Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα, από το Βερολίνο στην Αθήνα: τα "δώρα των Δαναών" είναι πάντα επικίνδυνα

Κριτικές επισημάνσεις στο βιβλίο του Χέρμαν Φρανκ Μάγερ, 

Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα- Τα αιματηρά ίχνη της 117ης μεραρχίας καταδρομών στη Σερβία και την Ελλάδα, 

Εκδ. Εστία

Γιώργος Μ. Σαλεμής

Ασφαλώς και πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βιβλίο. Σημαντικό αυτό καθεαυτό, λόγω του πλήθους των στοιχείων που προσκομίζει, την εξονυχιστική έρευνα που αποκρυσταλλώνει στις σελίδες του. Σημαντικό όμως και για μας τους Έλληνες ιδιαίτερα που διψάμε να μάθουμε τι λέει για τα γεγονότα η "άλλη πλευρά", πώς τα αντιμετωπίζει, πώς τα ερμηνεύει, πώς τα αιτιολογεί και πώς, τελικά, νομίζει ότι επέρχεται η κάθαρση.

Ο Μάγερ είναι γυιος εκτελεσμένου Γερμανού αιχμαλώτου. Ο πατέρας του έχοντας πάρει μέρος στις εργασίες αποκατάστασης της Γέφυρας του Γοργοποτάμου, μετά τη θρυλική ανατίναξή της, πέφτει στα χέρια του ΕΛΑΣ και εκτελείται στην Κολοκυθιά τον Απρίλιο του 1943.

Ο λόγος που ο Μάγερ έρχεται στην Ελλάδα, μαζί με την μητέρα του την πρώτη φορά, είναι αυτή ακριβώς η “αναζήτηση”. Αυτός είναι και ο τίτλος του πρώτου βιβλίου που αναφέρεται στην υπόθεση της Κολοκυθιάς. [Αναζήτηση, εκδ Καλέντης, 1995]

Γρήγορα όμως συνεπαίρνεται από τα γεγονότα και επιδίδεται συστηματικά στην έρευνα για την εξιχνίασή τους, με ιδιαίτερο προσανατολισμό στα “αιματηρά ίχνη” των γερμανικών μονάδων, όπως η 117η και η “Εντελβάις”. Δύο από τα πλέον αιματηρά ίχνη, αυτών των μονάδων στην Ελλάδα, είναι το Κομμένο της Άρτας και τα Καλάβρυτα. Το εν λόγω βιβλίο αναφέρεται στα Καλάβρυτα.

Ο Μάγερ, άνθρωπος σαφώς με καθαρό μυαλό και με ξεχωριστές ικανότητες, δεν περιορίζεται μόνο σ' αυτά. Πιάνει απ' την αρχή το νήμα και μας παρουσιάζει τόσο την ιστορία και την “καταγωγή” της ίδιας της μονάδας, όσο και τα πρόσωπα των στελεχών της, τους διοικητές της, τη δράση τους, την ιστορία τους στα πεδία των μαχών, αλλά και στα πολιτικά γεγονότα πριν και μετά την κατάληψη της εξουσίας από τον Χίτλερ, στη Γερμανία και στην Αυστρία. Δεν παραλείπει ν' αναφερθεί στην τελευτή του βίου του καθενός, αλλά και στα τελευταία χρόνια όσων έζησαν, στις συναντήσεις τους, στις μπιροποσίες τους, τις ...νοσταλγίες τους, τις αναζητήσεις των αγνοουμένων συντρόφων τους και στις τελετές μνήμης και τιμής προς αυτούς που χάθηκαν πολεμώντας για το Γ' Ράιχ, Γερμανούς, Αυστριακούς, Αλσατούς και ...Έλληνες!

Μια πολύ διαφωτιστική αναφορά του Φρ. Μάγερ από τη σελίδα 670 του βιβλίου. Εκεί φαίνονται καθαρά όχι μόνο τα γενικότερα των σχέσεων Ελλήνων δοσιλόγων και Γερμανών αλλά και τι συνέβη λίγο παρακάτω από τα Καλάβρυτα, στον Μελιγαλά.

Ιδιαίτερα ασχολείται με τα πρόσωπα που πήραν μέρος στα γεγονότα των Καλαβρύτων και με τους τρεις ανώτατους αξιωματικούς που ευθύνονται για τον “νοτιοανατολικό χώρο”, την Ελλάδα και την Πελοπόννησο: τους Λερ, Φέλμυ και Λε Σουίρ.

