απάντηση, τόσο για να μάθουμε όσο και για να καταγραφεί ότι γνωρίζουμε, παραθέτω το Δ' και τελευταίο μέρος από μια σειρά δημοσιευμάτων ανωνύμου στο έγκριτο περιοδικό "Πανδώρα" που εκδίδετο τον 19ο αιώνα στην Αθήνα. 

Ο ανώνυμος συγγραφέας, αφού κάνει μια ιστορική αναδρομή στους αιώνες της παρουσίας των Ελλήνων στη "Μεσημβρινή Ρωσία" καταλήγει και στους τελευταίους Έλληνες που εγκαθίστανται εκεί μετά την αποτυχία της επανάστασης που συνήθως ονομάζουμε "Ορλοφικά". 

Παραθέτουμε ολόκληρο κι αυτούσιο το κείμενο, όπως είναι στις σελίδες του περιοδικού "Πανδώρα", του 1853, τομ. 4, φυλλ. 77.


Εμείς σημειώνουμε, προς διευκόλυνση του αναγνώστη, τα εξής:


1. Τα Ορλοφικά είναι μια πραγματική επανάσταση έστω κι αν στην ιστορία έχει επικρατήσει να θεωρείται ως τυχοδιωκτική υποκίνηση των ξένων και δη των Ρώσων. Ρωσοφοβία υπήρχε πάντα και ανεξάρτητα από την ακολουθούμενη υπό των Ρώσων πολιτική. 

Ήταν λοιπόν επανάσταση των Ελλήνων τα Ορλοφικά  ΚΑΙ γιατί έτσι ξεκίνησε αλλά ΚΑΙ γιατί έτσι αντιμετωπίστηκε πρώτα απ' όλα από τους Τούρκους. 

2. Η επανάσταση αυτή, λαμβάνει χώρα ΠΡΙΝ τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας. Δεν διδάσκουν δηλαδή την εξέγερση οι Αμερικανοί Άποικοι στον δυτικό κόσμο αλλά οι Έλληνες. Άλλωστε είναι η 18η στη σειρά εξέγερση ανάμεσα στις άλλες που  προηγήθηκαν όλα τα χρόνια της τουρκικής σκλαβιάς. Η επαναστατική της δε ώθηση είναι τόσο μεγάλη που παρά την βάρβαρη δεκαετή σχεδόν καταστολή από τους αποχαλινωμένους Τουρκαρβανίτες της Πύλης, αυτή συνεχίζει στα κατά θάλασσαν κατορθώματα του Λάμπρου Κατσώνη, στην αντίσταση των Αρματολών, στο Σούλι και στη Μάνη, στα Επτάνησα, τον ρόλο των οποίων "ξεχνάμε". Η "Επτάνησος Πολιτεία", πρώτη πολιτειακή οργάνωση Ελληνική μετά την Άλωση, οφείλεται στους Ρώσους! Θύμα της λήθης και της παραχάραξης αυτής πέφτει ακόμα και ο Καποδίστριας στην περίφημη συνέλευση των Αρματολών και Κλεφτών στη Λευκάδα (Αγία Μαύρα) στις 2 Ιουνίου 1807 και στην οποία ο Καποδίστριας αναγνώρισε τον Αντώνη Κατσαντώνη γενικό αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων της Στερεάς Ελλάδας! Αυτή ακριβώς τη δράση και τη στάση του Καποδίστρια αναγνωρίζει ο Τσάρος δυο τρία χρόνια αργότερα όταν τον κάνει υπουργό του! Άλλωστε, τεράστιος είναι κι ο ρόλος του Καποδίστρια στο Συνέδριο του Λάιμπαχ, επηρεάζοντας τον Τσάρο για να "πέσει στα μαλακά" και όσο αυτό ήταν δυνατόν μέσα στην Ιερά Συμμαχία, η Επανάσταση του 1821. 

