Τα μπαζώματα και τα μπαλώματα - Πώς ΔΕΝ πρέπει να σκεφτόμαστε

12 σχόλια πάνω στις θέσεις του πρώην προέδρου του Λιμενικού Ταμείου Σίφνου

Ο κύριος Γεώργιος Α. Τρούλος, σε ένα εκτενές κείμενο που δημοσίευσε, εξέθεσε τον τρόπο που σκέπτεται και αντιλαμβάνεται την επέκταση του λιμανιού της Σίφνου.

Καθώς δεν αμφισβητώ καθόλου τις καλές προθέσεις του, θεωρώ ότι πρόκειται για την επιτομή του πώς ΔΕΝ πρέπει να σκέφτεται κάποιος όταν θέλει να υπερασπιστεί τον τόπο του. Η διαφωνία μου είναι, κυρίως, διαφωνία μεθόδου σκέψης στην αντιμετώπισης των πραγματικών προβλημάτων αλλά και αίσθησης του όμορφου, του καλού και του ανθρώπινου. Πολλές φορές έχω την ανάγκη να μιλήσω στους Σιφνιούς για τη Σίφνο αλλά τώρα η διάθεσή μου ενισχύεται, τα μάλα, και από τον υποφώσκοντα ηγεμονισμό του πρώην προέδρου. Έχω την αίσθηση, διαβάζοντας το κείμενο, ότι δεν μιλάει σαν υπηρέτης του λαού της Σίφνου αλλά σαν ηγεμόνας του.

Οι απόψεις μου αυτές διαμορφώθηκαν αρκετά χρόνια πριν. Τότε που στα μαγαζιά των Καμαρώνε άρχισε να συζητείται η «μεγαλοφυής» ιδέα της επέκτασης του προβλήματος. Διότι στην πραγματικότητα για την επέκταση του προβλήματος πρόκειται και όχι για τη λύση του. Και δεν χρειαζόταν φιλοσοφία, σε όσους ταξίδευαν και σε άλλα νησιά σαν τη Σίφνο, για να καταλαβαίνουν τι επρόκειτο να γίνει.

Στο παρακάτω κείμενο θα δείξω πώς, κατά τη γνώμη μου, ΔΕΝ πρέπει να σκέφτεται όποιος θέλει να διασώσει ό,τι διασώζεται στη Σίφνο, και όχι μόνο στη Σίφνο.