Αν θέλουμε να διακρίνουμε ένα “κεντρικό” πρόσωπο μέσα σε όλα αυτά, τότε αυτό είναι ο Λε Σουίρ, όχι μόνο γιατί ήταν ο διοικητής της μεραρχίας, στο επίμαχο αλλά και στο μεγαλύτερο διάστημα, αλλά και γιατί ήταν απόγονος αξιωματικού των Βαβαρών, με θητεία στην Ελλάδα επί Όθωνος.

Ακριβώς όμως λόγω του πλούτου των στοιχείων και λόγω των ξεχωριστών ικανοτήτων του συγγραφέα οι επισημάνσεις που θα γίνουν παρακάτω παίρνουν μια ξεχωριστή σημασία και σπουδαιότητα. Κι αν θέλουμε να προτάξουμε στην εισαγωγή το επιμύθιο, τότε πρέπει να πούμε ότι,

οι Έλληνες δεν πρέπει να παραπλανηθούν από τα “δώρα” που φέρνει ο Γερμανός παριστάνοντας τον Δαναό. Η προσοχή τους δεν πρέπει να μείνει σ' αυτό τον “πακτωλό” πληροφοριών “από την άλλη πλευρά”, οι οποίες μάς είναι, όπως είπαμε, τόσο πολύτιμες για να συμπληρώσουμε το δικό μας ερευνητικό παζλ. Πρέπει να περάσει μέσα απ' αυτές και να πάει πολύ μακρύτερα απ' τα φαινόμενα. Θα έλεγα ότι ο Μάγερ έχοντας κάνει όλη τη δουλειά στην “εντέλεια”, έχοντας στρώσει όλο το μονοπάτι, θέλει να μας οδηγήσει στη δική του σκέψη πάνω στην Ιστορία. Εμείς πρέπει να περπατάμε προσεκτικά, να βρίσκουμε τα κενά και τις παγίδες της ατραπού και, κυρίως, να διατηρούμε τον δικό μας τρόπο σκέψης, την δική μας ανεξαρτησία στη μελέτη της Ιστορίας. Και απ' αυτή την πλευρά είμαστε σε πλεονεκτικότερη θέση απ' ό,τι ο Μάγερ. Έχοντας κάνει εκείνος όλη τη “χαμαλοδουλειά”, θέλοντας να μας οδηγήσει αλλού, μας έχεις δώσει την ευχέρεια να σκεφτούμε και να παρατηρήσουμε τα γεγονότα από καλύτερες θέσεις, με περισσότερα εφόδια. Κι αυτό θα επιχειρήσουμε παρακάτω.

Σημείωση: Η παρομοίωση του Μάγερ με Δαναό δεν είναι μόνο με τη συνηθισμένη έννοια. Άπτεται και του γεγονότος ότι και ο ίδιος θέλει να μοιάζει με αρχαίο Έλληνα(!) Έτσι, όταν βρήκε τον τάφο του πατέρα του στην Κολοκυθιά θεώρησε σωστό να τοποθετήσει ως επιτύμβια πλάκα το επίγραμμα του των Θερμοπυλών. Ας όψονται εκείνοι που του το επέτρεψαν και ο νοών νοείτω τι σημαίνει "των κείνων ρήμασι πειθόμενοι"!

Φωτογραφία της πλάκας από το βιβλίο του Χ.Φ.Μάγερ Αναζήτηση

Α. Η ιταλική κατοχή ως “η πέτρα του σκανδάλου”

α) Ο Μάγερ, υιοθετώντας ουσιαστικά την άποψη των Λερ και Φέλμυ, θεωρεί ότι η ιταλική κατοχή πυροδοτεί την αντίσταση των Ελλήνων και ότι χωρίς αυτήν ο “πληθυσμός” θα ειρήνευε. Η θεωρία αυτή λέει ότι το πρόβλημα του Ελληνικού λαού είναι η Κατοχή από τους ηττημένους και αλλοπρόσαλλους Ιταλούς. Δεν είναι οι Γερμανοί το πρόβλημα, αφού χάρη στον αλληλοσεβασμό θα μπορούσαν να τα βρουν και να επέλθει ηρεμία(!) Την ίδια θεωρία, σε μια ειδική της μορφή, θα την δούμε παρακάτω στις απόψεις του Μάγερ για τον ΕΛΑΣ. 

