Μάχη της Πύλης: Η γερμανική εκδοχή

Ο Γερμανός συνταγματάρχης Χέρμαν Φραντς αναφέρεται στα γεγονότα της 16-17-18 Οκτωβρίου 1943

Συνεχίζοντας τις δημοσιεύσεις μας από το πολύτιμο βιβλίο του Γιώργου Γάτου Η εθνική αντίσταση στη Φωκίδα, δημοσιεύουμε σήμερα τη γερμανική άποψη για τα γεγονότα. 

Τι παρατηρεί ο αναγνώστης με την πρώτη ματιά:

1. Ο Γερμανός συνταγματάρχης επιβεβαιώνει τη δύναμη του λόχου, τη θέση που βρέθηκε και τις απώλειες.

2. Δεν αναφέρεται καθόλου στον αντικειμενικό σκοπό του λόχου. Τι πήγε να κάνει, δηλαδη, εκείνο το πρωί στο χωριό της Πύλης. Το ότι θέλανε να κάψουν το χωριό μαζί με τα υπόλοιπα, προκειμένου να εξασφαλιστούν οι δρόμοι όπως αναφέρει ότι ήταν ο επιχειρησιακός αντικειμενικός σκοπός. 

3. Δεν επιβεβαιώνει τις απώλειες των επόμενων ημερών. Τα αυτοκίνητα με τους στρατιώτες που ανέβαιναν από το Κοκκίνι και ανατινάχθηκαν. Αποκρύπτει δραστικά, από τους αναγνώστες του, τον πραγματικό αριθμό των νεκρών.

4. Ακόμη αποκρύπτει το σημαντικότατο γεγονός ότι ο λόχος αναχαιτίζεται και ανατρέπεται από τους εφεδρικούς Πυλιώτες που δρουν σαν κύρια δύναμη και όχι από Αντάρτες. Ο λόχος του τάγματος της Παρνασσίδας με τον Τηλέμαχο-Γιαννέτσο, είναι, απ' την αρχή σχεδόν της μάχης, παρών και χωρίς αυτόν δεν θα μπορούσε ίσως ο γερμανικός λόχος να εγκλωβιστεί. Αλλά δεν δρα ως κύρια δύναμη. Κύρια δύναμη είναι οι εφεδρικοί της Πύλης οι οποίοι εκείνη την ώρα εξοπλίζονται με όπλα που έχουν ταλαιπωρηθεί περνώντας από τον Ευβοϊκό και παρουσιάζουν δυσλειτουργίες. 

Από τα παραπάνω, τι συμπέρασμα βγαίνει;

Ότι οι Γερμανοί κάθε άλλο παρά ντόμπροι και φιλαλήθεις είναι όταν τα γεγονότα  γέρνουν σε βάρος τους. Χωρίς να λένε χοντρά ψέματα, κουτσουρεύουν με "γερμανική μεθοδικότητα" την αλήθεια, έτσι που στο τέλος το νόημα αλλάζει. 

Γιώργος Γάτος, Η εθνική αντίσταση στη Φωκίδα, Εκδ Πεδίο, Τόμος Α' , σελ. 500-502

Η καθ' ημάς οντολογία (“Εγώ” -“Εμείς”) και ο Νικηφόρος

Ο ανθυπίλαρχος Δημητρίου Δημ.-Νικηφόρος, όταν κάνει τα μεγάλα του κατορθώματα αλλά και τις καίριες κοινωνιολογικές επισημάνσεις του, είναι μόλις στις αρχές τις τρίτης δεκαετίας της ζωή του. Δύο χρόνια πιο μικρός από τον Κρις Γουντχάουζ. Και τον μεν Κρις τον γνωρίζουν όλοι, τον δεν Νικηφόρο τώρα τελευταία τον μαθαίνουν οι νεότεροι. Είναι κι αυτό μια ένδειξη της άρσης της έκλειψης του υποκειμένου. 

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Όπως σημειώνω και σε άλλα γραπτά μου, αυτόν τον καιρό εντείνονται πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις γύρω από το “εμείς” και οι “άλλοι”, γύρω από το “εγώ” και το “εμείς”. Το αν εννοούμε με τον ίδιο τρόπο το “εγώ” και το “εμείς” εμείς και οι άλλοι και αν το εννοούμε διαφορετικά, πώς το εννοούμε εμείς και πώς οι άλλοι; Οι άλλοι; Ποιοι είναι οι “άλλοι”; Και γιατί είναι “άλλοι”; Τι τους έκανε και τι τους κάνει “άλλους”; Είναι ένα είδος οι “άλλοι” ή πρόκειται για “ποικιλία άλλων”;

Μια πολύ καλή γεύση όλων αυτών δίνει η παρουσίαση του βιβλίου της κυρίας Μαρίας Μαγγιώρου, Σύγχρονα Ψέματα και Αρχαίες Αλήθειες – Για μια οντολογική αναθεώρηση της Δύσης, Εναλλακτικές Εκδόσεις, από τον Θεόδωρο Ι. Ζιάκα. Ας δούμε ένα μικρό κομμάτι του κειμένου.

[....Η θεμελίωση του πολιτισμικού πεδίου προϋποθέτει την παραδοχή μιας από τις εξής τρεις και μόνο οντολογικές επιλογές:

Α’. Δεν υπάρχει το Εγώ ως ον, υπάρχει μόνο το Εμείς, τα Άτομα είναι εφήμερα μέλη του. Λατινική επιλογή.

Β’. Μόνο τα Εγώ - Άτομα υπάρχουν.  Το Εμείς δεν είναι ον, αλλά επίφαση όντος, σύμβαση. Γερμανική επιλογή.

Γ’. Τόσο τα Άτομα όσο και το Εμείς συν-υπάρχουν, ως όντα     διαφορετικού επιπέδου. Ελληνική επιλογή.         

Ο γλωσσικός επιθετικός προσδιορισμός των τριών επιλογών δικαιολογείται από το γεγονός, ότι οι ευρωπαϊκοί λαοί που έχτισαν πολιτισμό πάνω σ’ αυτές, ήταν αντίστοιχα, λατινόφωνοι, γερμανόφωνοι και ελληνόφωνοι. Αλλά ας δούμε από πιο κοντά τον ουσιαστικό  προσδιορισμό των τριών επιλογών.

α) Το λατινικό Εμείς

Οι αρχαίοι Λατίνοι θεοποίησαν το Εμείς τους. Η Ρώμη είναι Οντότητα θεϊκή. Η δεσποτική κοινωνική ιεραρχία της είναι ιερή και απαραβίαστη. Όπως και η πολιτικο-θρησκευτική κεφαλή της, ο Pontifex Maximus. Ως μοναδική και αιώνια ιερή Οντότητα, η Ρώμη αξιώνει την παγκόσμια κυριαρχία. Πολιτική ιδεολογία της είναι ο Ουνιβερσαλισμός.

Οντολογικώς ομόλογο του λατινικού είναι και το Εμείς του αφρο-ασιατικού Δεσποτισμού, όπως της αρχαίας Αιγύπτου και της αρχαίας Κίνας. Ομόλογός  τους είναι επίσης ο εβραϊκός οντολογικός μονισμός του «εκλεκτού λαού». Μόνο που ο δικός του ουνιβερσαλισμός είναι εσχατολογικός. (Θα λάβει σάρκα και οστά, όταν έρθει ο «Μεσσίας» και θα θέσει όλα τα έθνη υπό το πέλμα της Σιών.)

β) Το γερμανικό Εμείς

Στον οντολογικό αντίποδα της Ρώμης εμφανίζονται τα στίφη των γερμανικών πολεμικών φυλών. Το Εμείς τους, υπό την περιστασιακή ηγεσία ενός πολέμαρχου – αγελάρχη, εδράζεται στον άκρατο ατομικισμό. Συνεχίζεται ως φεουδαρχικό, ολοκληρώνεται ως καπιταλιστικό και σήμερα, ως «νεοφιλελεύθερο» και «νεοσυντηρητικό» διεκδικεί την «παγκόσμια διακυβέρνηση». Διαχρονικός του άξονας: ο οντολογικός μονισμός του Εγώ.

γ) Το ελληνικό Εμείς

Οι όροι, που θα απέδιδαν με ακρίβεια τον αντιδιαμετρικό χαρακτήρα των δύο αυτών τρόπων θέσμισης της σχέσης Εμείς – Εγώ, είναι ο όρος Κολεκτιβισμός και ο όρος Ατομοκεντρισμός. Το νόημά τους είμαστε σε θέση να το καταλάβουμε, επειδή ζούμε στο εσωτερικό της πόλωσής τους.

Την τρίτη όμως οντολογική θέση, είναι αδύνατο να την καταλάβουμε με τον ίδιο τρόπο, επειδή ο πολιτισμός της έχει καταστραφεί προ πολλού. Για την τρέχουσα γενεά συνελλήνων είναι απλώς αδιανόητη. Μόνο μέσω του τι είναι η κολεκτιβιστική και η ατομοκεντρική κοινωνικότητα μπορούμε να φτάσουμε σε κάποια κατανόηση του επιπέδου Γ’. Κι αυτό μόνο θεωρητικά.

Το κλειδί μας το δίνουν δύο καίριοι ορισμοί του Αριστοτέλη: Ότι «ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό». Και ότι «άνθρωπος μόνος ή θηρίο ή θεός». Δεν είναι  τυχαίο, λέει η κ. Μαγγιώρου, ότι οι Γερμανοί μετέφρασαν τον πρώτο ορισμό, ως «ζώο κοινωνικό». Εξίσωσαν δηλαδή το «πολιτικό» με το «κοινωνικό». Έτσι όμως μηδένισαν αυτό που για τους Έλληνες ήταν η οντολογική διαφορά της ανθρώπινης από τη ζωική κοινωνικότητα. Ενέπεσαν έτσι -οι μεταφραστές και τάχα «κληρονόμοι» του ελληνικού πολιτισμού- στον δεύτερο ορισμό του Αριστοτέλη: για το Άτομο, ως «θηρίο», που νομίζει ότι είναι αυθύπαρκτο ον, δηλαδή «θεός»....] (Ολόκληρο το κείμενο εδώ: κλικ)

Δεν μπορούμε, λέει ο Ζιάκας, να κατανοήσουμε την ελληνική εκδοχή του “εμείς” και του “εγώ” γιατί ο ελληνικός πολιτισμός έχει καταστραφεί προ πολλού, έχει εκλείψει. Ωστόσο από τις ενέργειές του, από τα κατάλοιπα της τροχιάς του, από τις “μαγνητικές” έλξεις και απώσεις που δημιουργεί γύρω του, ένα τόσο εκπληκτικό φαινόμενο έστω κι εν εκλείψει, μπορούμε να μάθουμε μερικά πράγματα γι' αυτό.

