1924, Φόνος στην Πάρνηθα - Φονιάς & θύμα από το Σχηματάρι και το Χλεμποτσάρι

Ο Τηλέμαχος Μπασιάκος και η δολοφονία του Παναγιώτης Μωραΐτη - Η δίκη διακόπτεται από τη δικτατορία του Παγκάλου - Ο Ναπολέων Ζέρβας επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος στη Μαλακάσα

Στις 18 Φεβρουαρίου 1924, ο Πάνος Μωραΐτης από το Χλεμποτσάρι χάνεται μαζί με ένα μεγάλο, για την εποχή ποσό (500.000 δρχ.) που μόλις έχει αναλάβει από την τράπεζα. 

Οι έρευνες για την τύχη του καταλήγουν σε υπόπτους αλλά όχι σε συλλήψεις, ώσπου ανακαλύπτεται το πτώμα του σε μια ρεματιά του Αγίου Μερκουρίου στην Πάρνηθα, από τσομπάνηδες, τον Μάιο της ίδιας χρονιάς.  

Ο κύριος ύποπτος, ο Τηλέμαχος Μπασιάκος του Ιωάννη και της Στυλιανής (Γεωργαντά), συλλαμβάνεται μαζί με τους Δημ. Παπαδημητρίου και Αθ. Τσιβούλη.

Μετά από «δαιδαλώδεις» ανακρίσεις, αλλεπάλληλες και αντιφατικές καταθέσεις του βασικού μάρτυρα Δ. Παπαδημητρίου, η δίκη ορίζεται για τον Ιούνιο του 1925, του Μπασιάκου επιμένοντος μέχρι τέλους ότι είναι αθώος!  

Η δίκη που λαμβάνει χώρα από την 16η Ιουνίου έως την 28η, εν μέσω γενικευμένης υστερίας από τις εφημερίδες της εποχής, διακόπτεται από το πραξικόπημα του Θ. Παγκάλου, το οποίο εκδηλώθηκε στις 25 Ιουνίου. 

Τελικά η απόφαση που βγαίνει τρεις μέρες μετά καταδικάζει τον Μπασιάκο σε θάνατο, τον συνεργό του Παπαδημητρίου σε ισόβια και τον τρίτο εμπλεκόμενο Α. Τσιβούλη σε δυο χρόνια κάθειρξη. 

Η εκτέλεση διατάσσεται στις 30 Ιουνίου για την επομένη, στον τόπο του εγκλήματος, στην Μαλακάσα.

Η υστερία γενικεύεται και κορυφώνεται. Νεαρές δεσποινίδες και κυρίες βάζουν «μέσον» για να παραστούν στην εκτέλεση. Οι δημοσιογράφοι βάζουν «μέσον» για να φυλακισθούν στο διπλανό κελλί του μελλοθανάτου για να παρακολουθήσουν τις τελευταίες ώρες της ζωής του. Κομβόι αυτοκινήτων ακολουθούν τον μελλοθάνατο ως την Πάρνηθα, όπου ήδη έχει συρρεύσει πλήθος κόσμου. Για τρεις χιλιάδες, κάνει λόγο ο δημοσιογράφος Σπύρος Λεωτσάκος που έχει «ειδικευθεί» στην υπόθεση εκείνη και μας την παρουσιάζει αρκετά χρόνια αργότερα, το 1963,  σε συνέχειες, στο περιοδικό «Αστυνομικά Χρονικά».

Εκεί προβαίνει και στην εξής κατάπτυστη και εξωφρενική κυνική ομολογία: 

«...Και όταν ύστερα από το θρασύτατο γράμμα του έμαθε ότι ο Σωματάρχης (σ.σ. Μανέτας) διέταξε την εκτέλεσί του για το άλλο πρωί, αντί να τα βάλη με τον εαυτό του που έφαγε το κεφάλι του, δεν έπαυε μέσα  από το κελί να με καταριέται και να με στολίζη  με ακατονόμαστες βρισιές. Θεωρούσε στο παράξενα αρρωστημένο και εγκληματικό μυαλό του ότι εγώ ήμουν υπαίτιος για τον χαμό του και όχι ο εαυτός του. Ότι βέβαια είχαμε συντελέσει κατά πολύ και οι δυο μας με τον Ζερβέα στο να παραπεμφθή η υπόθεσις στο Στρατοδικείο που έβγαλε τέτοια απόφασι, είχαμε, γιατί αν ο Μπασιάκος δικαζόταν από τους ενόρκους, με τον «άγνωστο ιδιαίτερο», με το «μυστηριώδες σπίτι» της οδού Αχαρνών, με τις αντιφατικές απολογίες του Παπαδημητρίου για τον τόπο της διαπράξεως του εγκλήματος, με την άρνησι του Μπασιάκου  και με τις ελάχιστες περιπτώσεις δικαστικών πλανών, που πάντα αναφέρουν στις αγορεύσεις τους οι συνήγοροι, είναι αμφίβολο αν ο Μπασιάκος θα καταδικαζόταν σε θάνατο. Θα ξοφλούσε σε λίγα χρόνια φυλακή, όπως ο δράστης του εγκλήματος του Νεκροταφείου. Και μπορεί μάλιστα και να αθωωνότων. Και τότε μάλιστα τα δικαστήρια των Συνέδρων δεν είχαν την ευχέρεια να κηρύσσουν αθωωτικές ετυμηγορίες «πεπλανημένες»...» 

Και αυτά τα λέει, επαναλαμβάνω, σε περιοδικό της Αστυνομίας, έμπλεος αυταρέσκειας και αυτοθαυμασμού! 