β) Η ιταλική κατοχή δεν είναι μόνο βάρος στη σχέση με τους Έλληνες. Είναι και άχρηστη. Δεν προσφέρει τίποτα στην άμυνα έναντι μιας ενδεχόμενης απόβασης των Συμμάχων στην Πελοπόννησο, την άνοιξη και το καλοκαίρι του '43.

γ) Οι ιταλικές δυνάμεις του Μοριά είναι μεγαλύτερες (50.000 άνδρες) και οι γερμανικές τυπικά υπάγονται σ' αυτές που έχουν και την ευθύνη της διοίκησης των αμυντικών επιχειρήσεων.

δ) Πέραν των ζητημάτων που προκύπτουν από το ότι οι νικημένοι Ιταλοί κατέχουν τους νικητές τους Έλληνες, υπάρχει και το ζήτημα της συμπεριφοράς των Ιταλών, με τα συνεχή πλιάτσικα και τις κάθε είδους αυθαιρεσίες.

ε) Ο Μάγερ πουθενά δεν αναφέρεται σε εκτελέσεις Ιταλών, μετά την Συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Πουθενά δεν λέει τι έγινε με εκείνους τους αιχμαλώτους, οι οποίοι στο κάτω κάτω ήταν μόλις πριν λίγο σύμμαχοι, “προϊστάμενοι” και εκείνοι που προκάλεσαν την “παρουσία” των Γερμανών έως τις εσχατιές της Ευρώπης και το Λιβυκό Πέλαγος. Οι εκτελέσεις και οι “εξαφανίσεις” (βύθιση καραβιών) αυτές έλαβαν χώρα ακριβώς λίγες μέρες πριν την αιχμαλωσία του λόχου Σόμπερ, στην περιοχή των Καλαβρύτων.

Β. Η απόψεις του για του Άγγλους

α) Ο Μάγερ λέει σαφώς και τεκμηριώνει αυτό που φοβούνταν όλοι οι Γερμανοί διοικητές. Οι Άγγλοι και γενικά οι Σύμμαχοι, μπορούν να κάνουν “άνετα” απόβαση στην Πελοπόννησο, ουσιαστικά καθ' όλο το διάστημα της Κατοχής και εκ παραλλήλου με τις επιχειρήσεις στην Ιταλία!

β) Οι δυνάμεις αμύνης δεν μπορούν ν' αποτρέψουν μια απόβαση ούτε πριν τη Συνθηκολόγηση ούτε, πολύ περισσότερο, μετά` παρά το γεγονός ότι η 117η μεραρχία εκπαιδεύεται, εξοπλίζεται και ενισχύεται με άνδρες που φτάνουν τις 18.000.

γ) Η “ανασφάλεια” των Γερμανών αμβλύνεται μόνο με την απόβαση στη Νορμανδία, τότε δηλαδή που οι δρόμοι των Βαλκανίων αρχίζουν να κλείνουν με την προέλαση του Κόκκινου Στρατού στη Ρουμανία, οπότε και προδιαγράφεται μια ευρύτερη εκκένωση του “νοτιοανατολικού χώρου”.

δ) Δεδομένης της ανεπάρκειας των δυνάμεων, οι στρατηγοί συζητούν δύο σχέδια. Το ένα για πλήρη εκκένωση της Πελοποννήσου και το δεύτερο, εκκένωση με διατήρηση ενός θύλακα γύρω από την Κόρινθο, το “προγεφύρωμα της Κορίνθου”! Ο Χίτλερ απορρίπτει τα σχέδια για λόγους... γοήτρου!

ε) Οι Άγγλοι ούτε απόβαση κάνουν ούτε δίνουν όλα εκείνα τα όπλα και τα πυρομαχικά που ζητούν οι Αντάρτες για να υπερασπιστούν το οροπέδιο των Καλαβρύτων. Ενώ κάτι τέτοιο προκύπτει σαφώς από τα στοιχεία που παραθέτει, ταυτόχρονα, το υποβαθμίζει και δεν του δίνει συνέχεια.