1. Το πρώτο που μπορεί κανείς εύκολα να επισημάνει είναι ότι αυτή η «λύση», που επισείεται σαν η μόνη, είναι η μεγέθυνση των προηγουμένων. Και ο πρώτος μόλος και ο δεύτερος, και η επέκταση του δεύτερου, είναι ακριβώς της ίδιας λογικής: Μπαζώνουμε τη θάλασσα μπροστά στα μαγαζιά και τη διώχνουμε μακριά. Ακριβώς αυτή την αποτυχημένη λογική, αυτή την ίδια μέθοδο της μεγέθυνσης του μπαλώματος, το μπάλωμα πάνω στο μπάλωμα, επικαλείται για να ισχυροποιήσει τις απόψεις του. Και οι προηγούμενοι που πήγαν να λύσουν το ίδιο πρόβλημα, στον καιρό τους, έκαναν ακριβώς αυτό που προτείνει κι εκείνος σήμερα. Αντί να παρακάμψουν το πρόσωπο των Καμαρών στη θάλασσα με περιφερειακό δρόμο, φάρδυναν τον υπάρχοντα και άφησαν τα γκαρσόνια να παλεύουν με τα οχήματα. Αντί να απαλλάξουν τις ταβέρνες και τα μαγαζιά από την όχληση εξ αρχής, δώσανε «λύση» εις βάρος τους. Μια και δυο και τρεις φορές, τόσο που έγινε «κεκτημένο», με την αντίστροφη έννοια, και τώρα απαιτεί την επέκτασή του! Μόνο που τώρα υπάρχει η «δυνατότητα», το μπάλωμα του μπαλώματος, να παρουσιαστεί σαν «σχέδιο», «μελέτη», «σωτηρία» και να εξωραϊστεί με παγκάκια και την τάχα επερχόμενη ευκολία για όλους.
2. Το επόμενο που έχει να παρατηρήσει κανείς είναι ότι, η πολυετής καθυστέρηση στη λύση του προβλήματος, [για εννέα χρόνια η καθυστέρηση αυτή «πλαισιώνει» τις δύο θητείες του], μετατρέπεται σε επιχειρήματα υπέρ του μπαλώματος. Ένα μέρος του εκρηκτικού προβλήματος, η καθυστέρηση, υπόσχεται τη «λύση» του ίδιου του προβλήματος στο οποίο είναι μια από τις αιτίες(!) Σαν να λέμε, δηλαδή, ότι επειδή καθυστέρησε ένα καράβι επειδή πήγε μέσω... Σύρου, ας πιάσει στη Σέριφο αντί να πιάσει στη Σίφνο, για να περιμένουν οι επιβάτες το επόμενο που θα τους πάει στη Σίφνο, και ο καπετάνιος να τους φοβίζει να βιαστούν γιατί θα το χάσουν(!) Εκτός αυτού, αν ήταν καλή λύση δεν θα υπήρχε καθυστέρηση στην απόφαση, τουλάχιστον από την μεριά των Σιφνίων, αλλά «μια σύμπλευση» όπως επιθυμεί! Θα έσπευδαν όλοι να την υποστηρίξουν και οι πολιτικάντηδες θα υποχωρούσαν λόγω του πολιτικού κόστους. Οι τεχνοκράτες και οι γραφειοκράτες θα συμμορφωνόντουσαν, αναλόγως και αντιστοίχως. Το ότι οι διάφορες πολιτικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες «φάγανε» το χρόνο, ΔΕΝ είναι επιχείρημα για να φαγωθούν οι Καμάρες και το πρόσωπο του οικισμού στη θάλασσα αλλά και η ίδια η θάλασσα. Ούτε και η επίκληση του κινδύνου να «ξαναφάνε» το χρόνο οι διαδικασίες είναι επιχείρημα για να φαγωθούν οι Καμάρες και η θάλασσα.
3. Το τρίτο σημείο είναι η «Ψωροκώσταινα»! Κλασικό επιχείρημα και χαρακτηριστικό της νοοτροπίας αλλά και του αδιεξόδου της σκέψης. Μόνο που, ειδικά στη Σίφνο, δεν είναι ο κατάλληλος τόπος για να το ισχυριστεί κανείς αυτό. Όποιος κοιτάξει γύρω του βλέπει ότι, οι Σιφνιοί, ακόμη και στην Τουρκοκρατία, όταν ήθελαν να εξασφαλίσουν «κονδύλια» το έκαναν. Δουλειά του εκάστοτε διαχειριστή συμφερόντων του νησιού αυτή είναι. Εν προκειμένω, καλό και περισσότερο πειστικό θα ήταν να παρουσίαζε [ή έστω να παρέπεμπε], ως όφειλε, κάποιες οικονομικές μελέτες, σε κάποια νούμερα, για τις εναλλακτικές δυνατότητες. Αφού, επί πέντε χρόνια, όπως λέει, προσπαθούσανε να πείσουν για την ορθότητα της λύσης αυτής, υποθέτει ο καθένας ότι, τέτοιες μελέτες θα υπάρχουν. Αλλιώς πώς επείσθησαν εκείνοι; «Με το μάτι»; Χονδρικώς; Κάπου βασιστήκανε. Πώς λέει ότι το έργο στο Φανάρι είναι πιο ακριβό; Να δώσει τα στοιχεία. Ας τα παρουσιάσει αυτά τα στοιχεία, να δούμε και για ποιες διαφορές πρόκειται αλλά και ποια μέθοδο εξασφάλισης κονδυλίων ακολουθήθηκε. Όμως τέτοια στοιχεία ΔΕΝ υπάρχουν! Το λέει ο ίδιος παρακάτω: «Αν με ρωτάτε κι εγώ θα προτιμούσα να γίνει το λιμάνι στο Φανάρι και δρόμος πάνω στο βουνό και ας υποθέσουμε ότι βρίσκεται η χρηματοδότηση, κάτι που θεωρώ απίθανο, βάλτε στο μυαλό σας για τι διαδικασία μιλάμε, όλα από την αρχή, μελέτες, σχέδια, εγκρίσεις, διαβουλεύσεις, έχει κανείς την εντύπωση ότι όλο αυτό θα μπορεί να πάρει σάρκα και οστά σε λιγότερο από 7-10 χρόνια;». Μόνος του, χωρίς να το καταλαβαίνει, μάς λέει ότι μια λύση σωστή, στο Φανάρι, θα χρειάζονταν όσα χρόνια παλεύουν τη λάθος λύση του μπαλώματος! Μόνος του μάς λέει ότι δεν το έψαξαν ούτε ο πάλεψαν. Μόνος του μάς λέει ότι δεν ξέρει πόσο θα κοστίσει σε χρήμα και μόνος του μάς λέει ότι αν και απίθανο, η εξεύρεση χρηματοδότησης δεν αποκλείεται. Όταν μιλάει κάποιος με υποθέσεις και πιθανότητες τότε δηλώνει σαφώς ότι δεν έχει ψάξει ούτε έχει αγωνιστεί γι' αυτές.