Βρήκα μερικά στον πρώτο κιόλας τόμου του Αντάρτης στα Βουνά της Ρούμελης, του θρυλικού Νικηφόρου-Δημήτρη Δημητρίου.

Ας την ακούσουμε και ας δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή στα κάτωθι σημεία. Σε τέσσερις εκπληκτικής συμπύκνωσης παρατηρήσεις του καπετάνιου, ο οποίος ακόμη και τώρα, ιδιαίτερα τώρα, έρχεται μιντάτι στους νέους αγώνες μας, λαμπρή εφεδρεία για την έκβαση της μάχης της αυτογνωσίας μας....όπως και τότε, με άλλα μέσα σε άλλες μάχες, στο Γοργοπόταμο, στον Παρνασσό, στη Γκιώνα και στην Οίτη!

1. Στο σημείο για την κατάρρευση του μετώπου όπου λέει ότι μπορεί να λεγόμασταν διμοιρίες, λόχοι, τάγματα αλλά δεν ήμασταν πια τίποτα περισσότερο από άτομα, το ένα δίπλα στο άλλο.
2. Στο σημείο εκείνο που έχει γυρίσει στο χωριό του και βιώνει την αποκοπή της κοινότητας από το “όλον”, δεν μαθαίνουν νέα, δεν έχουν επικοινωνίας και συγκοινωνία και λέει ότι είχαμε πάψει να είμαστε ένας λαός και είχαμε γίνει χιλιάδες κομμάτια.
3. Στο σημείο εκείνο που παρατηρεί τους κατακτητές από την κρυψώνα του και λέει ότι εκεί ανακάλυψε ότι άλλο πράγμα είναι ο άνθρωπος και άλλο ο εχθρός.
4. Στο σημείο που περιγράφει πως αρχίζει στην αποσυντιθέμενη Πάνω Αγόριανη η κλεψιά και η διαρπαγή η οποία γρήγορα οδηγεί στη ρουφιανιά ακόμη και στην αλληλοεξόντωση.

Αλλά δεν σταματάει εδώ, στην κατάσταση “μηδέν”, η συνεισφορά του Νικηφόρου στην αποκάλυψη της καθ' ημάς οντολογίας. Συνεχίζει περιγράφοντας τις αντίρροπες δυνάμεις. Πώς αρχίζουν να λειτουργούν - ας πούμε για παράδειγμα τη φάση γύρωστη σόμπα στο καφενείο του Κομνά – και πως τις μικρές, στην αρχή, πράξεις αντίστασης διαδέχονται μεγαλύτερες και πώς γύρω απ' αυτές και τον αντίκτυπό τους συσπειρώνονται οι άνθρωποι εκείνοι που θα αποτελέσουν την μαγιά της απαιτούμενης εθνεγερσίας....γιατί «ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλεύει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες».

Στην πραγματικότητα, σε όλον τον υπόλοιπο Αντάρτη...., ο Νικηφόρος περιγράφει πως τίθεται σε κίνηση, από τα κάτω, από τον ίδιο τον Λαό με πρώτους τους καλύτερους εκπροσώπους τους, εκείνους που διασώζουν μέσα στην ψυχή τους την καθ' ημάς αντίληψη του “εγώ” και του “εμείς”, ο «παράξενος ελκυστής» αυτής της εθνικής παλιγγενεσίας. Η κοινωνία, βλέπετε, “δουλεύει” με βάση τους παράξενους ελκυστές. Το χάος μεταλλάσσεται σε τάξη όταν διαμορφώνεται ένα κέντρο-παράδειγμα γύρω από το οποίο αρχίζουν να περιστρέφονται άτομα ελκόμενα από τη δύναμη του εν λόγω παραδείγματος. Στον βαθμό που η περιστροφή σταθεροποιείται και επιταχύνεται από τις ελκτικές- κεντρομόλες δυνάμεις που εξουδετερώνουν τις φυγόκεντρες, τα άτομα αναδεικνύονται σε πρόσωπα και το σύνολο των πριν ατόμων από αγέλη αντιτιθέμενων και ανταγωνιζόμενων ατόμων γίνεται κοινωνία, ήτοι οντότητα “κάτι παραπάνω” από το άθροισμα των μελών της. Όσο πιο κοντά στο κέντρο-παράδειγμα τείνουν τα άτομα που γίνονται πια πρόσωπα τόσο περισσότερο “δένονται” μεταξύ τους, τόσο περισσότερο κοντά βρίσκεται το ένα στο άλλο. Είναι ο λεγόμενος “χώρος των φάσεων” στη θεωρία των ελκυστών του χάους. Έτσι εκεί που δεν το περιμένει κανείς βρίσκει βοήθεια και εφεδρείες ανέλπιστες και “άγνωστες” μέχρι εκείνη τη στιγμή. Είναι αυτό που λέμε με διαφορετικό τρόπο οι πάντες ομοδοξώντας και έκαστος επιμαρτυρώντας: “όμοιος ομοίω αεί πελάζει”! Οι αλληλοεπιδράσεις των προσώπων πια, η αλληλοπεριχώρησή τους, η “απερινόητη μεισγάγγειά” τους, μαζί με τις όλο και περισσότερο αποκαλυπτόμενες δυνάμεις του κεντρικού παραδείγματος, δημιουργούν το “θαύμα”, την άρση δηλαδή της “έκλειψης του υποκειμένου”. Του Ελληνικού Έθνους, δηλαδή.

Ένα κείμενο του Απρίλη του 1944 προαναγγέλλει τον "Δεκέμβρη"

Ο ΛΑΟΣ ΚΑΙ ΜΟΝΟ Ο ΛΑΟΣ

εφημερίδα “Ο Εκδικητής”

όργανο της V Ταξιαρχίας Αττικοβοιωτίας-Ευβοίας (ΕΛΑΣ)

9 Απριλίου 1944 αριθμός φύλλου 16 Τιμή δραχμές 5000

( Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας)

Η Αγγλία και η Αμερική ξεπούλησαν τη Βαλκανική στη Ρωσία,καθορίστηκαν τα Βαλκάνια σαν ζωτικός ρωσικός χώρος.

Νέο βιολί του Γκαίμπελς αυτό, που ζαλισμένος από τις τελευταίες ήττες των λεφουσιών του Χίτλερ σκούζει σαν κουκουβάγια πάνω σε χαλάσματα.

Από κοντά η γκεσταπίτικη προπαγάνδα ηχεί σαν κύμβαλο αλαλάζον, για τα αυτιά των γκαβωμένων τυφλοκωφαλάλων, τον άλλο πλάγιον ήχο.

Οι Άγγλοι, όταν θ'αποβιβαστούν στην Ελλάδα, θα χτυπήσουν το ΕΑΜ, γιατί είναι το ίδιο το κομμουνιστικό κόμμα,θα χρησιμοποιήσουν γι' αυτό το σκοπό τους τους γερμανοβούλγαρους τσολιάδες κι έτσι θα βρουν ευκαιρία να σωθούν όλα τα καθάρματα που σήμερα δολοφονούν τον μαχητή τίμιο Ελληνικό Λαό.

Αυτός ο δεύτερος πλάγιος ήχος είναι το αγαπημένο τροπάρι όλων εκείνων των καμουφλαρισμένων

γκεσταπίτικων οργάνων που με διάφορους τίτλους εμφανίζονται σαν αγγλόφιλες μέχρι λιγοθυμίας οργανώσεις, ΠΕΑΝ, Π, ΡΑΝ, Χ, Ψ και η Σάρα και η Μάρα και το κακό συναπάντημα, να τα μέσα που χρησιμοποιούν οι Γερμανοβούλγαροι για να κρατούν μια μάζα ανθρώπων στην αδράνια, στο ραγιαδισμό, στην αντίδραση.

Έτσι κρατούν τους περισσότερους αξιωματικούς στα καφενεία,στα σαλόνια, στο Πολυτεχνείο,και στους φούρνους της Αθήνας.Άλλους υπαλλήλους, πιστούς ραγιάδες στο σκελετομένο και βρυκολακιασμένο κρατικό μηχανισμό, εμπόρους, διανοούμενους, νοικοκυραίους φοβισμένους, μακριά απ'τη μεγάλη μάζα, την πλειοψηφία του Ελληνικού λαού, που καθοδηγημένη από το ΕΑΜ, μάχεται τον αγώνα της λευτεριάς.

Αυτούς τους παραπλανημένους Έλληνες έχουμε χρέος να τους διαφωτίσουμε,να τους σώσουμε,να τους τραβήξουμε απ' το μονοπάτι της αδιαφορίας, που οδηγεί στην κατηφορική λεωφόρο της προδοσίας.

Δεν πρόκειται ποτέ οι αγγλικές δυνάμεις να χτυπήσουν τον ΕΛΑΣ!

Κι αν πρωτοπόρα μάζα μέσα στο ΕΛΑΣ είναι κομμουνιστές, όμως το ίδιο το Λονδίνο σε εκπομπή του βροντοφωνάζει:

“είναι προς αιωνίαν τιμήν του ΚΚΕ”γιατί πρώτο αυτό έριξε όλες του τις δυνάμεις στον εθνικό αγώνα. Μα στην Ελλάδα δεν γίνεται αγώνας κομμάτων. Γίνεται πανεθνικός αγώνας για το ξεσκλάβωμα και για την αυριανή αληθινή δημοκρατία.

Τη μέρα που οι συμμαχικές δυνάμεις θ' αποβιβαστούν στην Πατρίδα μας, μέρα που εμείς τη λαχταρούμε περισσότερο από όλους τους κυρίους που κάθονται στα σπίτια τους ήσυχοι κι αμέριμνοι, τη μέρα αυτή της αποβίβασης, οι συμμαχικές δυνάμεις θα συνεργαστούν στενά και θα δράσουν συνδιασμένα με τη μοναδική μάχιμη ελληνική δύναμη,  τον ΕΛΑΣ.

Τη μέρα της λευτεριάς ούτε οι Άγγλοι ούτε οι Ρώσοι ούτε κανείς ξένος θ' αναμιχτεί στη ρύθμιση των εσωτερικών προβλημάτων του τόπου μας.

Ο Λαός αυτός και μόνο θα πει τη γνώμη του.

Ο Λαός που προχωρεί γοργά στο έργο του, που πολεμώντας τον Γερμανοβούλγαρο καταχτητή, χτίζει ταυτόχρονα το οικοδόμημα της Λαοκρατίας.

Όπως το '21 στην Επίδαυρο η “εν Άστρει”, βγάζει το όργανο της θέλησής του, το “Εθνικό Συμβούλιο”που θα καθοδηγεί την κυβέρνησή του την ΠΕΕΑ.