στ) Κανένας λόγος δεν γίνεται για την από τα τέλη Ιουλίου υπαγωγή του ΕΛΑΣ στο Στρατηγείο Μέσης Ανατολής (ΣΜΑ). Με την υπαγωγή αυτή, ο ΕΛΑΣ πετυχαίνει ν' αναγνωριστεί ως συμμαχικός στρατός και ως ελληνικός στρατός επί ελληνικού εδάφους και όχι ως “Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών”. Κάτι τέτοιο αλλάζει δραστικά το πολιτικό πλαίσιο διεξαγωγής του ένοπλου αγώνα και επομένως το “δίκαιο” που τον διέπει. Συμμαχικός στρατός δεν σημαίνει “συμμορίτες” και γι' αυτό ο Μάγερ το αποσιωπά. Δυσκολεύομαι να δεχτώ ότι το αγνοεί.

ζ) Συμπέρασμα: Από όλα εκείνα τα στοιχεία και τις σκέψεις που παραθέτει ο Μάγερ προκύπτει ότι, οι Άγγλοι αν διέθεταν τον στρατό που διέθεσαν για τα “Δεκεμβριανά”, αποστερώντας τον μάλιστα από το κρίσιμο μέτωπο των Αρδενών, και με δεδομένη τη δράση του ΕΛΑΣ που περιόριζε την κατοχή των Γερμανών μόνο σε μερικές οχυρωμένες θέσεις, θα μπορούσαν πράγματι να συμβάλλουν στην απελευθέρωση της Ελλάδας, ήδη από το φθινόπωρο του 1943! Και ίσως τότε να είχαν πράγματι κάποιον λόγο στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας. Το ότι το μπορούσαν και δεν το έπραξαν τους καθιστά ακόμη περισσότερο ένοχους για τις κατοπινές επεμβάσεις τους.

Γ. Για τον ΕΛΑΣ

α) Ο Μάγερ θεωρεί ότι ο ΕΛΑΣ, “καταστατικά”, παραβιάζει το “δίκαιο του πολέμου”. Δεν είναι στρατός, δεν φοράει στολές ομοιόμορφες, δεν πολεμάει κατά μέτωπον αλλά χτυπάει και φεύγει, άρα είναι “συμμορίτες”! Όμως, όπως είπαμε, εκτός των άλλων, ο ΕΛΑΣ είναι, από τον Ιούλιο του '43, “συμμαχικός στρατός” και παίρνει μέρος στους σχεδιασμούς και στις επιχειρήσεις που σχεδιάζει το ΣΜΑ.

β) Απαιτεί απ' αυτούς που ξέρουν ότι αν πιαστούν αιχμάλωτοι θα εκτελεστούν αμέσως, να συμπεριφέρονται... ιπποτικά στους αιχμαλώτους που θα πιάσουν(!) Στους Γερμανούς στρατιώτες αναγνωρίζει φρίκη, αγανάκτηση και εκδικητικότητα για τους νεκρούς συμπολεμιστές τους. Στους Έλληνες αντάρτες, όμως, δεν αναγνωρίζει το ίδιο για τις μαζικές εκτελέσεις, την πείνα, την Κατοχή, την εξαθλίωση και τη λεηλασία! Απαιτεί απ' αυτούς που έχουν δεχτεί επίθεση (απρόκλητη!) και κατοχή, να πειθαρχήσουν στους νόμους του κατακτητή. Η Κατοχή δημιουργεί δίκαιο, η υπεράσπιση της πατρίδας και η αντίσταση για την ελευθερία της ΔΕΝ δημιουργεί δίκαιο(!) Να πιο είναι το υπόβαθρο του γερμανικού εθνικισμού, τόσο στη ναζιστική του εκδοχή όσο και στη νεώτερη “δημοκρατική”.

γ) Ακόμη κι αν δείξουμε “καλή θέληση”, ώστε να συζητήσουμε το “δίκαιο του κατακτητή” σαν υπόθεση εργασίας, θα παρατηρήσουμε ότι.... Όταν πριν πατήσει στην Ελλάδα καθορίζει “τιμολόγιο αντιποίνων”, «ένας Γερμανός-εκατό Έλληνες», τότε, εξ ορισμού, δεν εγκαθιδρύει ένα κάποιο πολίτευμα και δεν βλέπει τον “πληθυσμό” ως πολίτες του. Επομένως δεν μπορεί να ζητάει πειθαρχία στους νόμους και, πολύ περισσότερο, δεν νομιμοποιούνται αυτοί οι “νόμοι”. Και όμως, τόσο οι Ναζί στρατιωτικοί διοικητές, όσο και οι εισαγγελείς και τα δικαστήρια, το ίδιο το βιβλίο και ο Μάγερ, περιστρέφονται γύρω από το “δίκαιό” τους και αναμασάνε το “δικαίωμά τους” σε αντίποινα, προβληματιζόμενοι μόνο για το “ύψος” και τη “συμμετρία” ως προς το κολάσιμο αδίκημα των συμμοριτών(!)

