Άκρως σημαντικές είναι οι αναφορές του Ορέστη στον Γιώτη, τον Χαρίλαο Φλωράκη. Γίνονται ακόμα περισσότερο σημαντικές διότι α) υπάρχουν από το 1958-1959, πολύ πριν ο Χαρίλαος γίνει γραμματέας του Κόμματος, β) ο Χαρίλαος αποφεύγει συστηματικά να αναφερθεί εκτενώς στη δράση του στον ΕΛΑΣ, η οποία ήταν πολύ σημαντικότερη από εκείνη που νομίζουν, ακόμα και όσοι έχουν μια ιδέα της προσωπικότητάς του.
Ο Γιώτης, είναι για μεγάλο και κρίσιμο διάστημα β' γραμματέας της Κομματικής Επιτροπής της ΙΙ Μεραρχίας. Α' γραμματέας είναι ο ίδιος ο Ορέστης. Σε εκείνο το πόστο τον βρίσκει η διαταγή που απαγορεύει την είσοδο της Μεραρχίας στην Αθήνα στις 12 Οκτωβρίου και αυτό ακριβώς εννοούσε όταν έλεγε και ξαναέλεγε "είχαμε την εξουσία και την δώσαμε". Η αφήγηση του Ορέστη είναι συγκλονιστική όταν περιγράφει τις δραματικές εκείνες στιγμές, όταν οι τρεις τους, ο Ορέστης, ο Γιώτης και ο επιτελάρχης Σαμαρίδης (Λογοθέτης), μετέχουν στις "βουβές συνεδριάσεις"...
Υπάρχουν και άλλες αναφορές. Σημαντικές άμα και δραματικές. Όπου προκύπτουν στοιχεία, τα συμπληρώνουμε. Μία όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική και ευτυχώς υπάρχουν και σημαντικά υλικά που την φωτίζουν περαιτέρω. Είναι η δίκη του Χαρίλαου στην Λάρισα το 1955. Στη σελίδα 1132 μπορεί να βρει ο αναγνώστης α) απόσπασμα της απολογίας του, β) σχόλιο της Αυγής, γ) σημείωμα του Ηλία Ηλιού, δλδ του συνήγορού του, στην ίδια εφημερίδα.
Διότι, στην ερώτηση "γιατί υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής;" μία από τις απαντήσεις (επισημαίνω "μία" γιατί υπάρχουν κι άλλες απαντήσεις. Όπως υπάρχουν και άλλες ερωτήσεις. Πχ. γιατί η Καζέρτα;) είναι: ο Τίτο!
Πιστεύω ότι, τούτο το βιβλίο, αν μη τι άλλο, θα προκαλέσει ακόμα μια συζήτηση γύρω από το κυρίαρχο αφήγημα, το οποίο, θέλει την υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο ΣΜΑ ως την απαρχή όλων των δεινών. Εκείνοι, οι οποίοι, το επινόησαν, είχαν λόγους να αποπροσανατολίσουν για τις ευθύνες τους. Εκείνοι όμως, που έκτοτε το επαναλαμβάνουν, δεν έχουν λόγους αλλά δεν έχουν και το καθαρό μυαλό, όπως απαιτεί η... σπορά των ζευγάδων!!!
Τρώνε τη σπορά, αντί να την καλλιεργήσουν για να καρπίσει...