4. Οι «νόμοι» και η επίκλησή τους είναι ό,τι χρειάζεται για να κλείσει το πλαίσιο της «τετράγωνης» λογικής του εγκιβωτισμένου μπετόν και του μπετόν πάνω στο μπετόν, και του μπαλώματος πάνω στο μπάλωμα. Δεν προσπαθεί να υπερασπιστεί τη Σίφνο έναντι των προκρούστειων νόμων αλλά κάνει το αντίθετο: Προσπαθεί να υπερασπιστεί το αλάθητο των νόμων και να πείσει, τους Σιφνιούς, για το αναλλοίωτο αυτών και ταυτόχρονα τους χρησιμοποιεί απειλητικά εναντίον τους: Αν τηρήσουμε τον νόμο, είναι σαν να λέει, σας κλείνουμε μες στα μαγαζιά σας και κάνουμε τις πέργκολες δρόμο. Επειδή όμως έχουμε καλή διάθεση απέναντί σας δεν θα το κάνουμε αυτό αλλά και σεις πρέπει να συναινέσετε στην αποδοχή του μπαλώματος και στην εξεύρεση της «σύμπλευσης», ακόμη μια φορά εις βάρος σας, εις βάρος της θάλασσας και εις βάρος του οικισμού σας! Και ενώ το «σχέδιο» προβλέπει την καταστροφή των ταβερνών και των μαγαζιών στις Καμάρες, επιχειρείται η εμφάνισή του ως «σωτηρία» τους(!) Ξεχνάει να κάνει τον πολλαπλασιασμό των 10 μέτρων της επέκτασης με τα 200 μέτρα του μετώπου στη θάλασσα και αποσιωπά τα δυο στρέμματα (2.000 τετραγωνικά μέτρα) της προστιθέμενης τσιμεντένιας επιφάνειας στην άλλη τόση υπάρχουσα. Σύνολο τέσσερα στρέμματα τσιμέντου στην πόρτα του νησιού! Χώρια η επέκταση του ίδιου του μόλου.
5. Κυρίως όμως ξεχνάει να πει πού θα μπούνε τα τραπέζια των μαγαζιών. Αν θα είναι κοντά στη θάλασσα, πόσο θα απέχουν από τα μαγαζιά; Και αν μπουν κοντά στα μαγαζιά, πόσο θα απέχουν από τη θάλασσα; Στην πρώτη περίπτωση, το υφιστάμενο πρόβλημα των μαγαζιών, να διασχίζουν τον δρόμο για να σερβίρουν, δεν αίρεται αλλά οξύνεται στο μέγιστο! Στη δεύτερη περίπτωση, οι ταβέρνες και τα άλλα μαγαζιά των Καμαρών θα απωθηθούν από το κύριο πλεονέκτημά τους, την εγγύτητα στη θάλασσα, ενώ σε πρώτο πλάνο των πελατών τους θα είναι και πάλι ο δρόμος με τα αυτοκίνητά του. Σε έναν τέτοιο δε δρόμο, με δυο λωρίδες και συνεχή κίνηση, η ταχύτητα σίγουρα θα είναι αυξημένη, μαζί με τον θόρυβο και την ατμοσφαιρική ρύπανση. Αν δεν είναι αυτό καταστροφή των καταστημάτων τότε τι είναι; Και μάλιστα μόνιμη και οριστική, μη αναστρέψιμη, καταστροφή. Η πείρα όλων μας αλλά και οι έρευνες λένε ότι, τα αυτοκίνητα είναι σαν το νερό. Όταν του αφήνεις περιθώρια καταλαμβάνει τα πάντα και κινείται πάντα προς την ευκολότερη διαδρομή. Η περατζάδα μπροστά στα μαγαζιά θα γίνει μεγαλύτερη και σαφώς ενοχλητικότερη.
6. Εν τω μεταξύ όμως τα αρμυρίκια που σκίαζαν, από δεκάδες χρόνια, τον χώρο που είναι σήμερα οι πέργκολες [οι οποίες τότε δεν ήταν έτσι όπως είναι τώρα] κόπηκαν. Ειρωνεία της τύχης: Θα μπορούσαν να είναι, στο σχέδιο, τα όρια του πεζόδρομου! Ήταν αυτό νόμιμο ή ήταν αυτό παράνομο; Και τι εστί τελικά «νόμιμο»; Ισχύει αυτό που είπε ο Πλάτωνας στην «Πολιτεία» του... «το του κρείττονος συμφέρον;» Και πάλι, όποιος ανασκαλέψει λίγο την ιστορία της Σίφνου, και τα έργα του Κοινού των Σιφνίων, θα δει ότι πρόκειται για έπος αλλαγής και τροποποίησης των νόμων, [και μάλιστα των τουρκικών] προς όφελος του νησιού! Δουλειά λοιπόν των αρχόντων του είναι αυτή, η εξεύρεση πόρων και κονδυλίων. Και το περιεχόμενο των κειμένων τους προς τον λαό, πρέπει να είναι ο απολογισμός αυτών των δραστηριοτήτων. Τα αρμυρίκια, ένα απλό παράδειγμα, οριοθετούσαν την πρώτη εμβαλωματική λύση, τον πρόγονο αυτής που προτείνεται τώρα. Φυτεμένα όρια στο τσιμέντο, όταν έπεσε το μπετόν της επέκτασης. Όμως, παρ' όλο το εμβαλωματικό της λύσης εκείνης, η επέκταση ήταν «χαμηλών τόνων», μικράς κλίμακος. Έγινε τότε που οι Σιφνιοί πιεζόμενοι, και πάλι, από τις ανάγκες τους εκσυγχρονισμού είχαν και το μέτρο και την αίσθηση της ύβρεως. Τώρα; Τώρα η ζημιά θα είναι μη αναστρέψιμη και οι Καμάρες, οι οποίες, στο εξής θα μεγαλώνουν σαν οικισμός θα έχουν το καλύτερό τους κομμάτι κατεστραμμένο και την αμμουδιά τους υπό αίρεσιν.
7. Με καταφανώς μεροληπτικό τρόπο, αντιμετωπίζει τα συμφέροντα των μεν έναντι των δε. Όμως, όταν δεν μπορεί κάποιος να υπαγορεύσει τι καράβια θα δρομολογήσουν οι εταιρείες, όταν δεν διανοείται μια κάποια τροποποίηση των δρομολογίων [μόνο στην περίοδο της μεγάλης κίνησης και με δεδομένο ότι τα νησιά είναι οι πελάτες των εταιρειών, εκείνα που τους φέρνουν κέρδη!], όταν δεν μπορεί να πει στον επιχειρηματία τι νταλίκα θα αγοράσει για να κάνει τις μεταφορές του, πώς μπορεί να απαιτεί, από έναν ολόκληρο οικισμό και κατ' επέκτασιν από έναν τόπο σαν τη Σίφνο, να κάνει συνεχώς υποχωρήσεις και μάλιστα τέτοιες που αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία του; Όταν δε σε όλη την Ελλάδα, από χρόνια, βάσει νόμων, γίνονται περιφερειακοί δρόμοι, γιατί στις Καμάρες ένας τέτοιος δρόμος θα πρέπει να αποκλεισθεί και μάλιστα οριστικά και δια παντός; Πριν από τριάντα μόλις χρόνια το ίδιο πίστευαν κάποιοι για τον δρόμο του Βαθιού ή της Χερρόνησος! Ότι ήταν αδιανόητο έργο και ότι είμαστε «Ψωροκώσταινα(!) Και παραπέρα: Γιατί ο ταβερνιάρης να υποχωρήσει και να καταστρέψει την επιχείρησή του προκειμένου η επιχείρηση του νταλικέρη να διευκολυνθεί; Ο ταβερνιάρης δίνει δουλειά στον νταλικέρη και όχι το αντίστροφο. Ο ταβερνιάρης είναι ο πελάτης κι αυτός πρέπει να βρει το δίκιο