δ) Στα πλαίσια αυτά, ούτε και τις λεηλασίες πατάσσουν συστηματικά. Υποκριτικά τις περιορίζουν από τους μεμονωμένους στρατιώτες που, σημειωτέον, πεινάνε. Παράλληλα τις επιβάλλουν και τις συστηματοποιούν συλλογικά, από την ίδια τη μεραρχία. Κάνουν αυτό δηλαδή που κάνουν μέχρι σήμερα. Εσωτερικά είναι ένα ευνομούμενο κράτος που μοιράζει με τάξη, χωρίς να κλέβει ο ένας τον άλλον, τη λεία που εξασφάλισε “συλλογικά” συνθλίβοντας τους άλλους λαούς.

ε) Ο Μάγερ αναμασάει επίσης την άποψη των διοικητών ότι κι ο ΕΛΑΣ καταπιέζει επίσης τον πληθυσμό αποσπώντας του τρόφιμα, ζώα μεταγωγικά, εργασία και ανθρώπους. Υιοθετεί, δηλαδή, τη “βολική” θεωρία ότι ο ΕΛΑΣ είναι κάτι πέρα και έξω από τον λαό, ότι δεν προέρχεται απ' αυτόν, δεν τον εκφράζει, δεν είναι η ένοπλη αντίσταση του λαού, κάτι οργανικά προερχόμενο απ' αυτόν. Ο λαός αντιμετωπίζεται ως “πληθυσμός”, ως άχρωμη μάζα, χωρίς άποψη για το ζήτημα της κατοχής και της ελευθερίας του, χωρίς λόγο για το καθεστώς υπό το οποίο θα δουλεύει και θα ζει. Απλώς δουλεύει και ζει!

στ) Ωστόσο, παραδέχεται ότι ο ΕΛΑΣ δεν υφίσταται ζημιές από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και ότι το πολεμικό τους αποτέλεσμα είναι ασήμαντο. Ακόμη περισσότερο, φτάνει να θεωρεί ότι ο ΕΛΑΣ ενδυναμώνεται, ωθώντας τον πληθυσμό να πάει μαζί του, πράγμα που δεν θα έκανε αν τα αντίποινα δεν ήταν τόσο σκληρά. Υποκείμενο, δηλαδή, της αντίστασης δεν είναι ο λαός και η ανάγκη του για ελευθερία αλλά η δράση των κατακτητών στην αρνητική της μορφή! Είναι από τα πιο ύπουλα σημεία της σκέψης του Μάγερ, κάτι σαν τις καμουφλαρισμένες νάρκες που άφηναν πίσω τους για να προκαλούν το κακό ακόμη κι όταν δεν μπορούν εκείνοι να παρίστανται! Ο Μάγερ δεν είναι σε θέση να αμφισβητήσει άμεσα μια σειρά πράγματα. Γι' αυτό υπονομεύει το νόημά τους με πονηρό και ύπουλο τρόπο.

Δ. Για τα ίδια τα γεγονότα των Καλαβρύτων

α) Οι Αντάρτες κρατούν αιχμαλώτους, περισσότερους από 70 Γερμανούς, σχεδόν δύο μήνες. Συζητούν συστηματικά την ανταλλαγή τους. Δεν τους σκοτώνουν παρά μόνο όταν οι εκκαθαριστικές που εκδηλώνονται από όλες τις κατευθύνσεις, τούς απειλούν με εγκλωβισμό. Τούς εκτελούν για να μπορέσουν να βγουν από τον κλοιό. Σημειώνουμε ότι η περικύκλωση και η κατά μέτωπον σύγκρουση είναι ο πάγιος αντικειμενικός σκοπός των γερμανικών επιχειρήσεων. Και όπως λέει η στρατηγική του πολέμου, εκείνο που συμφέρει τον εχθρό σου πρέπει να αποφεύγεις να το πράξεις εσύ για λογαριασμό του. Οι Αντάρτες έπρεπε να βγουν έξω από τον κλοιό και να διαφυλάξουν τις δυνάμεις τους! Θα ήταν διαφορετική η στρατηγική τους αν είχαν τα μέσα να υπερασπιστούν το οροπέδιο. Τα ζήτησαν από τους Άγγλους αλλά δεν τους τα έδωσαν. Το ότι θα υπερασπιζόντουσαν το οροπέδιο το συμπεραίνουμε και από τις ίδιες τους τις διαθέσεις που εκφράστηκαν με το αίτημα προς τους Άγγλους αλλά και από την ανάλογη περίπτωση των Δερβενοχωρίων, όπου, με την τριήμερη μάχη στις 16, 17 & 18 Οκτωβρίου 1943, αναχαίτισαν τις επιθέσεις των Γερμανών και όταν υποχώρησαν, πάλι ελλείψει εφοδίων, υποχώρησαν οριακά και χωρίς να επιτρέψουν στους Γερμανούς να εδραιώσουν την κατοχή του οροπεδίου.