Κανείς δεν θ'αναμιχτεί στα εσωτερικά μας, ούτε ο αήττητος Κόκκινος Στρατός, ούτε η δοξασμένη Αγγλική αρμάδα.

Ο λαός θα χτίσει στα ερείπια της Πατρίδας, θα κρίνει τους μαχητές, τους αδρανείς, τους πλανημένους, τους προδότες.

Ο Λαός και κανείς άλλος.

Σχόλια στο ως άνω κείμενο του Γιώργου Μιλτ. Σαλεμή, από την πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Αντίφωνο" 4 Δεκεμβρίου 2009

....Η ημερομηνία της κυκλοφορίας -9 Απριλίου 1944-μας λέει πάρα πολλά ενδιαφέροντα πράγματα.

• Μας λέει ότι πρέπει στοιχειοθετήθηκε και να τυπώθηκε αρκετές μέρες πριν αλλά οπωσδήποτε μετά την 10η Μαρτίου που είναι η μέρα συγκρότησης της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης(ΠΕΕΑ),δηλ. της Κυβέρνησης του Βουνού.
• Μας λέει επίσης ότι ήδη έχουν προκηρυχθεί εκλογές για την ανάδειξη Εθνικού Συμβουλίου, εκλογές όπου οι εκλέκτορες του Συμβουλίου θα βγουν σε λίγες μέρες (23 Απριλίου 1944) από την ψήφο ενός εκατομμυρίου οκτακοσίων χιλιάδων (1.800.000 ψηφοφόρων που προσέρχονται στις κάλπες κρυφά και με κίνδυνο. Ψηφίζουν για πρώτη φορά οι γυναίκες και οι νέοι άνω των δεκαοκτώ χρονών!!!
• Μας λέει ακόμα ότι ο Κόκκινος Στρατός έχει μόλις βγει από τα σύνορα της ΕΣΣΔ και έχει εισβάλλει μαχόμενος στη φιλοναζιστική Ρουμανία από τις 27 Μαρτίου του '44, ενώ στα βόρεια του μετώπου ακόμα δεν έχει εκδιώξει τους κατακτητές από τα εδάφη της.
• Μας λέει ότι δεν έχει γίνει ακόμα η απόβαση στη Νορμανδία. Ότι δεν έχει γίνει η συμφωνία του Λιβάνου (17-20 Μαΐου) και άρα δεν υπάρχει ενιαία ελληνική κυβέρνηση μέσα και έξω από την Ελλάδα.
• Μας λέει ακόμα ότι η Γιάλτα θα γίνει σχεδόν ένα χρόνο μετά αφού οι “Τρεις Μεγάλοι συνέρχονται στη Κριμαία στις 4-11 Φλεβάρη του 1945.

Και ιδού το θαύμα!!!

“Υπάρχει” στις 9 Απριλίου του 1944 “το πνεύμα της Γιάλτας” χωρίς τη Γιάλτα(!) Χωρίς να έχει γίνει ακόμα η συνάντηση των ηγετών των τριών συμμαχικών χωρών Αγγλίας-ΗΠΑ-ΕΣΣΔ(!)

Προφανώς πρόκειται για χωροχρονική ανομαλία, την οποία προκάλεσε εφαρμόζοντας, πρώτος αυτός τη θεωρία της Σχετικότητας, ο Γκέμπελς και, η οποία, του επέτρεψε να δει το σχετικό χαρτάκι με τα ποσοστά του Τσώρτσιλ και να ενημερώσει εγκαίρως τον δυστυχή ελληνικό λαό για την τύχη που τον περιμένει(!) Κάποιες αβλεψίες του Γκέμπελς στα ποσοστά των “σφαιρών επιρροής”, ικανές να τον οδηγήσουν στο λάθος να θεωρεί ότι όλα τα Βαλκάνια μαζί με την Ελλάδα , πουλήθηκα από τους Αγγλοαμερικανούς στου Ρώσους, ελέγχονται ως μη αξιόλογες, ως μη ικανές να ανατρέψουν την ουσία του θέματος(!)

Αλλά, το ακόμα μεγαλύτερο θαύμα αναδύεται από τις παρακάτω σειρές όπου περιγράφεται σαφώς και οκτώ(8) μήνες πριν, το σχέδιο των Εγγλέζων να χτυπήσουν τον ΕΛΑΣ αμέσως μόλις αποβιβαστούν στην Ελλάδα!

Είναι ακόμα ένα χωροχρονικό άλμα του γκεμπελισμού, με μεγαλύτερη επιτυχία αυτή τη φορά(!)

Η επιτυχία αυτή προφανώς οφείλεται στο ότι συμμετείχαν στο χωροχρονικό ταξίδι Χίτες, Ταγματασφαλείτες κλπ.

Οι “Έλληνες”συνεργάτες των Γερμανών, ήξεραν από τις αρχές του 1944 τις διαθέσεις των Εγγλέζων και “ζύμωναν” θεωρίες τέτοιες που θα παρέλυαν κάθε διάθεση του λαού για να λύσει μόνος τα προβλήματά του, μακριά από τους ξένους δυνάστες. Ταυτόχρονα, οι θεωρίες αυτές, έδιναν διέξοδο στους ποικίλους συνεργάτες των Γερμανών, τους συσπείρωναν και τους έκαναν ακόμα πιο άγριους και φονικούς. Σκοπός τους ήταν η εκκαθάριση του εδάφους. Όσο ποιο πολλούς σκότωναν επί Γερμανών τόσο μικρότερο πρόβλημα θα αντιμετώπιζαν επί Εγγλέζων.

Έτσι εξηγούνται οι μαζικές εκτελέσεις και τα μπλόκα (200 κομμουνιστές της Καισαριανής, Κοκκινιά κλπ) που λαμβάνουν χώρα ακόμα και τις παραμονές της αποχώρησης των Γερμανών.

Την κατάσταση αυτή την αντιλαμβάνεται η σύνταξη της εφημερίδας της Ταξιαρχίας και αναγκάζεται να απαντήσει προσεκτικά, με ένα άρθρο στην τρίτη σελίδα, προσπαθώντας να θέσει το ζήτημα αλλά και να μην το διογκώσει τόσο ώστε να προκληθεί επεισόδιο ανάμεσα στο ΕΑΜ και στους Εγγλέζους.

Και λέμε “αρχές” του '44, γιατί πιστεύουμε ότι θα πρέπει να είχε “διαρρεύσει”αυτή η θεωρία αρκετές μέρες πριν ο αρθρογράφος θεωρήσει την θεωρία αυτή άξια απάντησης. Λαμβάνοντας υπ' όψιν τις συνθήκες, θεωρούμε ακριβές να προσδιορίσουμε ως χρόνο γέννησης της εν λόγω θεωρίας, τις αρχές του 1944. Ενδεχομένως και νωρίτερα.

Συνεπώς: το άρθρο του “Εκδικητή”με τον τίτλο “Ο Λαός και μόνο ο Λαός”, αξιολογείται από τον υπογράφοντα, ως μοναδικό ιστορικό ντοκουμέντο, όπου:

1. Καταρρακώνεται η θεωρία της “συμφωνίας της Γιάλτας” αφού το περιεχόμενό της προϋπήρχε, της σύσκεψης των Μεγάλων στην Κριμαία, ως προπαγανδιστικό τερτίπι που προσπαθούσε να κλονίσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των αντιναζιστικών δυνάμεων και να επισείσει το φόβο του Κομμουνισμού ώστε μετά να δικαιολογηθεί κάθε αντιλαϊκή ενέργεια.
2. Με αδιαμφισβήτητο τρόπο αποδεικνύεται η συνωμοσία που εξυφαίνονταν τότε ανάμεσα στους συνεργάτες των Γερμανών και στους Εγγλέζους. Μπορεί τα Δεκεμβριανά να μη δικαιώνουν τον συντάκτη για την αισιοδοξία του αλλά τον δικαιώνουν για την ακρίβεια της πληροφορίας, του ρεπορτάζ, όπως θα λέγαμε σήμερα.
3. Καταρρακώνει και στέλνει “αδιάβαστους” όλους εκείνους που τότε και τώρα ισχυρίζονται ότι ο Δεκέμβρης του '44 ήταν μια “σταλινική ανταρσία”.
4. Αντιθέτως, αποκαλύπτεται μεγαλοπρεπώς, η συνεπής πατριωτική στάση του ΕΑΜ το οποίο ενώ η εκδοχή της επέμβασης των Εγγλέζων όχι μόνο δεν μπορεί ν' αποκλεισθεί αλλά καθίσταται πλέον πιθανή, ενώ έχει την εξουσία στην Ελεύθερη Ελλάδα, με μια γενναία αυθυπερβατική πολιτική πράξη, διεκδικεί μιαν ενιαία δημοκρατική κυβέρνηση εθνικής ενότητας για όλους τους Έλληνες, μέσα και έξω από την Ελλάδα, προσβλέποντας στην αποφυγή της αιματοχυσίας. Με όλα αυτά στο νου τους, οι αντιπρόσωποι του ΕΑΜ προσέρχονται στον Λίβανο και συνάπτουν συμφωνία με όρους καταφανώς αναντίστοιχους με τον υπάρχοντα συσχετισμό δυνάμεων και αδυναμιών.
5. Αποκαλύπτει ποιοι είναι εκείνοι που είχαν συμφέρον από μια τέτοια εξέλιξη και ποιοι ήταν εκείνοι που κινούνταν δραστήρια για την υλοποίηση της. Ποιοι,δεκαέξι μήνες πριν τελειώσει ο πόλεμος, με το ένα χέρι συνέπρατταν με τον κατακτητή στις σφαγές και στις λεηλασίες, και με το άλλο χέρι σχεδίαζαν το μέλλον με τους καινούργιους αφέντες τους. Γίνεται σαφές, για μια ακόμα φορά, ότι οι συνεργάτες των Γερμανών, βλέποντας το μέλλον τους σκοτεινό, “πιάνουν τα προζύμια”με τα νέα αφεντικά για να δικαιώσουν το τραγούδι που τραγουδάει, στο ρυθμό του “γιούπι-για-για”, ο λαός της Αθήνας, τον Δεκέμβρη του '44:

“τα κορίτσια που' χαν πρώτα Ιταλούς

τα κορίτσια που'χαν πρώτα Γερμανούς

τώρα έχουν Εγγλεζάκια με κοντά παντελονάκια

κι από πίσω ένα σύνταγμα Ινδούς*”.

Το άρθρο “Ο Λαός και μόνο ο Λαός” δημοσιεύεται σήμερα για πρώτη φορά στο Αντίφωνο και γι' αυτό το ευχαριστούμε από καρδιάς.

Η διάσωση και η ψηφιοποίηση του ντοκουμέντου οφείλεται στο ΑΣΚΙ.