του. Αν καταστραφεί ο ταβερνιάρης όσο καλό δρόμο να έχει ο αγογιάτης δεν θα τον χρειαστεί γιατί δεν θα υπάρχει αγόι. Επίσης, γιατί η δυσκολία του νταλικέρη είναι διακόσια μέτρα τόπος και όχι άλλα στοιχεία των μεταφορών; Εγώ έχω δει φορτηγά να έρχονται μέσω... Σύρου ή να μένουν μέρες στον Πειραιά περιμένοντας. Το πρόβλημα είναι στη Σίφνο; Και γιατί δεν είναι στις ναυτιλιακές μεταφορές; Ποιος ενδιαφέρεται άραγε να δρομολογηθεί ένα καράβι μόνο για φορτηγά και επικίνδυνα εμπορεύματα όπως δρομολογείται σε άλλα νησιά των Κυκλάδων; Και όταν κάποιος δεν σκέφτεται έτσι και δεν προσανατολίζεται ΚΑΙ σε τέτοιες λύσεις γιατί έρχεται «να βάλει το μαχαίρι στο λαιμό» στους άλλους επικαλούμενος την καθυστέρηση, την ανυπαρξία κονδυλίων, τις μελέτες και τους νόμους;
8. Ο κύριος Τρούλος στρεβλά αντιλαμβάνεται και κάτι άλλο. Τον ειδικό, τον ξεχωριστό ρόλο που παίζουν οι ταβέρνες των Καμαρών, κυρίως στη ζωή του νησιού των υπολοίπων οκτώ μηνών. Όταν τα πάντα ερημώνουν και τα μαγαζιά όλων, ντόπιων και ξένων, κλείνουν, οι ταβέρνες των Καμαρών έσωζαν και σώζουν όλο το νησί. Τότε που οι πέργκολες γίνονται πάρκινγκ και το ξεροβόρι σαρώνει στεριά και θάλασσα, οι «κυράτσες» της Σίφνου κάθονται εκεί, [έχω αξιωθεί να γνωρίσω τρεις γενιές και πάω για την τέταρτη από τις σπουδαίες αυτές γυναίκες της Σίφνου], υποδέχονται και φιλοξενούν όσους κινούνται από και προς τη Σίφνο, όταν την έχει ξεχασμένη και ο Θεός, όπως ισχυρίζονται μερικοί. [Πιστεύω ότι ο Θεός ποτέ δεν ξέχασε τη Σίφνο και ούτε πρόκειται. Εκτός κι αν οι Σιφνοί διαπράξουν εκείνο το ίδιο το παλιό αμάρτημα και θεωρήσουν ότι τα επιχρυσωμένα αυγά κάνουν την ίδια δουλειά με τα ατόφια]. Αν, λοιπόν, οι ταβέρνες αυτές χάσουν τον «προνόμιό τους» να σερβίρουν «πάνω στη θάλασσα» και γίνουν σαν όλες τις άλλες της ενδοχώρας, όταν, δηλαδή, χάσουν την κύρια πηγή του κέρδους τους, γιατί να κάτσουν ανοικτές τον χειμώνα να σερβίρουν τους πλασιέδες, τους ναυτικούς και τους ψαράδες; Οι «πέργκολες» πάνω στη θάλασσα δεν είναι, λοιπόν, μια παραχώρηση του Λιμενικού Ταμείου λόγω της μεγαλοψυχίας του αλλά υποχρέωσή του, αφού, λόγω της κίνησης που υπάρχει ΚΑΙ τον χειμώνα το ταμείο έχει έσοδα όλες τις εποχές του έτους.
9. Και επειδή επικαλέστηκε τη... μικρή Σίφνο των 2.000 ανθρώπων ως αντεπιχείρημα, επισημαίνω το εξής: Η Σίφνος, των 6.000 ψυχών του 17ου και του 18ου αιώνα, δεν είχε ανάγκη όλα αυτά που σήμερα μας τα παρουσιάζουν σαν αναγκαστικές επιλογές. Όπως έχω εξηγήσει αλλού, οι 107.00 χιλιάδες αφίξεις το 2018 (για τους πέντε μήνες) μπορούν να αναχθούν σε 2.052 μόνιμους κατοίκους το χρόνο. 2.570 μόνιμοι κάτοικοι (στην τελευταία απογραφή) συν 2.052 «εικονικοί τουριστικοί κάτοικοι» μας κάνουν 4.622 το χρόνο! Το αλισβερίσι δηλαδή, της Σίφνου των 6.000 τότε κατοίκων δεν συγκρίνεται καν με το αλισβερίσι των σημερινών κατοίκων έστω κι αν αναγάγουμε τους τουριστικούς επισκέπτες σε μόνιμους κάτοικους. Και αρκεί να αντιστρέψει κανείς τους συλλογισμούς για να δει ότι όλες οι «ευκολίες» του 20ου αιώνα οδήγησαν στη μείωση του πληθυσμού της, στη Σίφνο των 2.000 ανθρώπων. Αυτό, το ολιγοάνθρωπο της Σίφνου, το αποτέλεσμα του τέτοιου είδους «εκσυγχρονισμού» σαν κι αυτόν που προτείνεται, γίνεται τώρα επιχείρημα για ακόμη περισσότερο τέτοιου είδους «εκσυγχρονισμό»(!) Αυτό που δείχνουν σαν αιτία του σημερινού προβλήματος δεν είναι τίποτα άλλο παρά το αποτέλεσμα των «λύσεων» που δεν αντιστοιχούσαν στο πρόβλημα (!)
10. Ανάλογα μεροληπτικός είναι ο τρόπος σκέψης του τέως προέδρου και στο ζήτημα των σκαφών αναψυχής. Ενώ απωθεί τα τραπεζάκια, έξω και μακριά από τη θάλασσα, κρατάει τα σκάφη στο ίδιο μέρος. Ο ένας πάνω στον άλλο! Θεωρεί αυτονόητο οι τακτικοί σκαφάτοι επισκέπτες να καταλαμβάνουν τον γνωστό συγκεκριμένο χώρο, λίγο πιο μέσα και λίγο πιο μεγάλο μάλλον. Αν φέρει κάποιος ένα τροχόσπιτο [πολυτελές, δεν λέω] μπορεί να καταλάβει μια θέση, στο μόλο ή στο πάρκινγκ, όσο του γουστάρει ή θα τον στείλει το Λιμενικό στο κάμπινγκ, με το αντίστοιχο τίμημα και εφόσον βέβαια υπάρχει κι αυτό; Είναι στην επιλογή του «τροχοσπιτά» η θέση που θ' αράξει ή είναι προκαθορισμένο με βάση τους νόμους που απαγορεύουν το ελεύθερο κάμπινγκ; Επομένως γιατί δεν ισχύει το ίδιο και για τα σκάφη αναψυχής δεδομένου κιόλας ότι υπάρχει και ο κοσμοπολίτικος και γκλαμουράτος Πλατύς Γιαλός; Και αν δεν χωράνε στον Πλατύ Γιαλό, ή θέλουνε ντε και καλά Καμάρες, γιατί δεν τους φτιάχνουν την μαρίνα στην Πέρα Πάντα, [και να είναι ιδιωτική, γιατί όχι;] κάτι τέλος πάντων που θα είναι πολύ καλύτερο γι' αυτούς και ενδεχομένως συμφερτικότερο για το νησί; Και όταν ένας άνθρωπος δεν τολμάει να αλλάξει θέση στον σκαφάτο για δυο μήνες το καλοκαίρι και για τις διακοπές του, γιατί θέλει να αλλάξει τη σειρά και τη ζωή της «κυράτσας», όλο το χρόνο και όλα τα επόμενα χρόνια; Ζητήματα όρων ελλιμενισμού των σκαφών αυτών δεν θίγω γιατί είναι άλλο μεγάλο ζήτημα. Όπως δεν θίγω και το ζήτημα τι είδους ποιότητα τουρισμού, αλλά και γκλαμουριάς, είναι ν' αράζει κανείς τη σκαφάρα του στις Καμάρες και να περνάνε μπροστά του 120.000 επισκέπτες μαζί με ό,τι αυτοί χρειάζονται για να ζήσουν πάνω στο νησί. Και θαυμάζω πόσο αγαπάνε τη Σίφνο εκείνοι οι άνθρωποι που έρχονται και ξανάρχονται παρά την τόση ταλαιπωρία τους.