β) Οι Αντάρτες περιέθαλψαν και νοσήλευσαν τους τραυματίες Γερμανούς. Η εκτέλεσή τους δεν ήταν διαταγή αλλά προσωπική εκδικητική ενέργεια για τον απαγχονισμό του μαθητή Παυλόπουλου στην προηγούμενη επιδρομή.

γ) Οι Γερμανοί έχουν πολύ καλή πληροφόρηση για το τι συμβαίνει στο οροπέδιο και μέσα στα Καλάβρυτα.

δ) Παρ' όλη αυτή την πληροφόρηση, την ιδιαίτερη σχέση του Λε Σουίρ με την Ελλάδα και τους αγώνες της για εθνική ανεξαρτησία, ο Μάγερ απορρίπτει την κατάθεση του Δημάρχου των Καλαβρύτων Τάκη Σπηλιόπουλου στη δίκη της Νυρεμβέργης, και, μάλιστα, χωρίς ουσιαστικά επιχειρήματα. Η άποψη Σπηλιόπουλου λέει ότι, η καταστροφή και η μαζική εκτέλεση οφείλεται και στην ιστορία της περιοχής, τον ιδιαίτερο ρόλο των Καλαβρύτων στην Επανάσταση του '21, στον αγώνα για την ελευθερία της Ελλάδας. 
Είναι κι αυτή μια ακόμη “νάρκη” του Μάγερ για να ελαφρυνθεί η θέση των δημίων, και σε βάθος χρόνου αλλά και σε ενδεχόμενες περαιτέρω νομικές περιπλοκές, αποζημιώσεις κλπ. Κανένας σοβαρός άνθρωπος, φαντάζομαι και ο ίδιος, δεν μπορεί να θεωρήσει ότι οι Γερμανοί διοικητές έδρασαν “αποστασιοποιημένοι” από το ένδοξο παρελθόν της περιοχής, ότι δεν έλαβαν υπόψη τους τις παραδόσεις αυτές, ως ένα επιπλέον στοιχείο της μαχητικότητας και της ανθεκτικότητας του αντιπάλου. Ότι δεν εφήρμοσαν όλα αυτά τα αποτρόπαια αντίποινα ακριβώς για να κάμψουν το αγωνιστικό φρόνημα μιας πόλεως που αντλεί την ύπαρξή της ακριβώς απ' αυτούς “τους θεούς και τους ήρωες” των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων.

ε) Ο Μάγερ ψάχνει μανιωδώς να βρει ποιος έδωσε την εντολή της εκτέλεσης των Γερμανών αιχμαλώτων. Έπρεπε να κάνει το αντίθετο. Να ψάχνει ποιος τους κρατούσε ζωντανούς παρά τη σαφή διαταγή της ηγεσίας. Και του ίδιου του Σιάντου, όπως επαναλαμβάνει ο Ορέστης. Οι Γερμανοί έπρεπε να εκτελούνται όλοι. Από τους Ιταλούς μόνο οι αξιωματικοί και οι φασίστες. Το ότι ο Μάγερ ψάχνει τον έναν, σημαίνει ότι κάτι έχει στο μυαλό του. Ας το βρουν οι νεώτεροι και οι νομομαθείς του διεθνούς δικαίου. Θεωρώ αδύνατον να μη έχει υπόψη του την πάγια διαταγή.

