Δευτέρα 28 Ιουλίου 2025

Χαλκίδα: Οι τρεις ομαδικές εκτελέσεις αγωνιστών. 24ης Μαρτίου, 6ης Μαΐου και 2ας Αυγούστου 1944

 



Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής



Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένως στην κατάσταση που προέκυψε στην Εύβοια της Κατοχής μετά την εγκατάσταση στη Χαλκίδα των Λιάκου και Παπαθανασόπουλου μαζί με έναν λόχο Ταγμάτων Ασφαλείας. 

Λόχος ήταν στην αρχή και μικρή προίκα από την Αθήνα, όμως γνωρίζοντας οι εν λόγω πρόσωπα και πράγματα κατάφεραν και με τις αναγκαστικές στρατολογίες, τις απειλές, τη βία, να κάνουν τον λόχο τάγμα και σύνταγμα. Το 7ο Σύνταγμα Ταγμάτων Ασφαλείας κατά την συνθηκολόγηση και την αιχμαλωσία τους στη Στρατώνα της Χαλκίδας αριθμούσε περί τους 2.000 αξιωματικούς και οπλίτες. Έχουμε παραθέσει ντοκουμέντα σε άλλη ανάρτηση... Στο μέλλον θα επανέλθουμε. 

Αυτά πρέπει να έχουμε υπόψη μας κατ΄αρχήν προκειμένου να κατανοήσουμε το τι έγινε στο νησί και στα βοιωτικά περίχωρα, τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής. 

Παρακάτω μας χρειάζονται και τα εξής.

Στις 14 Ιανουαρίου και παρά την έξαρση της βίας από τους προαναφερθέντες Λιάκο και Παπαθανασόπουλο, λαμβάνει χώρα η μάχη της Κακής Σκάλας. Μια καλά προετοιμασμένη μάχη από τον στρατιωτικό διοικητή του ΕΛΑΣ λοχαγό Γιάννη Παλάσκα-Σταυραετό. 

Τον μήνα Μάρτιο η Εύβοια σαρώνεται από εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας. Οι επιχειρήσεις καλύπτονται και από Γερμανό ανταποκριτή. Η "Ακρόπολις" των Αθηνών "φιλοξενεί" ανταποκρίσεις θριαμβικές. (Αναδημοσιεύονται στο Ανδρέας Μούντριχας-Ορέστης, Εκδόσεις Φυλάτος).

Ο ΕΛΑΣ κινδυνεύει, και με ευθύνες του επιτελείου του Γενικού Στρατηγείου, να εκριζωθεί από το νησί. Οι ΕΑΜικές δυνάμεις υφίστανται πραγματικό διωγμό και αρχίζουν να εγκαταλείπουν μαζικά το νησί προς τη Ρούμελη ως πολιτικοί πρόσφυγες. 

Ο Ορέστης κινείται προς την Εύβοια και τους προλαβαίνει, τα πρώτα τμήματα του ΕΛΑΣ και τους πρόσφυγες, στις Λιβανάτες. Τους γυρίζει πίσω και ο ίδιος διαπεραιώνεται στο νησί στις 31 Μαρτίου.

1η Απριλίου γίνεται η μάχη του Ξηροχωρίου (Ιστιαίας). Σκοτώνεται ο Λιάκος και οι Ταγματασφαλήτες διασώζονται κακήν κακώς από τους Γερμανούς στις Γούβες. 

Ο Απρίλιος είναι η ρεβάνς του ΕΛΑΣ. Με μια σειρά μάχες, Αγίας Άννας, Βάθειας, Ερέτριας, Λίμνης και διάφορες συμπλοκές και συγκρούσεις, οι Γερμανοί και τα Τάγματα περιορίζονται στις οχυρωμένες βάσεις τους και πλέον χρειάζονται μαζικές κινητοποιήσεις για να ελέγξουν κάποιες περιοχές και μόνο για λίγες ημέρες. 