3. Οι Ρώσοι όμως είχαν επαφές ΚΑΙ με τους Σουλιώτες. Τους οποίους εκτός του ότι τους αναγνώριζαν και τους συμπεριφέρονταν ως αυτόνομη πολιτική οντότητα, τους τροφοδοτούσαν και τα αναγκαία του πολέμου. 

4. Παραπέρα και όσον αφορά το ίδιο το κείμενο που παραθέτουμε. Αξίζει ο αναγνώστης να δώσει προσοχή στο ουκάζιο της Μεγάλης Αικατερίνης με ημερομηνία 21 Μαΐου 1779 όπου καθορίζονται να προνόμια και οι διευκολύνσεις που η Αυτοκράτειρα παραχωρεί στους Έλληνες. 

5. Εξόχως δε ενδιαφέρον και σημαντικό είναι και το γράμμα του Αλεξίου Ορλόφ στο "αλβανικό στράτευμα" και στην απόδοση τιμών και εκτίμησης που εκφράζεται μέσα απ' αυτό, στους αγώνες που προηγήθηκαν. Η επιστολή αυτή έχει διπλή ιστορική αξία. Πέρα από την αναφορά σ' αυτούς τους αγώνες είναι και μια έγγραφη τεκμηρίωση του ότι "αλβανοί" τότε δεν ήταν τίποτα άλλο παρά οι Στρατιώτες εκείνοι της ελληνικής πολεμικής παράδοσης που λέγονται αλλού και Αρματολοί, Κλέφτες, Λιάπηδες, Κουρμπετλήδες κλπ. Η εποχή αυτή δε είναι  εκείνη ακριβώς η εννιάχρονη "στιγμή" της Ιστορίας όπου οι πολεμιστές αυτοί και οι κοινότητές τους διχάζονται οριστικά. Οι Έλληνες Αρβανίτες συνεχίζουν την αντίσταση για να φτάσουν στην Επανάσταση ενώ οι Τούρκοι Αρβανίτες συμμετέχουν ως δύναμη κρούσης στην άνευ προηγουμένου καταστολή της αντίστασης αυτής. 


Λέει,  λοιπόν, ο Ορλόφ στο γράμμα του αυτό της 2ας Σεπτεμβρίου 1774....


«προς όλους τους ανδρείους και πιστούς Ταγματάρχας, Καπιτάνους, Αξιωματικούς και τα άλλα μέλη του Αλβανικού Στρατού [...] Η ημετάρα φιλία, της οποίας τοσαύτα ελάβομεν τεκμήρια, ουδέποτε θέλει εξαληφθή εκ της μνήμης μας. Όθεν θέλω φροντίσει θερμότατα περί της ησυχίας και ασφαλείας Σας. Ων αυτόπτης των μόχθων και ανδραγαθιών Σας, θέλω παντί σθένει τούτου ένεκα επαγρυπνεί υπέρ των συμφερόντων Σας...]

Το επόμενο έτος ελληνική αντιπροσωπεία επισκέπτεται την Πετρούπολη και η ίδια η Αικατερίνη δεξιώνεται τον ταγματάρχη Κων. Γεωργίου και τον καπετάνιο Στ. Μαυρομιχάλη, τους ακούει και παραχωρεί μια σειρά προνόμια στους Έλληνες άπαντες αλλά και σε εκείνους ιδιαίτερα τους "εσχάτως εκστρατεύσαντες κατά των Τούρκων". (σελ. 104) Και ακριβώς επειδή ήταν στρατιώτες οι εσχάτως εκστρατεύσαντες, συγκροτούν και τάγματα, το Ηπειρωτικόν, το Μακεδονικόν, το Σπαρτιατικόν κλπ.










Ενισχύστε την έρευνα και τη διάδοση της Ιστορίας της μικρής πατρίδας

Οι τελευταίες αναρτήσεις

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αρχειοθήκη ιστολογίου