Ευχαριστούμε λοιπόν και το ΑΣΚΙ και τους ακούραστους ανθρώπους του. Χάρη σ' εκείνους μπορούμε να έχουμε σήμερα στην οθόνη μας, το άρθρο που κάποιοι ανώνυμοι Έλληνες έγραψαν και τύπωσαν στις σκληρές συνθήκες της ναζιστικής κατοχής.

Σε αυτούς τους ανώνυμους Έλληνες αφιερώνεται και σε όλους τους μαχητές της V Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Αττικοβοιωτίας που με την παρουσία τους και με την απουσία τους με συντροφεύουν εδώ και μισό αιώνα. 

* σημείωση της 7 Δεκεμβρίου 2016: Όταν λέμε "Ινδοί" εννοούμε Ινδοί Σιχ. Τμήματά τους, αποβιβάστηκαν στην Ελλάδα (Θεσσαλονίκη, Πειραιά) ως τμήματα του Αγγλικού Στρατού. Είναι σαν κι αυτούς που σήμερα χτίζουν τον λατρευτικό τους χώρο στις παρυφές του Σχηματαρίου και στα "σύρματα" της 114 Πτέρυγας Μάχης, σε ιδιόκτητο χώρο. Στον άλλο χώρο, δίπλα στον πρώτο, επί ενοικείω, έχουν το ναό τους άλλοι Ινδοί. Σιχ κι αυτοί που όμως αποσχίστηκαν από τους πρώτους. Αυτά για να ξέρουμε τι λέμε.

Ο Νικηφόρος και η Μάχη της Παύλιανης, 3 Ιουνίου 1943

Αυτόγραφος χαιρετισμός του Νικηφόρου και το ιστορικό της μάχης

Στο εκτεταμένο αφιέρωμα των προηγουμένων ημερών για τη Μάχη της Πύλης και στα σχετικά με αυτήν γεγονότα, αναφέρθηκε πολλές φορές το 5 ανεξάρτητο τάγμα Παρνασσίδας. Τέσσερις λόχοι του πήραν μέρος στην τριήμερη μάχη και μετά αναχώρησαν για τα μέρη τους. Είναι οι θρυλικοί "Νικηφοραίοι", από το όνομα του αρχηγού τους Νικηφόρου-Δημήτρη Δημητρίου, ανθυπίλαρχου του ΕΣ και πρώτου μόνιμου αξιωματικού του ΕΛΑΣ. 

Πολλά έχουν γραφεί για αυτούς τους τρομερούς μαχητές. Τα σπουδαιότερα  αξιώθηκε να τα γράψει ο ίδιος ο Νικηφόρος. Πρόσφατα το τρίτομο βιβλίο του Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης επανεκδόθηκε και μπορεί πλέον ο καθένας να το απολαύσει έχοντάς το στη βιβλιοθήκη του, δίπλα στον Μακρυγιάννη και σε μερικά ακόμα "ευαγγέλια" του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων. 

Το μόνο που θα προσθέσω εδώ είναι μια επισήμανση για να φιλοτιμηθούν οι Έλληνες.

 Ο Νικηφόρος έχει γεννηθεί το 1921. Είναι δηλαδή, είκοσι χρονών το 1941. Όλα του τα πολεμικά κατορθώματα τα κάνει μέχρι την ηλικία των είκοσι τριών χρονών!!! Αυτό και μόνο να σκεφτεί κανείς φτάνει. Πού τη βρήκε αυτό το νέο παλληκάρι μέσα στα τόσα άλλα και μέσα σε τόσους άλλους αξιωματικούς, αυτή τη φλόγα, αυτή τη φρόνηση, αυτό το σθένος για να ξεκινήσει ένα νέο γύρο εκεί που όλα φαίνονταν χαμένα στα ερείπια; Η απάντηση βρίσκεται μέσα στα γραπτά του. Δεν θα επιχειρήσω να τον ερμηνεύσω. 

Κάνω λόγο για σθένος και όχι για δύναμη. Είναι σκόπιμη η διάκριση. Δύναμη ο Νικηφόρος δεν έχει, τουλάχιστον εκείνες  τις στιγμές που βγαίνει στο βουνό, εννοώ την πρώτη και τη δεύτερη όπου και πλέον η προσπάθεια καρποφορεί. 

Δεν  έχει δύναμη, έχει όμως σθένος. Οι σοφοί μας λένε πως "σθένος είναι να μη διαλύεται το άτομο όταν χάνει τη δύναμή του". Κι αυτό ακριβώς μας δείχνουν ο Νικηφόρος κι οι Νικηφοραίοι του. Πώς να παραμένουμε άτομα και παραπέρα να γινόμαστε πρόσωπα... "έχω πρόσωπο στην κοινωνία", λέμε...όταν έχουμε χάσει τη δύναμή μας! Για να το καταλάβετε καλύτερα αυτό δώστε σημασία στις σελίδες εκείνες που περιγράφει την κατάσταση του λαού καθώς το μέτωπο της Αλβανίας έχει καταρρεύσει και οι ένδοξοι νικητές των Ιταλών "κατέρχονται" ρακένδυτοι και πεινασμένοι στα σπίτια τους. Η περιγραφή είναι σπάνια γιατί οι γνώσεις μου δεν μου επιτρέπουν να πω πως είναι η μοναδική!  Είναι η "κατάσταση μηδέν" πολύ αδρά "ζωγραφισμένη". 

Μέσα απ' αυτή την "κατάσταση μηδέν" γεννήθηκαν όλα. Κι άλλοι γενήκανε θεοί κι άλλοι δούλοι. Θεοί, γιατί ξεπέρασαν τον εαυτό τους, κερδίζοντάς τον κι αυτό στο τέλος...."βρήκα τον εαυτό μου", λέμε...Δούλοι, γιατί προσπαθώντας να σώσουν τον εαυτό τους τον έχασαν...όταν έχασαν τη δύναμή τους κι ανήμποροι βρέθηκαν ενώπιον των κατακτητών, διαλυμένοι, α-σθενείς, κοίταξαν να σώσουν ό,τι μπορούσαν κάνοντας το ένα λάθος πάνω στο άλλο. Πού να φανταζόντουσαν, θα μου πείτε, πως η 8η ομάδα του Παρνασσού και μερικές ακόμη λίγο πιο κάτω και λίγο πιο πάνω,  θα γίνονταν σε μερικούς μήνες στρατός που θα πολεμούσε ΠΑΝΤΟΥ όπου υπήρχαν κατακτητές....

Στην παρούσα ανάρτηση: Ο αυτόγραφος χαιρετισμός του Νικηφόρου στα αποκαλυπτήρια του μνημείου της Μάχης της Παύλιανης με τους Ιταλούς στις 3 Ιουνίου του 1943.  Τα αποκαλυπτήρια έγινα στις 5 Ιουνίου του 1988.  Μαζί κι ένα φυλλάδιο για τη μάχη που τυπώθηκε τότε από τους Παυλιανιώτες. 

Άμποτες να αξιωθεί αυτή η σελίδα να γράψει κάτι και τους "παγωμένους νεκρούς αντάρτες" της Αγίας Τριάδας, μεταξύ Κουκουβίστας και Παύλιανης. 

Στους φίλους που φρόντισαν να έρθουν στα χέρια αυτά τα δύο ντοκουμέντα, ένα μεγάλο "ευχαριστώ".

Η σημασία της Μάχης της Πύλης... τότε, τώρα και πάντα...Μέρος Δ΄ (τελευταίο)

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Στρατός για τώρα και για πάντα

Στους ελασίτες 

τους δικούς μου “κουρήτες”ⁱ

Ο Ορέστης δεν συμπαθεί τον Νίκο Ζαχαριάδη. Το δείχνει με πολλούς τρόπους και κυρίως απέχοντας τελείως από τις συζητήσεις για το τι πρέπει να πράξει το ΕΑΜ προκειμένου να απαντήσει τον μονομερή εμφύλιο πόλεμο που επέβαλαν οι Άγγλοι μετά τα Δεκεμβριανά. Ούτε κι ο Ζαχαριάδης “πάει” τον Ορέστη και δεν του πολυδίνει σημασία. Με την πρώτη ευκαιρία και με μια απλή ανακοίνωση τον “θέτει εκτός κόμματος”. Σημειώνουμε ότι ο Ορέστης ήταν στέλεχος του ΚΚΕ πριν τον πόλεμο, με εντολή της ΚΕ ξεκινάει να φτιάχνει το ΕΑΜ στη Βοιωτία και στη διάρκεια της Κατοχής είναι πρώτος γραμματέας της Μονάδας του ΕΛΑΣ που διοικεί, η οποία, στην αρχή έχει τη μορφή Αρχηγείου, μετά ονομάζεται 5η Ταξιαρχία και το 1944 γίνεται η ΙΙ Μεραρχία. Δεύτερος γραμματέας και δεξί χέρι του Ορέστη είναι ο Γιώτης, ο γνωστός Χαρίλαος Φλωράκης.

Όμως, παρά το τεταμένο κλίμα στις σχέσεις Ορέστη-Ζαχαριάδη, όταν πια όλοι έχουν επιπέσει πάνω στον δεύτερο και η Αριστερά περνάει την αντιζαχαριαδική άμα και φιλοπλουμπιδική της φάση -όταν γράφει στην “Απογευματινή” είναι 1958 – ο Ορέστης δεν διστάζει να ξεκαθαρίσει ότι όλη η Αντίσταση στηρίζεται στην ανοικτή επιστολή του Ζαχαριάδη προς τον Ελληνικό Λαό.

Όταν, λοιπόν, βρίσκεται κάποιος στον Οκτώβριο του 1943, σε οποιοδήποτε σημείο της Ελλάδας δεν μπορεί παρά να συμφωνεί με τον Ορέστη ότι η επιστολή Ζαχαριάδη έχει χαράξει το δρόμο τον οποίο ακολουθεί ΟΛΟΣ ο Ελληνικός Λαός, ενόπλως ή αόπλως.

Όταν το γράμμα λέει, 

«Ο φασισμός του Μουσολίνι χτύπησε την Ελλάδα πισώπλατα, δολοφονικά και ξετσίπωτα με σκοπό να την υποδουλώσει και εξανδραποδίσει...»,

ο Έλληνας συμφωνεί απόλυτα, απλώς προσθέτει στον φασισμό του Μουσολίνι και τον ναζισμό του Χίτλερ.

Όταν το γράμμα λέει...

«Σήμερα όλοι οι Έλληνες παλεύουμε για τη λευτεριά, την τιμή, την εθνική μας ανεξαρτησία. Η πάλη θα είναι πολύ δύσκολη και πολύ σκληρή...»