Ο Ορέστης, τέλος Απριλίου, αναχωρεί για το Εθνικό Συμβούλιο των Κορεσχάδων ως εκλεγμένος αντιπρόσωπος Αττικής. Παραμένει πίσω ένα άρτιο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ με άξιο διοικητή τον ταγματάρχη Γιάννη Σταματάκη-Λακκιώτη. 

Μέσα Ιουλίου και για είκοσι περίπου μέρες, ο Ορέστης επανέρχεται στην Εύβοια. Ο ΕΛΑΣ δεν κινδυνεύει πλέον παρά την ένταση των προσπαθειών του αντιπάλου.

Οι τελευταίες εκκαθαριστικές λαμβάνουν χώρα τόσο στο νησί όσο και στη Βοιωτία προκειμένου να "ανοίξουν" οι δρόμοι της επικείμενης απαγκίστρωσης των Γερμανών προς τη Γιουγκοσλαβία. 


**********


Τούτων όλων δοθέντων και του ανταγωνισμού των εμπολέμων συνεχώς να οξύνεται κατά το περιβόητο "ποιος-ποιον", (ποιος θα εκμηδενίσει ποιον;) πλήθος αγωνιστών συλλαμβάνεται, κακοποιείται, εκτελείται, μετάγεται στο Χαϊδάρι, στα στρατόπεδα της Γερμανίας, σε καταναγκαστικά έργα στην Ελλάδα. 

Οι φυλακές της Χαλκίδας γεμίζουν με άνδρες, γυναίκες, εφήβους, γέροντες και γριές. Η "διοίκηση" αναζητάει χώρους κράτησης και προτείνεται γνωστό ξενοδοχείο όπου είχαν προσφάτως κρατηθεί οι Ιταλοί αιχμάλωτοι. Ο Παπαθανασόπουλος κομπάζει για τους μεγάλους αριθμούς των εκτελεσμένων και των φυλακισμένων. Με διαταγή του καθορίζονται ΠΟΙΟΙ μπορούν να κάνουν συλλήψεις και ποιοι μπορούν να διατάζουν αποφυλακίσεις: ο εξής ένας! Ο ίδιος ο Παπαθανασόπουλος! 

Πάνω σ' αυτούς, στα κεφάλια και στις ψυχές του, πέφτει και το αίμα των εκτελεσμένων μόνο στη Χαλκίδα, στις τρεις μεγάλες ομαδικές εκτελέσεις, του Μαρτίου 20, του Μαΐου 48 και του Αυγούστου 1944 25. Σύνολον: 93!!!. 

Παραθέτω τις δύο ανακοινώσεις των Γερμανών για τις εκτελέσεις του Μαρτίου και του Μαΐου. Η ανακοίνωση του Αυγούστου δεν έχει ακόμη εντοπιστεί. Αντί αυτής έχει εντοπιστεί η διαταγή που δίδεται από τον διοικητή της Ειδικής Ασφάλειας στις φυλακές Χαλκίδας για να μεταχθούν 24 άνδρες στον τόπο της εκτέλεσης. Στο δρόμο θα προστεθεί κι ένας ακόμη και οι εκτελεσμένοι θα γίνουν 25. 

Οι αναγνώστες και οι ερευνητές της αλήθειας μπορούν να δουν ποιοι έδωσαν το αίμα τους για την Ελευθερία. Οι Γερμανοί δεν εκτελούσαν "στο σωρό"! Ήξεραν ποιους έβαζαν στις μπούκες των πολυβόλων τους και ποιους εξολόθρευαν συστηματικά και με επιμέλεια. Σε έκτακτες περιπτώσεις, όπως τα ολοκαυτώματα του Διστόμου ή των Καλαβρύτων, ο τρόμος επεκτείνεται στους πάντες για να επιβεβαιωθεί αυτό που λέει ο Ρήγας στον Θούριο... 