Και ο Μπασιάκος όμως δεν του τη χαρίζει. Λίγο πριν τον πάρουν από την φυλακή γράφει το εξής σημείωμα: 

«Λεωτσάκον,

Όχι προς την «Βραδυνή». Προς εσάς ατομικώς. Είσαι άτιμος και λερώνεις την εφημερίδα αυτή με την άτιμη και αισχρή πέννα σου. 

Τηλ. Μπασιάκος»

«Αντί για την λέξι άτιμος μεταχειρίστηκε και ακόμη βαρύτερη βρισιά, που δεν μπορώ δυστυχώς να τη γράψω. Και ταυτόχρονα άρχισε να βρίζη και να με καταριέται και πάλι...» εξηγεί ο ίδιος ο Λεωτσάκος.

Αυτή την παρουσίαση του Λεωτσάκου, θα βρει ο αναγνώστης αμέσως παρακάτω, στις σελίδες των «Αστυνομικών Χρονικών». 

Στη συνέχεια δε, κάποιες σελίδες της εφημερίδας «Εμπρός» από την ημέρα της εκτέλεσης, με την λεπτομερή περιγραφή της, την διαταγή εκτέλεσης του φρουράρχου Αθηνών αν/χη Ν. Ζέρβα, το τελευταίο σημείωμα του Μπασιάκου και τις εκμυστηρεύσεις του στον λοχαγό της φρουράς που τού τα λέει γιατί «εμείς οι Αρβανίτες είμαστε τίμιοι άνθρωποι». Ο λοχαγός ήταν κι αυτός Αρβανίτης και συνομιλούσε μαζί του σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής. 

Ο Τηλέμαχος Μπασιάκος έμεινε μέχρι τέλους σιωπηρός, επαναλαμβάνοντας ότι είναι αθώος  ακόμα και προ του αποσπάσματος. 

Ο "Εκδικητής", τα πλιάτσικα των "τσολιάδων" σε Πύλη - Χλεμποτσάρι και η παραίτηση Τσουδερού

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Όπως έχουμε γράψει κι άλλη φορά ο "Εκδικητής", εφημερίδα του ΕΛΑΣ ΑττικοΒοιωτίας, εκδίδεται αδιαλείπτως από τον Αύγουστο του 1943 έως και την διάλυση του ΕΛΑΣ τον Μάρτιο του 1945. 

Το κάθε φύλλο του είναι ένας "θησαυρός" πληροφοριών. Έτσι και το δισέλιδο φύλλο της 9ης Απριλίου 1944. 

Στην τελευταία του σελίδα διαβάζουμε:

1) Έκκληση για συμμετοχή στις εκλογές που θα διεξαχθούν παράνομα και κάτω από τη μύτη του κατακτητή στις 23 Απριλίου.

2) Σειρά επιθετικών ενεργειών του ΕΛΑΣ κατά των Γερμανών. Μεταξύ αυτών και επίθεση σε λόχο "γερμανοτσολιάδων" στα Μεσόγεια και ενέδρα κατά κλιμακίου αξιωματικών της γερμανικής αεροπορίας στον Άγιο Μερκούριο της Πάρνηθας.

3) Αναφορά στο νεκρό ταγματάρχη Γιάννη Τιμογιαννάκη, ο οποίος σκοτώθηκε στο Καπαρέλι, εκείνες τις ημέρες που οι "τσολιάδες" επιχειρούσαν στα Δερβενοχώρια. Ήταν η μοναδική απώλεια,  σε όλα τα χρόνια που λειτουργούσε εκείνο το παράνομο μονοπάτι διαφυγής, από και προς την Αθήνα.

4) Αναγγελία της ρίψης εφοδίων από τη συμμαχική αποστολή..."αγγλικές στολές, άρβυλα, εσώρουχα και αρκετό οπλισμό". Το μικρό αυτό σχόλιο πρέπει να διαβαστεί σε συσχετισμό και το άκρως σημαντικό και σημαδιακό κείμενο-απάντηση, της τρίτης σελίδας που απαντάει στις φήμες για τις μελλοντικές κινήσεις των Άγγλων.

5) Αναγγελία της παραίτησης Τσουδερού εν' όψει του συνεδρίου του Λιβάνου. Συγκλονιστική είναι η αναφορά στα σχετικά σχόλια των Τάιμς του Λονδίνου από μια εφημεριδούλα του ΕΛΑΣ που τυπώνεται "με αίμα" στη σπηλιά του Μπόρση, στα Κρώρα των Δερβενοχωρίων.

6) Δύο πρωτόκολλα παράδοσης-παραλαβής! Το ένα υπογράφεται από τον παπά της Πύλης π. Αθανάσιο Στέρπη και έχει ημερομηνία 30 Μαρτίου 1944. Το άλλο υπογράφεται από τον Αθανάσιο Κουρουμπέτση με ημερομηνία 25 Μαρτίου 1944. Και οι δύο παραλαμβάνουν από τον επιμελητή του 34ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ στο Χλεμποτσάρι, τον συν.  Θυμιογάκη, τα πλιάτσικα που βρέθηκαν επάνω στους νεκρούς "τσολιάδες" στο Κλειδί.  Στον μεν πρώτο είχαν κλαπεί μετρητά, στον δε δεύτερο μια αρμαθιά φλουριά τα οποία τότε συνήθιζαν να δίνουν στις προίκες. 

Η τελευταία σελίδα του δισέλιδου "Εκδικητή" της 9ης Απριλίου 1944.
[Από τα "Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας"]