ο Έλληνας καλείται εκ των πραγμάτων να υπερβεί τις ιδεολογικές, πολιτικές και κομματικές εντάξεις του και να υπερασπιστεί τα καίρια με αγώνες και θυσίες. Δεν χαϊδεύει τ' αυτιά, δεν τάζει εύκολες λύσεις και, κυρίως εναποθέτει την ευθύνη για τη λύση του προβλήματος στον ίδιο το Λαό και όχι σε κάποια κυβέρνηση, σε κάποιο σύστημα, σε κάποιο κόμμα, σε κάποια πολιτική πλατφόρμα.

»Μα ένα έθνος που θέλει να ζήσει πρέπει να παλαίβει, αψηφώντας τους κινδύνους και τις θυσίες. Ο λαός της Ελλάδας διεξάγει σήμερα έναν πόλεμο εθνικοαπελευθερωτικό, ενάντια στο φασισμό του Μουσολίνι...»

Εκείνος, ο σκληροπυρηνικός ηγέτης του ΚΚΕ, ο διεθνιστής, ο “κούτβης”, ο “χαϊδεμενος” του Στάλιν, δεν διστάζει να μιλήσει για το έθνος που κινδυνεύει και πρέπει να παλέψει για να ζήσει. Δεν αντιπαραθέτει το έθνος στην τάξη γιατί, ειδικά τότε, το 1943, έχει καταδειχτεί σε όλους ότι ταξικό καθήκον για οποιαδήποτε τάξη είναι η υπεράσπιση του εθνικού συμφέροντος και η απελευθέρωση της πατρίδας. Έχουν νιώσει όλοι ότι οι πρώτοι που καταστραφήκανε με την επέλαση του Άξονα ήταν οι φτωχοί άνθρωποι, οι εργάτες και οι αγρότες, ενώ ακόμη και η αστική τάξη ξεκληρίστηκε και στη θέση της “αναδείχτηκε”, ειδικά τον χειμώνα του '41, μια νέα “αστική τάξη”, εκείνη των μαυραγοριτών και των σπεκουλαδόρων.

Τον Οκτώβρη του '43, όταν κάποιος κοιτάζει τα αποκαΐδια της Πύλης και των άλλων Δερβενοχωρίων καταλαβαίνει απόλυτα ότι ο ηγέτης του διωκόμενου ΚΚΕ, 31 Οκτωβρίου του 1940, είναι ο ΜΟΝΟΣ πολιτικός ηγέτης που έχει υπολογίσει σωστά την κατάσταση και έχει θέσει τις βάσεις του αγώνα για τη σωτηρία του έθνους για όλα τα επόμενα χρόνια και μέχρι τη συντριβή του φασισμού....

»Δίπλα στο κύριο μέτωπο και Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ.....»

«Δίπλα σε κάθε κύριο μέτωπο» είδη, από το 1940, ο ΝΖ κάνει λόγο για περισσότερα από ένα κύρια μέτωπα και ουσιαστικά προαναγγέλλει το Αντάρτικο «δίπλα σε κάθε κύριο μέτωπο». Είναι αυτό που λέγαμε σε προηγούμενη ανάρτηση. Και δεν σταματάει εκεί. Προχωράει και δίνει και σαφή εικόνα για το πώς θα είναι και τι μορφή θα έχει αυτός ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας....«...Ο ΚΑΘΕ ΒΡΑΧΟΣ, Η ΚΑΘΕ ΡΕΜΑΤΙΑ, ΤΟ ΚΑΘΕ ΧΩΡΙΟ, ΚΑΛΥΒΑ ΜΕ ΚΑΛΥΒΑ, Η ΚΑΘΕ ΠΟΛΗ, ΣΠΙΤΙ ΜΕ ΣΠΙΤΙ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΦΡΟΥΡΙΟ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ...» Η έμφαση με τα κεφαλαία γράμματα είναι του ίδιου του ΝΖ.

»Κάθε πράκτορας του φασισμού πρέπει να εξοντωθεί αλύπητα. Στον πόλεμο αυτό που τον διευθύνει η κυβέρνηση Μεταξά, όλοι μας πρέπει να δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις, δίχως επιφύλαξη...»

Εδώ πια πρόκειται για την απόλυτη υπέρβαση! Ο φυλακισμένος πολιτικός αντίπαλος του Μεταξά θέτει τον εαυτό του και τις δυνάμεις του στην διάθεση του εχθρού του και αυτό καλεί να κάνουν οι πάντες και μάλιστα “δίχως επιφύλαξη”!!!

Πώς μπορεί, λοιπόν, ο Αποστόλης Κοκμάδης, για παράδειγμα, να μη θεωρήσει καθήκον του να ζητήσει από το ΚΚΕ να τον κάνει μέλος του και πώς μπορεί, πχ, ο ανθυπίλαρχος Κοντός(Λαοκράτης) να μην θέσει τις δυνάμεις του στην υπηρεσία του ΕΛΑΣ όποιοι κι αν είναι οι δημιουργοί του;

»Έπαθλο για τον εργαζόμενο λαό και επιστέγασμα για το σημερινό του αγώνα, πρέπει να είναι και θα είναι, μια καινούργια Ελλάδα της δουλιάς, της λευτεριάς, λυτρωμένη από κάθε ξενική ιμπεριαλιστική εξάρτηση, μ' ένα πραγματικά παλλαϊκό πολιτισμό. Όλοι στον αγώνα, ο καθένας στη θέση του και η νίκη θάναι νίκη της Ελλάδας και του λαού της. Οι εργαζόμενοι όλου του κόσμου στέκουν στο πλευρό μας»

Αθήνα 31 του Οχτώβρη 1940

Αντάρτικος στρατός

Ναι, λοιπόν. Ο ΕΛΑΣ ήταν δημιούργημα των κομμουνιστών που πάλευαν, αυτοί οι “διεθνιστές”, να σώσουν το έθνος και να απελευθερώσουν την πατρίδα. Και ήταν ένας στρατός που από τις πρώτες του στιγμές πήρε τα “χρώματα” αυτού εδώ του Τ(ρ) όπου, σφραγίστηκε με τις παραδόσεις του, πολιτικές και μεταφυσικές.

Ο Ζουράρις ονομάζει τους μοναχούς “μαυροφορεμένους αντάρτες” και τους αντάρτες του ΕΛΑΣ “μυροφόρους”. Δεν έχει άδικο. Είναι κάτι μεταξύ μοναχών και κλεφταρματολών. Έχουν γένια για να ξεχωρίζουν και αν τα κόψουν να φαίνεται ότι είναι ηλιοκαμένοι αντάρτες που γυρίζουν στα βουνά. Ο Άρης, όταν κατέβηκε στην Αθήνα, Μάρτιο του '43, είχε αυτό το πρόβλημα της...διχρωμίας στο πρόσωπο. Παραμένουν άκουροι, ενίοτε μαυροφορούν, έχουν ονόματα διαφορετικά από τα κοσμικά που χαρακτηρίζουν την τρίτη γέννησή τους, σαν αντάρτες πια. Είναι ταμένοι, λιτοδίαιτοι και ευτελώς ενδεδυμένοι, σχεδόν γυμνοί και ξυπόλυτοι....«μόνο για κατούρημα θα τον έχετε» λέει ο Άρης και δεν διστάσει να εκτελέσει για μια κότα ή για μερικά κιλά κρασί. Κυρίως όμως είναι εθελοντές! Έχουν έρθει όλοι γιατί θέλουν και γιατί ο νους τους είχε την εξουσία να αντισταθεί! Κανένας αντάρτης του ΕΛΑΣ δεν προσήλθε χωρίς να το θέλει!

Τακτικός στρατός

Από το καλοκαίρι του '43 αποκτά όλα τα χαρακτηριστικά του τακτικού στρατού. Του “τακτικού”όπως τον εννοούν στη Δύση γιατί εμείς εδώ στην καθ' ημάς ανατολή, το “τακτικό” το εννοούμε έτσι που οι Δυτικοί το περνάνε για “αταξία”ⁱⁱ. Γίνεται ένας τακτικός στρατός χωρίς υποχρεωτική στρατολογία ούτε, φυσικά, και επαγγελματική.  Οι Ελασίτες ΔΕΝ πληρώνονται με λίρες όπως οι Εδεσίτες και η λοιπή "χρυσή αντίσταση"! Τι δεν έχει από τον τακτικό στρατό που μέχρι τότε γνώριζε η Ελλάδα;

• Δεν έχει επιλοχίεςⁱⁱⁱ. Ο λόγος παραμένει, για μένα τουλάχιστον, άγνωστος. Δεν έχω βρει πουθενά την εξήγηση.
• Έχει τριαδική διοίκηση όλων των μονάδων από κάτω μέχρι επάνω. Ο στρατιωτικός διοικητής, ο καπετάνιος και ο πολιτικός. Αυτό τον τρόπο διοίκησης δεν τον καταλαβαίνουν και δεν τον αντέχουν οι αξιωματικοί του παλιού στρατού και τον θεωρούν ούλτρα σοβιετικό(!) Δεν είναι όμως. Είναι ακόμη ένα στοιχείο της δικής μας στρατιωτικής παράδοσης που επιβιώνει και επιστρέφει σε μας σαν αντιδάνειο. Δεν εννοώ μόνο τον “καπετάνιο”. Εννοώ τη συλλογική ηγεσία. Δείτε τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Δυαδική είναι η ηγεσία και τριαδική. Στη δε Μάχη του Μαραθώνα οι στρατηγοί ήταν ένδεκα!
• Υπάρχουν συνελεύσεις των μονάδων. Οι αντάρτες συνεδριάζουν τακτικά, συζητάνε, ακούνε, αποφασίζουν και πολλές φορές λύνουν μόνοι τους τα προβλήματα που μπορούν να λυθούν “από τα κάτω”.
• Υπάρχουν κομματικές οργανώσεις του ΚΚΕ^iv που στρατολογούν μέλη και λειτουργούν ξεχωριστά και επικουρικά. Είναι η οργάνωση των επιλέκτων αλλά νομίζω ότι αναπαράγει με άλλο τρόπο τον ελιτισμό των αξιωματικών του παλιού στρατού. Απλώς ο ελιτισμός αυτός τίθεται σε διαφορετική βάση. Εκεί ήταν τα γαλόνια, οριζόντια τομή. Εδώ τώρα είναι η πολιτικο-ιδεολογική συγκρότηση, κάθετη τομή στο στράτευμα. Εξόχως διδακτικό συμπέρασμα για το πώς λειτουργούν οι παραδόσεις και πώς επανέρχονται από το παράθυρο ενώ έχουν αποπεμπθεί από την πόρτα και μάλιστα ενός τόσο προσεγμένου και σφικτού οργανισμού όπως είναι το κομμουνιστικό κόμμα.

