Ο π. Χρυσόστομος Πέπας, ιερέας της ΙΙ μεραρχίας του ΕΛΑΣ για τη Μάχη της Πύλης

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Πολλά μηνύματα φτάνουν, ελπιδοφόρα μηνύματα, ότι η συγγραφή της ιστορίας της Αντίστασης, κατά των Γερμανών και Ιταλών, βρίσκεται σε μια απ' τις πλέον γόνιμες και δημιουργικές της φάσεις.

Νέοι και παλαιότεροι, ακαδημαϊκοί και "ερασιτέχνες" ερευνητές των αρχείων και των μαρτυριών, εργάζονται με έμπνευση και μεράκι για την απελευθέρωση της ιστορίας της απελευθέρωσης της Ελλάδας από την τριπλή Κατοχή. 

Τίποτα δεν έχει πάει χαμένο, τίποτα δεν έχει ξεχαστεί, τίποτα δεν έχει χαθεί!

Ναι, είναι «τα πιο μεγάλα μας τα κατορθώματα, μες τις πέτρες και στα χώματα»... αλλά ζωντανά όσο ποτέ άλλοτε, γιατί πλέον έχουν περάσει στη σφαίρα του Πνεύματος, ήγουν της Αθανασίας! 

Έχουν γίνει παραδείγματα και πρότυπα και όλα δείχνουν ότι, μπορούν να μπολιάσουν μια νέα εθνική παλιγγενεσία, στην οικονομική και στην πνευματική ζωή της Πατρίδας.

Σήμερα, έρχεται κοντά μας ο πατέρας Χρυσόστομος Πέπας, ιερέας της 5ης ταξιαρχίας (και μετέπειτα ΙΙ μεραρχίας) του ΕΛΑΣ για να μας αφηγηθεί την δική του εμπειρία για τη Μάχη της Πύλης. 

Για τη μάχη αυτή έχουμε γράψει πολλά. Κι όσο γράφουμε, αντιλαμβανόμαστε ότι δεν φτάνουν και χρειάζονται κι άλλα. Θα, ψάξουμε, θα τα βρούμε και θα τα παρουσιάζουμε. Θα αγωνιστούμε να φέρουμε στον Νυν & στο Αεί, ό,τι μπορούμε περισσότερο από εκείνη της σεμνή, απλή, ταπεινή, τραχιά αρβανίτικη, εποποιία.

Και για τον π. Χρυσόστομο έχουμε γράψει (κλικ) 

Πώς, το καλοκαίρι του 1943, και μετά την θριαμβευτική περιοδεία της έφιππης ηγεσίας του ΕΛΑΣ στην Αυλίδα, χειροτονείται, από διάκος παπάς, μέσα στην Μητρόπολη των Αθηνών, μετά από αίτημα του Ορέστη, προκειμένου να καλύψει τη θέση του στρατιωτικού ιερέα του μεγάλου αυτού αντάρτικου σχηματισμού.

Σήμερα θα δώσουμε τον λόγο στον ίδιο, χάρη στο εξαίρετο βιβλίο του αείμνηστου δημοσιογράφου Γιώργου Γάτου, Η εθνική αντίσταση στη Φωκίδα. 

Ευχαριστούμε από καρδιάς τις εκδόσεις Πεδίο για την άδεια δημοσίευσης.  

Γιώργος Γάτος, Η εθνική αντίσταση στη Φωκίδα, εκδόσεις Πεδίο, τόμος Α', σελ. 476-483

Ορέστης, Οκτώβριος 1944: Οι τελευταίες μάχες, από την Αθήνα έως τη Λαμία

Ο Ορέστης (Ανδρέας Μούντριχας), καπετάνιος της ΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ για τις τελευταίες μάχες με τους Γερμανούς, από τις προσβάσεις της Αθήνας έως την Λαμία.

Δημοσιεύσεις στην εφημερίδα "Απογευματινή" στις 20 & 22 Σεπτεμβρίου 1958. Είναι δε τόσο προσεγμένη η δουλειά του Καπετάνιου ώστε φροντίζει, όσο είναι δυνατόν, η αφήγηση να συμπίπτει με τις εποχές και τους μήνες όπου τα γεγονότα έλαβαν χώρα!

Ιδιαίτερης αξίας είναι: 

1) Η περιγραφή της συνάντησης του Κρατερού* με τον μητροπολίτη Αττικής Ιακώβο...ο πολέμαρχος, που σε δυο μήνες θα σκοτωθεί στα Δεκεμβριανά, σκύβει και φυλάει το χέρι του ιεράρχη....

2) Η περιγραφή της απελευθέρωσης της Λαμίας από τον Νικηφόρο και τα ΙΙ Σύνταγμα της ΙΙης Μεραρχίας καθώς και επισήμανση ότι η υποχώρηση των Γερμανών, οι οποίοι μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν χάσει τη μαχητική του ικανότητα, από τη μάχη του Σκαμνού και μετά, αποκτά χαρακτηριστικά φυγής!

*Ο μόνιμος υπολοχαγός Κ. Ζούσης ήταν από τους πρώτους αξιωματικούς τους Ελλ. Στρατού που προσχώρησε στον ΕΛΑΣ. Διοικούσε, από τον Ιούλιο του 1943, το 3ο τάγμα (Λειβαδιάς) του 34 Συντάγματος. Καταγόταν από τα Χάλια-Δροσιά. Όταν σκοτώθηκε στα Δεκεμβριανά, στο ύψωμα "Αράπης" στο Γουδή,  πολεμώντας τους Άγγλους αποικιοκράτες, το άλογο και το σπαθί του παραδόθηκαν στην θεια Κωστούλα του Θανάση Μαρνέρη, στο Σχηματάρι, που ήταν πρώτη του ξαδέρφη.