Βεζύρης, δραγουμάνος, αφέντης κι αν σταθείς
ο τύραννος αδίκως σε κάμνει να χαθείς.

Δουλεύεις όλη ημέρα, σε ό,τι κι αν σε πει,
κι αυτός πασχίζει πάλιν, το αίμα σου να πιει.
Ο Σούτζος, κι ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής
Γκίκας και Μαυρογένης, καθρέπτης, είν’ να ιδείς.

Ανδρείοι καπετάνοι, παπάδες, λαϊκοί,
σκοτώθηκαν κι αγάδες, με άδικον σπαθί.
Κι αμέτρητοι άλλοι τόσοι, και Τούρκοι και Ρωμιοί,
ζωήν και πλούτον χάνουν, χωρίς καμιά αφορμή.



Η πρώτη μαζική εκτέλεση 20 αγωνιστών στην Χαλκίδα
παραμονή της εθνικής επετείου



$8 
Η δεύτερη μαζική εκτέλεση 48 αγωνιστών στην Χαλκίδα
6 Μαΐου 1944.
Η χρονική... σύμπτωση με τους 200 της Καισαριανής δεν είναι τυχαία.
Είναι σχέδιο! 




Ο ένας από τους δύο...Έλληνες εξ αίματος(!) δήμιους της Εύβοιας, ο Παπαθανασόπουλος καθορίζει για τον εαυτό του δικαιώματα ζωής και θανάτου.
Ο Παπαθανασόπουλος είναι ένας της... πλειάδας των αξιωματικών που φυγαδεύτηκε από τις φυλακές της Στρατώνας με Αγγλικά τζιπ τις πρώτες μέρες της Απελευθέρωσης




Ο έτερος δήμιος της Εύβοιας, ο Λιάκος, διατάζει!!!
Είναι ήδη καταδικασμένος σε θάνατο ερήμην
από ανταρτοδικείο το
 φθινόπωρο του 1943.
(από το βιβλίο του Σωτήρη Παπαστρατή, Μέρες του 1943-1944 στην Εύβοια)





Η τύχη του Λιάκου, στα "40" των αγωνιστών που εκτελέστηκαν στις 24 Μαρτίου
Ανακοίνωση της εφημερίδας της 5ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ, 9 Απριλίου 1944, φύλλο 16, σελ.3



Ο Παπαθανασόπουλος κομπάζει δια της... στατιστικής!!! 
(από το βιβλίο του Σωτήρη Παπαστρατή, Μέρες του 1943-1944 στην Εύβοια)




4 Μαΐου 1944, δύο μέρες πριν την... αποσυμφόρηση των φυλακών με την εκτέλεση των 48.
Η Διοίκηση Χωροφυλακής Ευβοίας αναζητάει οίκημα για να φυλακίσει τα...ανατρεπτικά στοιχεία καθώς οι συλλήψεις αυξάνονται και θα συνεχίσουν να αυξάνονται!!!
Προτείνεται το ξενοδοχείον "Εθνικόν"... 
Εδώ η σημειολογία μάλλον είναι τυχαία(!)





















Κυριακή 27 Ιουλίου 2025

Οι λίστες του αίματος - 80 χρόνια μετά τον πρώτο απολογισμό του θανάτου

 Εκτελεσμένοι αγωνιστές από τα χωριά της Βοιωτίας και τη Θήβα





Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής


Το καλοκαίρι του 1944 ήταν το πιο αιματηρό της Κατοχής. Οι Γερμανοί εφαρμόζοντας στην πράξη το σχέδιο της δημιουργίας χάους όπου αναγκάζονταν να απαγκιστρωθούν, σκοτώνουν μέχρι και την τελευταία στιγμή.

Ο λαός, στην πράξη κι αυτός, τελεί σε συνθήκες γενικευμένης εξέγερσης. Ο ένοπλος εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας βρίσκεται στην κορύφωσή του. Ο ΕΛΑΣ θεριεύει και χτυπάει παντού τους Γερμανούς, μαζί και τους συνεργάτες τους, σε μια σειρά συμπλοκές, αψιμαχίες, μάχες.