11. Το έργο του Πλατύ Γιαλού με μελέτες έγινε! Με μελέτες, και κόντρα μελέτες αλλά και με την εμπειρία του Βαθιού. Μια μικρή προβλήτα φτιάξανε εκεί οι άνθρωποι πριν από χρόνια, τα κονδύλια ευρέθησαν από δωρεά, για το καλό του οικισμού όταν δεν υπήρχε δρόμος, και εξεπλάγησαν όλοι για το πόσο μεγάλο πρόβλημα δημιουργούσε στο γιαλό. Το ίδιο πρόβλημα σε γιγαντιαίες διαστάσεις, και υπαρχουσών πλέον των «μελετών», επανεμφανίστηκε στον Πλατύ Γιαλό. Τι συμπέρασμα προκύπτει; Ότι αυτά τα πράγματα όσο τα πειράζει η «επιστήμη», και το συμφέρον, τόσο χαλάνε και απορυθμίζονται. Ενώ δεν υπάρχει κανένας που να μπορεί να υπολογίσει τι θα επακολουθήσει δεδομένης και της κλιματικής αλλαγής που υπάρχει, είτε κάποιος πιστεύει στην ανθρωπογενή αιτία της είτε κάποιος δεν πιστεύει. Η σφοδρότητα των καιρικών φαινομένων, αλλά και ο συνδυασμός των συνεπειών τους, είναι πια όλο και πιο συχνή και πιο πρωτόγνωρη. Κανείς δεν ήθελε να συμβεί αυτό που συμβαίνει στον Πλατύ Γιαλό και όλες οι «μελέτες» στη διατήρηση του περιβάλλοντος απέβλεπαν(!) Τα κόστη και τα κονδύλια έτσι υπολογιστήκανε αλλά τώρα κανείς δεν προσθέτει τις δαπάνες για την ανακατανομή της άμμου, κάθε χρόνο, στο αρχικό κόστος του έργου! Μπορεί κανείς σήμερα να εμπιστευτεί τις νέες μελέτες και τα «μαθηματικά μοντέλα» στην περίπτωση των Καμαρώνε; Και αν η πρόταση που υπερασπίζεται ο κύριος Τρούλος αποτύχει, τι θα κάνει μετά; Πού θα βρεθούν τότε τα κονδύλια για...ανάταξη του γιαλού όταν σήμερα δεν βρίσκονται για την περιφερειακή οδό των Καμαρών; Τι θα πει τότε στην «κυράτσα», στα παιδιά και στα εγγόνια της; Τι θα πει όταν στον μεν Πλατύ Γιαλό γίνεται «ανάστα ο Κύριος» για να εξασφαλιστεί η πρόσβαση των μαγαζιών κατευθείαν στη θάλασσα ενώ στις Καμάρες γίνεται «ανάστα ο Κύριος» ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ έχουν τα μαγαζιά κατευθείαν πρόσβαση στη θάλασσα;
12. Με τούτα και με τ' άλλα αναδύεται ένας άλλος τρόπος σκέψης, ένας άλλος τρόπος ιεράρχησης των αναγκών, των ανθρώπων και των αξιών. Πρόκειται, ούτε λίγο ούτε πολύ, για έναν άλλο πολιτισμό που συγκρούεται βάναυσα με τις όποιες επιβιώσεις του αυτόχθονος πολιτισμού της Σίφνου. Η «κυράτσα» που ο κήπος της ταβέρνας της μπαίνει στη θάλασσα και σερβίρει τις οικογένειες των επισκεπτών ενώ τα παιδάκια... σερβίρουν τα ψαράκια βρέχοντας τα πόδια τους, είναι άλλος πολιτισμός. Αυτόν έρχονται να προλάβουν να χαρούν «η Λάουρα, ο Μαρκ, ο Γιόχαν, ο Κάρλο». Αλλιώς πάνε και στην Πάρο. Αυτός είναι ο νόμος και το δίκαιο και οι άλλοι «νόμοι» πρέπει να τροποποιούνται αναλόγως. Αλλιώς στη «Βενετία» της Μυκόνου πρέπει να μπούνε μπουλντόζες(!) Η διατήρηση του αυτόχθονος πολιτισμού συνεπάγεται όρους αυστηρούς και ίσως πολλές επιπλέον δυσκολίες. Αλίμονο αν, το νησί και κάθε νησί προσάρμοζε τη ζωή του και τον ρυθμό του και τις ανάγκες του στα προγράμματα των εκάστοτε εταιρειών την ακτοπλοΐας, των εκάστοτε εταιρειών του τουρισμού, των εκάστοτε γραφειοκρατών που διαχειρίζονται τα κονδύλια και τις εκάστοτε «μελέτες» που εκπονούνται από τεχνοκράτες. Κανείς δεν διανοείται να φτιάσει ένα δρόμο από του «Λάκη» στο «Γεφύρι» για να πάνε αυτοκίνητα στο Πετάλι! Μέσα στη χώρα της Μυκόνου δεν μπαίνουν αυτοκίνητα. Μπαίνουν μόνο μικρά οχήματα της τροφοδοσίας. Φύλακες δεν είναι Λιμενικοί αλλά υπάλληλοι του Δήμου της Μυκόνου σε βάρδιες, που ελέγχουν και ρυθμίζουν. Το δε καινούργιο λιμάνι έγινε πολύ έξω από τον οικισμό και χρειάζονται όλοι, πλούσιοι και φτωχοί, επιπλέον μέσο μεταφοράς και τη σχετική ταλαιπωρία. Εκεί ξεμπαρκάρουν τον κόσμο και τα γιγαντιαία κρουαζιερόπλοια. Στην Ύδρα δεν υπάρχουν καν αυτοκίνητα. Τα πάντα-όλα γίνονται με τα μουλάρια! Διότι εκεί έχουν αποφασίσει ότι πρέπει να διατηρήσουν αυτό που διατηρεί το νησί όμορφο, περιζήτητο και αγαπητό. Και σε όποιον αρέσει! Οι ναυτιλιακές εταιρείες, και όλες οι άλλες εταιρείες που είχαν πελάτες στο νησί, προσαρμοστήκανε. Δεν προσαρμόστηκε το νησί στις εταιρείες! Θα μπορούσαν να θυσιάσουν κι αυτοί, τουλάχιστον έναν παράπλευρο λιμένα, πχ το Μαντράκι ή το Καμίνι, για να κάνουν αυτό που επιχειρείται σήμερα στις Καμάρες. Δεν το έκαναν γιατί καταλάβαιναν τι σήμαινε αυτό! Σκέφτονταν εντελώς ανάστροφα από τον τέως πρόεδρο του λιμενικού ταμείου.[Ίσως θα έπρεπε να γίνει κάποια στιγμή σύγκριση τιμών των δύο νησιών για να δούμε αν οι «ευκολίες» της Σίφνου την κάνουν πιο ανταγωνιστική από την Ύδρα με τις «δυσκολίες» της].