στ) Ταυτόχρονα με την έρευνα του ποιος έδωσε τη διαταγή διεξαγάγει και μια ανάστροφη επιχείρηση στην άλλη πλευρά. Προσπαθεί να αποδείξει ότι ο “Τέννερ” των μαρτυριών είναι ο δεκανέας μεταφραστής Ντένερτ. Γιατί όμως ο Μάγερ εκδηλώνει τόσο μεγάλο ενδιαφέρον για το πρόσωπο αυτό; Και ενώ δείχνει τέτοια εξαντλητικότητα για το θέμα, του “ξεφεύγει” το προφανές ενδεχόμενο να μην είναι ο Τέννερ ο Ντένερτ αλλά να είναι ένας αξιωματικός με ψευδώνυμο, αφού οι Γερμανοί πάντα είχαν στον μυαλό τους το διεθνές δίκαιο και τότε, Δεκέμβρης 1943, θα πρέπει να είχαν αρχίσει να υποπτεύονταν ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί πλέον εναντίον τους. Ακόμη μια νάρκη του Μάγερ που αποκτά μεγαλύτερη νομική ισχύ όσο πιο “άψογη” εμφανίζεται η έρευνά του.

ζ) Άκρως ιδιαίτερο ενδιαφέρον, σε σχέση με το διεθνές δίκαιο, αποκτά η θέση των Αμερικανών στη δίκη της Νυρεμβέργης. Στην περιβόητη «υπόθεση VII», ακριβώς επειδή κι εκείνοι είναι κατακτητές από φύση, κάνουν αβάντα και αποδέχονται την “λογική” των αντιποίνων σε κατακτημένο έδαφος.

Εκεί γίνεται ο εξής λόγος από τον Φρανκ Μάγερ, επικαλούμενος τις διαπιστώσεις των κατηγόρων Αμερικανών ως ενισχυτικό επιχείρημα των Γερμανών για την κατάσταση στην Ελλάδα, στην Πελοπόννησο και στα Καλάβρυτα:

«στο μεγαλύτερο μέρος τους οι ανταρτικές ομάδες [...]» είχαν παραβεί «τους κανόνες του πολέμου, που θα τους προσέφεραν το δικαίωμα να θεωρηθούν σύμφωνα με τον νόμο εμπόλεμες». Αυτές οι «ανταρτικές ομάδες, αποτελούμενες από μέλη του πληθυσμού», αναφέρθηκε στο κείμενο των κατηγόρων, μετακινούνταν από περιοχή σε περιοχή προξενώντας σημαντικές ζημιές στις γραμμές συγκοινωνίας και μεταφορών. Οι Γερμανοί στρατιώτες έπεφταν συχνά «θύματα αιφνιδιαστικών επιθέσεων που πραγματοποιούνταν από τον εχθρό, τον οποίο δεν μπορούσαν να αναγκάσουν να πολεμήσει κατά μέτωπον. Μετά από μια αιφνίδια επίθεση, τα μέλη της συμμορίας συνήθιζαν να εξαφανίζονται γρήγορα ή να κρύβουν τον εξοπλισμό τους και να αναμειγνύονται με τον άμαχο πληθυσμό σαν να ήταν άκακοι πολίτες. Πυροβολισμοί εναντίον Γερμανών σε ενέδρες ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Αιχμάλωτοι Γερμανοί στρατιώτες βασανίζονταν και εκτελούνταν συχνά. Ο φυσικός περίγυρος για τη διεξαγωγή αυτής της μορφής πολέμου ήταν κατάλληλος και οι κάτοικοι ιδιαίτερα επιδέξιοι». Επιπλέον οι «συμμορίες» αυτές όπως διαπίστωσαν οι κατήγοροι, «δεν είχαν μια κοινή στολή. Φορούσαν πολιτικά, αν και χρησιμοποιούσαν και τμήματα γερμανικών, ιταλικών και σερβικών στολών[...]. Επίσης δεν έφεραν τα όπλα τους φανερά». [σελ. 650]

Όπως οι κατηγορούμενοι Γερμανοί, έτσι κι οι Αμερικανοί κατήγοροι παρακάμπτουν την υπαγωγή του ΕΛΑΣ  στο ΣΜΑ και το γεγονός ότι η δράση αυτών των "συμμοριών" εξασφάλισε οφέλη στους Συμμάχους και στους ίδιους τους Αμερικανούς. 

Είναι όμως 1947, ήδη μαίνεται ο Εμφύλιος στην Ελλάδα και ετοιμάζονται να αναλάβουν τον ρόλο των Άγγλων, αξιοποιώντας την πείρα των Γερμανών... Ο όρος "συμμορίτες" θα χρησιμοποιηθεί αυτούσιος... το ίδιο και το πνεύμα της Νυρεμβέργειας νομολογίας!