Μπλόκα, εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, εκτελέσεις, εκτοπίσεις στα στρατόπεδα της Γερμανίας, καταναγκαστικά έργα στις οδεύσεις της επικείμενης υποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων, εμπρησμοί χωριών, ολοκαυτώματα, φυλακίσεις αδιακρίτως φύλου και ηλικίας, πρόσφυγες στους κάμπους απ' τα βουνά και από τους κάμπους στα βουνά... αυτό είναι το "σκηνικό" του ολέθρου στη Βοιωτία του 1944!!! 

Έναν χρόνο αργότερα, οι δωσίλογοι, όσοι γλίτωσαν από τη Νέμεση, είτε του ΕΛΑΣ είτε της αυθόρμητης εκδίκησης του λαού, δεν έχουν να φοβούνται τίποτα! 

Τότε συντάσσονται οι λίστες αυτές του αίματος και της θυσίας. Όπως-όπως και κακήν-κακώς (διότι, πώς να συγκαλύψουν την αλήθεια όπως πλέον μπορούν να κάνουν σήμερα;) συντάσσουν λίστες εκτελεσμένων  πατριωτών... 

Μασάνε τα λόγια τους, κρύβουν τους αίτιους (ειδικά τους ντόπιους συνεργάτες τους), αποσιωπούν τα λοιπά γεγονότα, δεν μπαίνουν σε "λεπτομέρειες", τηρούν "υπηρεσιακή" στάση και ακαμψία... 

Σήμερα, 80 χρόνια μετά το καλοκαίρι του 1945, οι πατριώτες, οι έντιμοι άνθρωποι, οι ανησυχούντες για το μέλλον του τ[Ρ]όπου αυτού που λέγεται Ελλάδα, μπορούν να δουν και να βγάλουν τα συμπεράσματά τους. Τόσο για εκείνους που στήθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα όσο και για εκείνους που εκτέλεσαν, μετά, τη μνήμη της θυσίας τους. 

Φτηνά ανθρωπάκια, τις περισσότερες φορές, μετέρχονται ένα σωρό τερτίπια και να κάνουν... "μισή τη δουλειά"! 

Τα παραθέτουμε στην κοινή θέα...με την επισήμανση προς τους σημερινούς "εργάτες των μπαζωμάτων", οι οποίοι, μεταξύ άλλων, δεν παραλείπουν να ενδιαφέρονται για τα... θετικά πρότυπα που χάνονται(!) 

Τι είδους πρότυπα είσαστε εσείς που ξετσίπωτα παραχαράσσετε την Ιστορία; 


Σημείωση: Τα τεκμήρια παρατίθενται α) ασχολίαστα, β) ενδεικτικά, γ) με τυχαία σειρά, δ) κατά κοινότητα ή δήμο (Θήβα)... ε) χωρίς τη λίστα του Διστόμου η οποία αποτελεί από μόνη της ένα ξεχωριστό ερευνητικό αντικείμενο. Άλλωστε δεν υπάρχει μόνο μία. στ) χωρίς τις συγκεντρωτικές λίστες που συντάχθηκαν διαδοχικά από τη Νομαρχία... 

Επιφυλασσόμεθα για μελλοντικό σχολιασμό και συμπλήρωση... 



Μαυρομάτι




Χώστια







Χλεμποτσάρι (Ασωπία)





Σχηματάρι









Μπράτσι (Τανάγρα)





Θήβα





Καπαρέλι






Κυριάκι








Κλειδί





Χάλια (Δροσιά)







*************************








****************************



Τόμος Α' 

Τόμος Β' 









Οι τελευταίες αναρτήσεις

Δημοφιλείς αναρτήσεις

Αρχειοθήκη ιστολογίου