Ο Ορέστης αναφέρεται με μεγάλη εκτίμηση στον "αρχιτυπογράφο Θανάση Γ." κι αφηγείται συνοπτικά την προσφορά του και την περιπέτειά του στη συνέχεια. Εμείς, με τη βοήθειά του καπετάνιου αλλά και του... θεού της ιστορικής έρευνας, που είναι ελεήμων και γενναιόδωρος στους επίμονους διακόνους της, συμπληρώνουμε την εκπληκτική του δράση.
Στο μικρό τυπογραφείο της μεγάλης αυτής μονάδας του ΕΛΑΣ, το οποίο... εδρεύει στη σπηλιά του Μπόρση, στην Πάρνηθα, τυπώνεται το δημοσιογραφικό όργανο με το όνομα "ΕΚΔΙΚΗΤΗΣ".
Εκδίδεται από τον Αύγουστο του 1943 έως τον αφοπλισμό και τη διάλυση του ΕΛΑΣ, παρά τις εκκαθαρίσεις των Γερμανών και παρά την καταστροφή του πιεστηρίου τον Οκτώβριο του 1943, μετά την τριήμερη μάχη των Δερβενοχωρίων.
Ο Θανάσης όμως, δεν εννοεί να περιοριστεί αυστηρά στα τυπογραφικά του καθήκοντα. Με κάθε ευκαιρία παίρνει το όπλο και ακολουθεί τα τμήματα. Ο Βερμαίος τού το απαγορεύει, καθώς είναι ανεκπαίδευτος στρατιωτικά και κινδυνεύει να πάει άδικα.
Πράγματι, στην τελική φάση και ενώ ο Φώτης έχει μετατεθεί στο 42ο Σύνταγμα, ο Θανάσης, παίρνοντας μέρος στις συγκρούσεις γύρω από το Μύλεσι (τέλη Σεπτεμβρίου 1943), τραυματίζεται βαριά στο πόδι. Πρόκειται για τη μάχη εκείνη στην οποία σκοτώθηκε ο Βαγγέλης Γεωργαντάς και τραυματίστηκε, επίσης βαριά στη γνάθο, ο Σωτήρης Λιάπης. Και οι δύο από το Σχηματάρι.
Οι τραυματίες μεταφέρονται στην Εύβοια. Ο Θανάσης, τελικά, μέσω του ΕΛΑΝ (Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Ναυτικό) "ανοικτής θαλάσσης", βρίσκεται στη Λέσβο, όπου και του ακρωτηριάζεται το πόδι.
Νοσηλεύεται για μήνες. Εκεί τον βρίσκουν τα Δεκεμβριανά και αγανακτισμένος με την άθλια προπαγάνδα κατά του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ παίρνει την πένα.
Τέσσερα κείμενα του Θανάση Γκιώκα βρίσκουμε σε ΕΑΜική εφημερίδα του νησιού! Τα δημοσιεύουμε ολόκληρα, ακριβώς 80 χρόνια μετά! Είναι ανώνυμα αλλά η ταυτοποίηση δεν είναι δύσκολη. Τα κείμενα αφορούν τα γεγονότα στην περιοχή. Τα τρία δημοσιεύονται για πρώτη φορά ενώ το ένα είναι δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα του "Αγίου Θωμά" και περιγράφει πώς οι αντάρτες είδαν από την Αγια-Σωτήρα (Ύπατον όρος) τις στήλες του καπνού στη Λιάτανη και στο Κλειδί στις 26 Ιουλίου 1944 και ξεκίνησαν για την επιδρομή στο Σχηματάρι την ίδια νύχτα.
Βρείτε τα κείμενα στον "Ορέστη". Παράρτημα Γ' Μέρους, σελ. 1116...