Τακτικός και Λαϊκός

Ο ΕΛΑΣ ό,τι έχει και δεν έχει προέρχεται από τον λαό. Είναι ο ίδιος ο Λαός ένοπλος. Είναι ο πολίτης-οπλίτης όλης της ιστορίας του ελληνικού έθνους από την εποχή των Ομηρικών Επών και μετά. Αυτό στα Δερβενοχώρια παίρνει ακόμα πιο καθαρή μορφή και κάνει τον Θανάση Χατζή να μιλάει για “Πατριαρχικό Αντάρτικο”.Είπαμε γι' αυτό σε άλλη ανάρτηση.

Ο ΕΛΑΣ μαζί με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Εκκλησία συγκροτεί την Πολιτεία, το Κράτος, από τα κάτω, άλλοτε υπό των ζυγό των κατακτητών άλλοτε πέρα από τον ζυγό. Και στις δύο περιπτώσεις παράλληλα με αυτόν. Υπάρχει αυτό που λέμε στη θεωρία των επαναστάσεων “δυαδική εξουσία”! Όχι μόνο υπάρχει εξουσία πέρα απ' αυτή των κατακτητών αλλά κι ο λαός αναγνωρίζει σ' αυτήν το συμφέρον του και πειθαρχεί, τις περισσότερες φορές εκκουσίως και αυτοβούλως, μερικές δε φορές και με “φοβέρες και αίματα”.

Έτσι:

• Το φθινόπωρο του '43, η διοίκηση του ΕΛΑΣ ΑττικοΒοιωτίας απαγορεύει την επάνδρωση των Ταγμάτων Ασφαλείας.
• Εισπράττει την εισφορά του είδους και μάλιστα ο Βερμαίος, στον πανηγυρικό της 25η Μαρτίου 1944 στη Λιάτανη, επιπλήττει τους  Σχηματαραίους κτηματίες που καθυστερούν.
• Όταν στο Κλειδί, Φλεβάρη του '44, εμφανίζεται λόχος των Ταγμάτων Ασφαλείας, αντιμετωπίζεται με τα όπλα και οι οπλίτες του έχουν τις συνέπειες που είχε κάθε εχθρικός σχηματισμός όταν βρέθηκε στη μπούκα του ΕΛΑΣ.
• Σε ομάδα χωροφυλάκων που αιχμαλωτίζεται από τον ΕΛΑΣ, οι προ κατοχής καταταχθέντες αφήνονται ελεύθεροι, μαζί και ο επικεφαλής τους, οι επί κατοχής καταταχθέντες (κόντρα στις διαταγές του ΕΛΑΣ, δηλ) εκτελούνται ως προδότες.

Παρά τα μεταπολεμικά προκύψαντα από τους αντιπάλους του ΕΛΑΣ, με την “ανάλογη” βοήθεια από τους “φίλους” του ΕΛΑΣ, ο ΕΛΑΣ είχε καλές σχέσεις και με τους παπάδες και με την Εκκλησία αφού όλοι ξέρουμε-εκτός από τους παραπάνω “φίλους” του ΕΛΑΣ - ότι, οι παπάδες από μόνοι τους δεν φτιάχνουν Εκκλησία. Ο Ορέστη αναφέρει πολλές περιπτώσεις που ανώτεροι, κατώτεροι κληρικοί και μοναστήρια στηρίζουν και μάλιστα με μεγάλο κίνδυνο τον ΕΛΑΣ και την Αντίσταση. (Μέχρι και τα ράσα του, ο Άρης, για να κατέβει στην Αθήνα, τα οφείλει στη Μονή Κλειστών).  Ο Ορέστης, επίσης πολεμάει με τον σταυρό στο στήθος κάτω από εθνόσημο του "ΕΛΑΣ", δώρο του Αττικής Ιάκωβου. Αναφέρει και την ύπαρξη ιερέως της μονάδας που διοικεί, είναι ο παπάς του Πάνακτου, εκείνος που βολιδοσκοπεί τον Ρήγο για να προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ. Ιερέας υπάρχει και στο Γενικό Στρατηγείο. Πρόκειται για τον πατέρα Ανυπόμονο, τον Γερμανό Δημάκο, ο οποίος θα φέρει περήφανα τον τίτλο αυτό σε όλη την επί γης ζωή του.

Αλλά και εκκλησιαστική ζωή υπάρχει. Θα αναφέρω πρώτη την εικόνα εκείνη που μου είχε αφηγηθεί μπάρμπας μου Ελασίτης μιας υποδειγματικής ομάδας της ΕΠΟΝ του 34ου Συντάγματος. Πριν ξεκινήσουν για την αποστολή “αυτοκτονίας” για τη διάσωση της υδατοδεξαμενής της Θήβας από την ανατίναξη των Γερμανών, τέτοιες ώρες του '44, κοινώνησαν!!! Ο π. Ανυπόμονος αφηγείται πολλές περιπτώσεις που όλοι μαζί, αντάρτες και λαός εκκλησιάζονται. Μια απ' αυτές είναι και μέρα της γιορτής του Άρη. Ο Περικλής (Γιώργης Χουλιάρας) δε, ο μεγάλος αυτός πολέμαρχος, προσθέτει τις δικές του. Η πιο εντυπωσιακή είναι η παρακάτω και αφιερώνεται στις χοντρές κουράδες που κάνουν ό,τι μπορούν για να “ξεπλύνουν” τους συκοφάντες του ΕΛΑΣ και της Εαμικής Αντίστασης ισχυριζόμενοι ότι η Εκκλησία δεν βοήθησε την Αντίσταση.

Στη Στρώμη Σεπτέμβρης του 1942: [.... «Συνεννοημένοι από νωρίς με την οργάνωση και τον παπά για το τι θα κάνουμε το βράδυ, πριν σουρουπώσει ξεκινήσαμε για το χωριό. Μπροστά οι νέοι που ήξεραν που θα πάμε κι από πίσω εμείς, περάσαμε την πλατεία, κι από πίσω οι χωριανοί, πήγαμε και μπήκαμε στο ισόγειό, στο σπίτι του παπά. Ήταν ένα στενόμακρο σκοτεινό αβέρτο, άδειο κι αραχνιασμένο υπόγειο. Στο φως που έριχνε μεσ’ το σκοτάδι ένας λύχνος κρεμασμένος σε μια πρόκα στον τοίχο, διακρίνονταν στη μέση ένα παλιοτράπεζο που πάνω έκαιγε ένα πρόχειρο καντήλι. Μπήκαμε στη γραμμή σε παράταξη από δω και κει στον τοίχο, και μόλις φάνηκε στην πόρτα ο παπάς, ο Άρης διέταξε «“προσοχή”».

0 παπάς προχώρησε και στάθηκε μπροστά στο τραπέζι, άφησε απάνω κάτι που είχε τυλιγμένο σ’ ένα χαρτί, φόρεσε το πετραχήλι του, κι αφού έκανε το σταυρό του, έψαλε μερικές ευχές. Μετά ο Άρης πήγε και στάθηκε μπροστά στο τραπέζι δίπλα στον παπά, ενώ εμείς, η ομάδα του Παρνασσού, μετακινηθήκαμε και παραταχτήκαμε μπροστά στο τραπέζι από την άλλη μεριά απέναντι τους, προκειμένου να δώσουμε και μεις τον όρκο του αντάρτη. 0 Άρης διέταξε «“προσοχή”» κι άρχισε ν’ απαγγέλλει τον όρκο του αντάρτη, ενώ εμείς επαναλαμβάναμε:

Εγώ, παιδί του ελληνικού λαού, ορκίζομαι ν’ αγωνιστώ πιστά από τις τάξεις του ΕΛΑΣ, χύνοντας και την τελευταία ρανίδα του αίματός μου σαν γνήσιος πατριώτης για το διώξιμο του εχθρού από τον τόπο μας,για τις ελευθερίες του λαού μας, και ακόμα, να είμαι πιστός και άγρυπνος φρουρός προστασίας στην περιουσία και το βιός του αγρότη. Δέχομαι προκαταβολικά την ποινή του θανάτου αν ατιμάσω την ιδιότητά μου ως πολεμιστή του έθνους και του λαού, και υπόσχομαι να δοξάσω και να τιμήσω το όπλο που κρατώ και να μην το παραδώσω αν δεν ξεσκλαβωθεί η πατρίδα μου και δε γίνει ο Λαός νοικοκύρης στον τόπο του.

Μετά την ορκωμοσία ο παπάς πήρε απ’ το τραπέζι το δεματάκι που είχε αφήσει όταν ήρθε, το άνοιξε, έβγαλε από μέσα μια μεγάλη μεταξωτή σημαία, την ξεδίπλωσε κρατώντας την απ’ τη μια άκρη ο ίδιος κι από την άλλη ο Άρης, και ψάλαμε όλοι μαζί, αντάρτες και χωριανοί που ήταν μέσα κι έξω από το υπόγειο,τον Εθνικό Ύμνο. Η τελετή τελείωσε. 0 Άρης πριν παραλάβει τη σημαία φιλήθηκε με τον παπά, ενώ ο παπάς, συγκινημένος μέσα σε κείνη την πατριωτική ατμόσφαιρα που είχε δημιουργηθεί, μας ευχήθηκε και μας αποχαιρέτησε όλους με δάκρυα στα μάτια με το «“καλή λευτεριά”»....]^v

Τακτικός κι εφεδρικός μαζί.

Έχω αναφερθεί πολλές φορές, και στους Παράξενους Φτωχούς Στρατιώτες και σε διάφορα κείμενα, στην “τακτική των ατάκτων”. Οι Δυτικοί αναφέρονται απαξιωτικά στους “άτακτους” και προβάλουν ως “τακτικό” τον δικό τους τύπο στρατού. Αυτό δεν είναι αληθές. Οι “άτακτοι” έχουμε αποδείξει πως έχουν και τάξη και τακτική. Γι' αυτό και τα καταφέρνουν εκεί που δεν μπορούν να τα καταφέρουν οι “τακτικοί” στρατοί και διεξαγάγουν επιχειρήσεις “αδύνατες” για έναν συνηθισμένο τακτικό στρατό. Η “τακτική των ατάκτων” έρχεται δε από παλιά, από την αρχαιότητα και τους Μυρίους, ως την Βυζαντινή “Παραδρομή”, τους Αρβανίτες Στρατιώτες, τους Σουλιώτες, τους Κλέφτες και τους Αρματολούς. Ο ΕΛΑΣ,  μαζί με τον ΔΣΕ, είναι ο τελευταίος κρίκος αυτής της μεγάλης στρατιωτικής παράδοσης των Ελλήνων, η οποία, έχει ως κύριο χαρακτηριστικό την αντίσταση στους εισβολείς και την άμυνα υπέρ βωμών και εστιών.

