Χάρτης της Ελλάδας-1720

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Στην πραγματικότης πρόκειται για τον ίδιο Αγγλικό χάρτη του Μ. Ράντολφ (1560) που παρουσιάσαμε στην πρώτη ανάρτηση του αφιερώματος. Παραχαραγμένος, στην κυριολεξία, για να μη φαίνονται τα στοιχεία του χαρτογράφου και η ταυτότητα της αντιγραφής.

Δύο σχεδόν αιώνες μετά τον αυθεντικό και οι Ευρωπαίοι, πολιτικοί, οικονομικοί, στρατιωτικοί, ναυτικοί, παράγοντες ενημερώνονται με τον ίδιο τρόπο! Μόνο που είναι αρκετά προς το καλλιτεχνικότερον, με αρκετά χρώματα για την εποχή και χαραγμένα τα σύνορα των διαμερισμάτων.

Σύμπασα η "αρχαία" Ελλάδα-1683

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτός ο χάρτης, άθελά του, παρουσιάζει όλη τη νοοτροπία του "δυτικού" πολιτισμού. Ήτοι:

Το ανύπαρκτο ως υπαρκτό και το φαντασιώδες ως...καθολικό!

Κι όλα αυτά σερβιρισμένα με τον πλέον ελκυστικό τρόπο.

Ένας χάρτης της Ελλάδας του 17ου αιώνα, σωστό έργο τέχνης, με πολλή φαντασία και υστεροβουλία. Για να μη λησμονεί κανείς τα δικαιώματα της Δύσης στην "Ανατολή", βάζουμε και το...Δουκάτο των Αθηνών στην Grecia antica(!) Υποθέτουμε ότι πρόκειται για τη "μοντέρνα" Ελλάδα με την οποία, σύμφωνα με τη σημείωση των εκδοτών του, συγκρίνεται η αρχαία(!) 

Το έργο τέχνης, εξ ορισμού, δεν έχει καμία σχέση με την επιστήμη. Κι ας ισχυρίζεται ότι παρέχει οδηγίες σύμφωνα με τους καλύτερους χάρτες και συγγραφείς της Γεωγραφίας. Δεν αντανακλά την πραγματικότητα "σαν τον καθρέφτη", αλλά "σαν τον φακό", την μεγεθύνει(Μπ. Μπρέχτ). Κι εδώ οι μεγεθύνσεις μας δείχνουν πολλά περισσότερα πράγματα απ' αυτά που οι εκδότες του χάρτη προσδοκούσαν.

Χάρτης Στερεάς, Εύβοιας και βορείου Πελοποννήσου-1650

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Άλλος ένας χάρτης του 17ου αιώνα για την περιοχή της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, με τεράστιο ενδιαφέρον κι άλλο τόσο τεράστια λάθη. 

Αν και θεωρεί τον εαυτό του "νέα και ακριβή περιγραφή" της...Αχαΐας δεν είναι τίποτα περισσότερο από αποτύπωση των ιστορικών τοπωνυμίων, πολλές φορές, σε τελείως λάθος μέρος.  Έτσι, πχ, τοποθετεί την Αταλάντη στην Εύβοια!

Τον παρουσιάζουμε χωρίς πολλά λόγια και, επειδή είναι εξαιρετικά ωραίος, με πολλές λεπτομέρειες.

Χάρτης Αττικής, Βοιωτίας, Μεγαρίδας, Κορινθίας, Φωκίδας, Λοκρίδας 1650

Ο τίτλος του χάρτη

Γιώργος Μιλτ. Σαλεμής

Οι χάρτες της εποχής αυτής είναι δύο ειδών. Εκείνοι που αναπαριστούν την πραγματικότητα των ελληνικών εδαφών και εκείνοι που αναπαριστούν την αντίληψη των "Ευρωπαίων" για την Ελλάδα, του Έλληνες, τον Μεγάλο Ελληνικό Πολιτισμό.  

Η πρώτη κατηγορία χαρτών είναι οι πλέον διαφωτιστικοί και είναι, φευ, οι λιγότεροι. 

Έναν δημοσιεύσαμε τις προηγούμενες ημέρες.

Η δεύτερη κατηγορία χαρτών είναι οι πλέον φωταδιστικοί και είναι οι περισσότεροι. Δεν πρόκειται για την απεικόνιση της Ελλάδας υπό κλίματα αλλά πρόκειται για την "Ευρωπαιϊκή" αντίληψη για την Ελλάδα, τους Έλληνες και τον Πολιτισμό τους, υπό κλίμακα και σε δύο διαστάσεις. Λείπει μονίμως η τρίτη και η διάσταση του ενεστώτος χρόνου. Οι Ευρωπαίοι ήθελαν να ξέρουν πού ήταν τα αρχαία. Πρόκειται για τους πρώτους "τουρίστες", με  τη μορφή "περιηγητών", πρακτόρων, φιλελλήνων κλπ. Όπως οι σημερινοί Άγγλοι θέλουν να ξέρουν πού είναι το "Φαληράκι" της Ρόδο και ο Λαγανάς της Ζακύνθου, τότε θέλανε να ξέρουν πού είναι η Θήβα, η Αθήνα και, γιατί όχι;, η Τανάγρα, η Ανθηδώνα και ο...τύμβος του Σαλγανέα. 

Γι' αυτό και πέρα από τα σωστά ή τα λάθη στην απεικόνιση του τοπίου, σπάνια θα βρει κανείς σύγχρονα με τον χαρτογράφο τοπωνύμια, ονόματα πόλεων, χωριών κλπ. Όλα είναι στην "αρχαία" του μετάφραση. Έτσι η Τανάγρα, το 1650 μΧ, απεικονίζεται σαν να είναι ζωντανή πολιτεία στη σμίξη δύο ποταμών..του Ασωπού και του Θερμόδωνα, του δικού μας Λάρη! 

Πράγμα, βέβαια, που δε καθιστά το ταξίδι μας στους χρόνους αυτούς λιγότερο ενδιαφέρον και για τούτο και δημοσιεύουμε τον παρακάτω χάρτη.

Η νότια πλευρά της Στερεάς μαζί με του δυο κόλπους της, τον Κορινθιακό και τον Σαρωνικό

Λεπτομέρεια με την περιοχή της Ταναγραϊκής: Ενδιαφέρον είναι ότι δίπλα στον Ωρωπό αναφέρεται η "Γραία", η αρχαϊκή ονομασία της Τανάγρας. Πράγματι, ο Ωρωπός ανήκε τότε στην Γραία και ήταν ένα από τα επήνιά της. Το άλλο είναι το Δήλιον. 

          

Φωκίδα, Δαυλίδα, Θεσπιές, Αλίαρτος...

Λεπτομέρεια όπου μπορεί κανείς να "διακρίνει" τα "Μακρά τείχη" της Αθήνας

Λεπτομέρεια με τον Ισθμό της  Κορίνθου, την Ακροκόρινθο, τη Σαλαμίνα

Μια πολύ ωραία λεπτομέρεια με τη Λίμνη της Κωπαΐδας

Λεπτομέρεια με την υπογραφή του χαρτογράφου