Δεν θα συνεχίσω άλλο να επιχειρηματολογώ κατά της βελτιωμένης εμβαλωματικής λύσης αν και πολλά θα μπορούσαν να προστεθούν. Ούτε θα επιμείνω σε άλλες λύσεις και προτάσεις γιατί θεωρώ ότι ο περιφερειακός δρόμος στις Καμάρες είναι... μονόδρομος. Πιο αναγκαίος και πιο επιτακτικός απ' οτιδήποτε άλλο. Δεν ξέρω αν το πρόβλημα θα ήταν τόσο οξύ αν υπήρχε ένας τέτοιος δρόμος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο έργα: ένα το λιμάνι και η επέκτασή του και ένα ο περιφερειακός. Έτερον εκάτερον! Να ζήσουμε για να διαπιστώσουμε: α) ότι ο δρόμος αυτός τελικά θα γίνει. β) αν θα γίνει πριν την καταστροφή των Καμαρών ή μετά την καταστροφή. γ) αν θα γίνει έγκαιρα μαζί με το λιμάνι ή θα γίνει μετά το λιμάνι και πάλι με τεράστια καθυστέρηση.

Θα σας καλέσω, αφού φανταστείτε τις Καμάρες με το καινούργιο της τσιμεντένιο μπάλωμα, να τις φανταστείτε και όταν θα έχουν απαλλαγεί από τα αυτοκίνητα και τα 200 αυτά μέτρα του μετώπου θα έχουν γίνει πεζόδρομος όπου, θα υπάρχουν μόνο πεζοί, τραπεζάκια πάνω στη θάλασσα, πραμάτειες των κεραμοποιών και των εμπόρων, δέντρα, θάμνοι και λουλούδια, ενώ μικρά οχήματα θα εφοδιάζουν κάποιες ώρες της ημέρας τα καταστήματα. Θα σας καλέσω να φανταστείτε το μέτωπο των Καμαρών προς τη θάλασσα στρωμένο με πλάκες, εξωραϊσμένο και καλαίσθητο σύμφωνα με τη Σιφναίικη αρχοντιά, καθαριότητα και νοικοκυροσύνη. Να τα φανταστείτε και να το... θυμηθείτε, γιατί αυτό που υπάρχει στο Βαθύ, στη Χερόννησο, στο Φάρο, μπορεί να γίνει και πρέπει να γίνει και στις Καμέρας: Ένας οικισμός νησιώτικος, σιφναίϊκος, γαλήνιος, πάνω στη θάλασσα. Θα γίνει αν και όταν θα πάψουμε να τις βλέπουμε «αναλώσιμες», βορά και θυσία στο λιμάνι.