Ο ΕΛΑΣ μάλιστα προσθέτει κι άλλα χαρακτηριστικά στην τακτική των “ατάκτων” ενώ διευρύνει τη χρήση άλλων. Ας δούμε μερικά.

• Επειδή δεν έχει αρκετά όπλα, τακτικό εφοδιασμό και χώρο για να ελιχθεί-ειδικά σε περιοχές όπως η Βοιωτία και η Αττική, με τα χαμηλά βουνά, το πυκνό δίκτυο συγκοινωνιών και τις μεγάλες συγκεντρώσεις εχθρικών μονάδων – αποκρύπτει ένα μέρος των δυνάμεων μέσα στις γραμμές του εχθρού! Το να παίρνουν τα όπλα οι πολίτες όταν χρειάζεται και να παρατάσσονται για πόλεμο είναι βέβαια παλιά παράδοση. Εδώ όμως γίνεται εσκεμμένα και κάτω από την μύτη του εχθρού. Οι εφεδρικοί αυτοί αντάρτες είναι ταυτόχρονα και πηγές πληροφοριών για τον τακτικό ΕΛΑΣ ενώ ο λαός που λίγο πολύ τους γνωρίζει, αναλαμβάνει να τους κρύψει και να τους ταΐσει.
• Ο στρατιωτικός διοικητής Αττικής του ΕΛΑΣ, Αποστόλης Κοκμάδης, αναφέρει συγκεκριμένα ότι η δύναμη του τμήματός του μπορούσε να ανέλθει σε εξακόσιους (600) άνδρες και μετά να ξαναπέσει στους διακοσίους πενήντα (250). Το γεγονός αυτό προσέδιδε στον ΕΛΑΣ τεράστια ευελιξία και απλούστευε το σύστημα εφοδιασμού του κατά τους ελιγμούς.
• Στη Μάχη της Πύλης έχουμε αυτά τα χαρακτηριστικά να φτάνουν στην κορύφωσή τους. Ένα μικρό τμήμα του εφεδρικού ΕΛΑΣ της Πύλης, δύναμης μικρότερης των δύο δεκάδων, δρα σαν πυρήνας μιας ευρύτερης εφεδρικής δύναμης “ατάκτων χωρικών”, αποκρούοντας το κύριο πλήγμα υπέρτερων, έμπειρων και καλά εκπαιδευμένων δυνάμεων τους εχθρού και ανατρέποντας, στη συνέχεια, το εχθρικό τμήμα περνώντας στην αντεπίθεση. Οι κύριες δυνάμεις του τακτικού ΕΛΑΣ μπαίνουν στη μάχη μετά από οκτώ και πλέον ώρες, δρώντας πλέον ως εφεδρείες των “εφεδρικών” οπότε, η περικύκλωση καθίσταται δυνατή και η επιτυχία της μάχης εξασφαλίζεται! Την ίδια στιγμή, ένας ανώτερος αξιωματικός, ο αν/χης Γεώργιος Ρήγος, ανακαλείται από την εφεδρεία, όχι με διαταγή ανωτέρου αλλά με έκκληση κατώτερων αξιωματικών και αναλαμβάνει τη διεύθυνση της μάχης με τις πρώτες ντουφεκιές. Σημειώνουμε επίσης ότι ο Ρήγος προήχθη σε αν/χης περνώντας από όλους τους βαθμούς των υπαξιωματικών και αξιωματικών και πολεμώντας σε όλους τους πολέμους του 20ου αιώνα!

Όλα αυτά τα στοιχεία καθιστούν τη Μάχη της Πύλης μοναδική και στην ιστορία του ΕΛΑΣ και στην ιστορία της Αντίστασης κατά του Άξονα σε όλο τον κόσμο. Εκφράζει όλα τα χαρακτηριστικά της προηγούμενης φάσης του αγώνα σε μια κρίσιμη καμπή του Β'ΠΠ και δίνει τη δική της σημαντική ώθηση στην επόμενη φάση, την τελική και περισσότερη σκληρή πριν την απελευθέρωση.

Όλα αυτά τα στοιχεία που συμπυκνώθηκαν εκείνες τις μέρες του Οκτώβρη στο οροπέδιο των Δερβενοχωρίων είναι φυσικό να σταθμίζονται και να αξιολογούνται από εχθρούς και φίλους. Οι μεν φίλοι χαίρονται και πυκνώνουν περισσότερο τις γραμμές τους για την τελική αναμέτρηση, οι δε εχθροί, Γερμανοί και Εγγλέζοι, ανησυχούν και προβληματίζονται με το φαινόμενο ΕΛΑΣ που εξελίσσεται μπροστά τους. Όταν οι “άτακτοι χωρικοί” με λίγα “γύφτικα”^viιταλικά όπλα δρουν σαν τακτική μονάδα και νικούν έναν λόχο τότε τι πρέπει να περιμένουν από τον τακτικό ΕΛΑΣ στους επόμενους μήνες;;;

Αρχίζουν λοιπόν να παίρνουν τα μέτρα τους.

• Πρώτος τους στόχος να διαμορφώσουν τις συμμαχίες τους με τους εχθρούς του ΕΛΑΣ. Κι αν δεν υπάρχουν τέτοιοι και όπου δεν υπάρχουν, να φροντίσουν να υπάρξουν. Ο λοχαγός Ντον Σκοτ αναλαμβάνει δράση.
• Δεύτερος στόχος τους είναι να αξιοποιήσουν τα εξτρεμιστικά στοιχεία που δρουν στις γραμμές του για να αμαυρώσουν και να συκοφαντήσουν τη δράση του ώστε οι ταλαντευόμενοι να πέσουν “σαν ώριμο φρούτο” στην ποδιά τους. Οι άνθρωποι και των μεν και των δε στα χωριά “φρίττουν” με τις “προθέσεις” τάχα του ΕΛΑΣ να βάλει χέρι στις περιουσίες, να τους κάνει τα χωράφια κολχόζ και άλλα τέτοια.
• Τρίτος στόχος να φοβίσουν με όλα τα μέσα τον Λαό και να κάνουν την όποια βοήθεια στον ΕΛΑΣ ιδιαίτερα ακριβή σε αίμα και σε βάσανα. Τους επόμενους μήνες καλούνται οι πρώτες κλάσεις στα Τάγματα Ασφαλείας. Ο Λιάκος, τέλος του χρόνου, εγκαθίσταται στην Εύβοια σαν νομάρχης και στρατιωτικός διοικητής με προίκα ένα λόχο “τσολιάδων” και αναλαμβάνει δράση για να εκκαθαρίσει την “επικράτειά” του από τον ΕΛΑΣ. Η Εύβοια προορίζεται για προγεφύρωμα! Τίνος αλήθεια; Μα των Άγγλων, φυσικά!

Κανένας από τους στόχους αυτούς δεν θα εκπληρωθεί όσο μεγάλες κι αν είναι οι θυσίες!

Οι Αντάρτες του ΕΛΑΣ μάχονται τραγουδώντας τον δικό τους παιάνα:

Είμαι του ΕΛΑΣ αντάρτης

Και στα όρη κατοικώ

Και για την ελευθεριά μας

Και τον θάνατο αψηφώ

Το τουφέκι μου στον ώμο

Το σπαθί μου στο πλευρό

Απ' τα όρη κατεβαίνω

Τους φασίστες κυνηγώ

Δεν φοβάμαι την κρεμάλα

Δεν φοβάμαι το σχοινί

Και στο πέρασμά μου τρέμουν

Ράλληδες και Γερμανοί

Ράλληδες ταγματαλήτες

Μπουραντάδες, Γερμανοί

Τα κεφάλια σας θα πέσουν

Απ' τ' αντάρτικο σπαθί

Μάνα μου, γλυκιά μου Ελλάδα

Ο αντάρτης του ΕΛΑΣ

Θα σ' ανάψει τη λαμπάδα

Της τιμής, της λευτεριάς^vii

i      Στην Ελληνική μυθολογία οι Κουρήτες ήταν Δαίμονες (= Δαΐμονες, ειδήμονες) που η λατρεία τους εντοπίζεται κυρίως στη Φρυγία και στη Κρήτη που κατά παράδοση ονομαζόταν και Κουρήτις.

Αναφέρονται όμως και σε άλλες ελληνικές περιοχές ταυτιζόμενοι αλλού με τους  Τελχίνες, αλλού με τους Κορύβαντες και αλλού με τους Καβείρους ακόμα δε και με τους  Ιδαίους Δακτύλους.

Στη Φρυγία φέρονται ως ακόλουθοι της Κυβέλης – Ήρας στην οργιαστική της λατρεία. Αντίθετα στη Κρήτη μνημονεύονται ως «άγρυπνοι φύλακες» του Δία που κάλυπταν με τις ένοπλες ορχήσεις και τον θόρυβο των όπλων τους και των κρουστών οργάνων τους, τους κλαυθμούς του για να μη τον ακούσει ο θεός Κρόνος. Αλλά και γενικότερα πιστεύονταν ως ακόλουθοι του Δία όπως οι Σάτυροι του Διονύσου. Ο αριθμός των Κουρητών έφθανε τους δέκα και τα ονόματά τους έλαβαν πολλές πόλεις της Κρήτης.

Σ΄ αυτούς αποδίδεται κατά τις τοπικές παραδόσεις η εφεύρεση του πολεμικού χορού του ΠΥΡΡΙΧΙΟΥ ενώ στην Εύβοια θεωρούνταν οι εφευρέτες των κυνηγετικών όπλων και τιθασευτές.

Γενικά πιστεύονταν ότι αυτοί έθεσαν τις βάσεις του πολιτισμού της κοινής συμβίωσης των ανθρώπων, προστατεύοντας τις πόλεις και τους πολίτες με ομόνοια και ευνομία διευκολύνοντας την ιδιωτική ζωή με τη διδασκαλία της χρήσης της φωτιάς, της κατεργασίας μετάλλων, της χρήσης του τόξου καθώς και της υπόδειξης θρεπτικών ειδών, όπως το μέλι, και άλλων τροφίμων.

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%AE%CF%84%CE%B5%CF%82

ii      Για τον “τακτικό” και “άτακτο” στρατό έχω ασχοληθεί πολύ στο βιβλίο μου Παράξενοι Φτωχοί Στρατιώτες-θαυμαστά στοιχεία της αρβανίτικης στρατιωτικής παράδοσης των ελληνικών Κοινών, εκδ. Αλφειός, Αθήνα, 2014.

iii     Γι' αυτό είναι λάθος, το κατά τα άλλα υπέροχο τραγούδι του Στ. Ξαρχάκου σε στίχους Κ. Κινδίνη που τραγουδάει ο Μ. Μητσιάς, “Χαμένος ήχος”...