Η παρέμβασή μου γίνεται για να συμβάλω στον τρόπο που σκεφτόμαστε. Και δεν θα το επιχειρούσα αν δεν πίστευα βαθειά ότι αντιστοιχεί, στον τρόπο που η Σίφνος υπάρχει ανά τους αιώνες. Μιλάω με βάση τα όσα έμαθα από τη Σίφνο και από τον τρόπο ζωής της κοινωνίας της, παρακολουθώντας την και μελετώντας την εδώ και τριάντα χρόνια.

Κανένα, οικονομικό ή άλλο, συμφέρον δεν έχω στις Καμάρες! Και το υπέρτατο συμφέρον που έχω στη Σίφνο είναι η αγάπη των Σιφνιών για τους δικούς μου ανθρώπους που ζουν και θα ζήσουν εκεί.

Από όλα τα νησιά που επισκεπτόμουν επαγγελματικά, επί είκοσι χρόνια, Αιγαίο και Σαρωνικό, η Σίφνος ξεχώριζε αισθητά και χαρακτηριστικά. Ο λόγος ήταν ότι δεν έκανε ό,τι κάνανε οι άλλοι για να καταστραφούν ενώ έκανε ό,τι έκαναν οι άλλοι για να σωθούν. Έτσι φύλαξε το καλό και το όμορφο σε μεγάλες δόσεις, και στους ανθρώπους και στον τόπο. Και το τονίζω αυτό: «και στους ανθρώπους». Εκείνο που ελκύει τους ξένους στη Σίφνο αυτό το πράγμα είναι: η καλοσύνη των ανθρώπων και προς τον τόπο τους και προς τους άλλους. Η αγάπη μου για τη Σίφνο δεν είναι φυσιολατρική και νατουραλιστική. Είναι αγάπη για τον τ[ρ]όπο ζωής που αποτυπώθηκε στον τόπο σας. Ο μακαρίτης ο Φρατζέσκος μου επαναλάμβανε μια κουβέντα της κυρά – Σοφιάς, της μητέρας του: «Οι άνθρωποι αγιάζουν τον τόπο»!