”Είμαστ' απ' έξω απ' αυτήν την ιστορία

μη με πικραίνεις άλλο πια Μαρία,

.............

Μην επιμένεις άλλο πια Μαρία

να με θυμάσαι στον ΕΛΑΣ επιλοχία

τα χρόνια δεν τα παίρνεις πίσω....”

iv     Πάνω στο ζήτημα των οργανώσεων του ΚΚΕ στον ΕΛΑΣ αξίζει να σταθούμε λίγο για να ανοίξουμε τη συζήτηση αφού το θέμα έχει ελάχιστα μελετηθεί.

Ο τακτικός στρατός, όπως τον ξέρουμε, είναι μια πυραμιδοειδής απρόσωπη συλλογικότητα. Όλα κινούνται από πάνω προς τα κάτω, τίποτα δεν γίνεται αν δεν προβλέπεται και αν δεν διατάσσεται. Ακόμη κι αν προβλέπεται κάτι κάποιος πρέπει να το διατάξει να γίνει την τάδε ή δείνα στιγμή, στην έτσι ή στην αλλιώς παραλλαγή του. Ο ΕΛΑΣ δεν είναι ακριβώς έτσι. α) Λόγω της αντάρτικης υφής του, όπου οι μονάδες του ζουν στη διασπορά πολλές μέρες και χωρίς επικοινωνία, μέσα σε απρόβλεπτες αλλά και πρωτόγνωρες συνθήκες, β)λόγω της ελληνικής στρατιωτικής παράδοσης όπου η τάξη και η “τακτικότητα” είναι άλλου είδους, γ) λόγω της “κομμουνιστικής” επιρροής, με τις συνελεύσεις, την εθελοντική στρατολογία και την ισότητα και συντροφικότητα που διακηρύσσει, “σπάει” σε πολλά σημεία την πυραμιδοειδή απρόσωπη συλλογικότητα.

Από την άλλη μεριά. Οι κομ. Οργανώσεις είναι κι αυτές πυραμίδες απρόσωπης συλλογικότητας. Δεν ξεκινήσανε έτσι, “καταστατικά”, αλλά εκεί καταλήγουν. Στην πράξη, η ηγεσία αυτονομείται, τα μέλη αποπροσωποιούνται και η συντροφικότητα εκφράζεται και λειτουργεί όταν έρχεται “κάτι” από πάνω προς τα κάτω και όχι αντίστροφα.

Αυτές οι δύο πυραμίδες, η μία μέσα στην άλλη, ακόμη και στις καλύτερες συνθήκες δεν μπορεί παρά να δημιουργούσαν παρατράγουδα. Πόσω μάλλον σε συνθήκες συνεχούς κίνησης, μαχών, ελιγμών, έντασης και γενικά εξουθενωτικών συνθηκών διαβίωσης. Στην καλύτερη περίπτωση, μία από τις δύο, η λιγότερο απαραίτητη που είναι η κομματική, θα υποβαθμιστεί, θα ατονίσει και θα πάψει να λειτουργεί. Στη χειρότερη περίπτωση, οι δύο πυραμίδες θα συγκρουστούν, αφανώς ή και εμφανώς, θα εκφραστούν δύο (τουλάχιστον) γραμμές όπου, η μία θα υπονομεύει την άλλη, όχι τόσο στη θεωρία αλλά κυρίως στην πράξη, καταχθονίως και υποχθονίως. Η περίπτωση της δολοφονίας του συνταγματάρχη Ψαρρού από τον ταγματάρχη Θύμιο Ζούλα, κόντρα στις διαταγές, στο συμφέρον της Ελλάδας, του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ και ενάντια σε κάθε ανθρώπινη αξία, είναι αυτό ακριβώς το πράγμα. Δύο γραμμών υπαρχουσών μέσα στο ΚΚΕ, η μειοψηφική, την “κατάλληλη” στιγμή, εκδηλώνεται έτσι ώστε να υπονομευτεί και να ακυρωθεί η πλειοψηφική. Όταν συμβεί αυτό η πλειοψηφική εκ των πραγμάτων θα αναγκαστεί να κάνει ό,τι θα έκανε και η μειοψηφική. Και η μειοψηφική θα θριαμβολογήσει ότι τα πράγματα ήταν έτσι όπως τα έλεγε εκείνη και όχι η πλειοψηφική.

Όταν όμως φτάνουμε σε αυτά τα σημεία της ανάλυσης, προκύπτει ένα ακόμη ζήτημα εξ ίσου σημαντικό. Τι είδους γραμμές, τι είδους πολιτικές και νοοτροπίες, συγκρούονται μέσα στις δύο αυτές πυραμίδες; Πού φτιάχνονται αυτές στις συνθήκες που περιγράψαμε παραπάνω και από ποιους;

Χρόνια τώρα, οι ελέω Άγγλων και Αμερικανών “νικητές”, καλλιεργούν μια εντύπωση ότι οι κομμουνιστές ήταν κάτι τέρατα ανθρωπόμορφα που ήρθαν εδώ από αλλού, κάτι ξένο με την άγια ελληνική κοινωνία, και δεν δίστασαν να τα κάνουν όλα “Γης Μαδιάμ” έχοντας στόχο την εξουσία, την περιουσία, τη θρησκεία και την οικογένεια. Όποιος είναι της αντίστοιχης ηλικίας θα θυμάται τον “Σονόρα”, έναν γκαβό και άθλιο τύπο, όπου ο Τζέιμς Πάρης όρισε να εντιπροσωπεύει τον κομμουνιστή που επιβουλεύεται την εθνικόφρονη Ελλάδα(!)

Αν είναι όμως τίμιος άνθρωπος και σκύψει σε κάθε κοινωνία, θα δει ότι οι κομμουνιστές δεν ήρθαν από αλλού αλλά ήταν ό,τι ήταν όλα τα παιδιά της κοινωνίας αυτής. Όλοι ήταν δε στην ΕΟΝ(!) Όλοι ήταν χριστιανοί. Όλοι ήταν από μεγάλες και σφιχτές οικογένειες και φάρες ατράνταχτες. Οι πιο πολλοί ήταν βενιζελικοί, αρκετοί ήταν βασιλικοί και ελάχιστοι, δυο-τρεις ήταν κομμουνιστές που είναι αμφίβολο αν συμφωνούσαν μεταξύ τους.

Πώς μας προέκυψε λοιπόν αυτή η “κομμουνιστικοποίηση”, τι είδους ήταν  τελικά η “κομμουνιστικοποίηση”; Ήταν ο φόνος του Ψαρρού “κομμουνιστική” πολιτική όταν οι μόνοι ωφελημένοι απ' αυτόν είναι όλοι οι ακραίοι και των δύο πλευρών και πάνω απ' όλα οι Άγγλοι που θέλουν στον Λίβανο υπόλογους και στριμογμένους τους εαμίτες αντιπροσώπους, ήγουν την πλειοψηφούσα γραμμή του ΚΚΕ; 

Αλλά και παρακάτω, στις μονάδες του ΕΛΑΣ και στις κομ. οργανώσεις. Οι παλαιότεροι κομμουνιστές, αυτοί που είχαν κομματική ηλικία μεγαλύτερη της κατοχής, ήταν ελάχιστοι, για να μη πω ότι ήταν ανύπαρκτοι στη “ζωή” των κομματικών οργανώσεων βάσης. Επειδή ήταν λίγοι, γίνηκαν “στελέχη” και έτρεχαν από δω κι από κει. Σε συνθήκες παρανομίας αυτό σημαίνει ότι ελάχιστη παρουσία είχαν στις συζητήσεις και στις ενέργειες των οργανώσεων. Ενώ τα πιο πολλά μέλη των οργανώσεων ήταν “δόκιμα” αφού το καταστατικό του ΚΚΕ πάντα προέβλεπε δοκιμασία έξι τουλάχιστον μηνών για τα νέα μέλη. Οι αξιωματικοί του ΕΛΑΣ δηλαδή, που προσχώρησαν το καλοκαίρι του '43, ακόμη κι αν ζήτησαν αμέσως να γίνουν μέλη του κόμματος, πράγμα απίθανο, τακτικά μέλη του ΚΚ θα πρέπει να έγιναν τον Φεβρουάριο του '44! Πώς λοιπόν έγινε “κομμουνιστικοποίηση” των τόσο λίγων προς τους τόσο πολλούς; Πώς μπόρεσαν οι τόσο λίγοι να επηρεάσουν τόσο καθοριστικά τόσο πολλούς;

Συμπέρασμα: Όσο κι αν θέλουν, και οι μεν και οι δε, να περάσει ο ΕΛΑΣ ως “κομμουνιστικός στρατός”, δεν το καταφέρνουν. Μπορεί να φέρει κάποια χαρακτηριστικά που στην εποχή αυτή σχετίζονται με τον

Κόκκινο Στρατό, αυτό όμως είναι φυσικό και ανάλογο με την εποχή του Ναπολέοντα όπου ο στρατός του επηρέασε όλους εκείνους που έβλεπαν στο πρόσωπό του και στις ιδέες του την απάντηση στην απολυταρχική και δεσποτική Ευρώπη. Όταν ακόμη τώρα τραγουδάμε την “Μασσαλιώτιδα” και να συγκινούμαστε γιατί είναι παράξενο να τραγουδάνε οι Ελασίτες την “Κατιούσα” ή την “Βαρσαβιάνκα” όχι σε μετάφραση αλλά με αμιγώς ελληνικούς στίχους;

Ο ΕΛΑΣ είναι γέννημα θρέμμα της ελληνικής στρατιωτικής παράδοσης, είναι ό,τι καλύτερο γέννησε η ελληνική κοινωνία και ως εκ τούτου φέρει και τις παθογένειες και τα ελαττώματα αυτής της κοινωνίας. Ας μην ξεχνάμε ότι κληρονόμησε και έναν ψυχρό εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα σε Βενιζελικούς και Βασιλικούς που ταλάνισε την κοινωνία για τρεις δεκαετίες και οδήγησε στην Μικρασιατική καταστροφή. Φέρει δε αυτά τα ελαττώματα στην ηπιότερη μορφή τους κι αυτό προκύπτει εύκολα αν δει κανείς όλα τα πριν κι όλα τα μετά. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει σε τούτο δω το κείμενο.

v     Ο δρόμος είναι άσωτος, Χουλιάρα-Περικλή, εκδ. Οιωνός, Λαμία, 2006, σελ. 165, 166

vi    “Γύφτικα” λένε οι αντάρτες τα ιταλικά όπλα σε αντίθεση με τα γερμανικά γιατί είναι άσχημα και κακοφτιαχμένα.

vii https://www.youtube.com/watch?v=xvrvfxm9dyU