Μπορείτε να κάνετε εκείνο που δεν σας ταιριάζει και να καταστραφείτε κι εσείς με κάποια καθυστέρηση. Εσείς θα αποφασίσετε και όχι οι επισκέπτες σαν και μένα. Πρώτα όμως σκεφτείτε το! Δοκιμάστε να σκεφτείτε αλλιώς, ανάστροφα απ' ότι σας ωθούν οι πολιτικάντηδες, οι γραφειοκράτες και οι τεχνοκράτες. Όταν η Σίφνος έγινε αυτό που όλοι αγαπάμε, αυτές οι φυλές δεν υπήρχαν και δεν εμπόδισαν το θαύμα! Την αιτία των θαυμάτων, την Αγάπη σας, τη θεωρώ δεδομένη για τον τόπο σας. Αυτή την πρόκληση έχετε μπροστά σας, όλοι. Ο λαός της Σίφνου, όσοι είναι με την μια ή την άλλη πρόταση, οι καινούριοι δημοτικοί σύμβουλοι με τη Δήμαρχο επικεφαλής.

Ας σας φωτίσει ο Θεός και ας σας δώσει δύναμη για γενναίες και τολμηρές αποφάσεις και η θητεία της νέας δημοτικής αρχής να γίνει η πλέον επωφελής για τη Νήσο Σίφνο!

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

27 Σεπτεμβρίου 2019

Πρώτη δημοσίευση: Ιστοσελίδα της Σίφνου «Και πού Θεός»