Ορέστης: Πώς γράφτηκε το «Βροντάει ο Όλυμπος αστράφτει η Γκιώνα...»

Νίκος Καρβούνης ( 1880-1947)

Ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ ΑττικοΒοιωτίας, αφηγείται ο ίδιος πως γράφτηκαν οι στίχοι τον Απρίλιο του '43 από τον Καρβούνη, πως μελοποιήθηκε από τον Αστραπόγιαννο (Άκης Σμυρναίος) στις Αλυκές της Βοιωτίας και ποιοι το τραγούδησαν πρώτοι στο Μαυρολιθάρι της Γκιώνας... «..οι αντάρτες μου, οι Αρβανίτες..»!

«Πριν φύγω για έξω όμως, είδα και τον Καρβούνη. Κάθε φορά που κατέβαινα στην Αθήνα τον έβλεπα, όπως και τον Κτιστάκη, παρ' όλον ότι ήσαν τότε υπό δυσμένειαν. Σ' αυτό το ζήτημα δεν ήμουνα ποτέ «υποδειγματικός κομμουνιστή». Ποτέ δεν έκοψα τις σχέσεις μου με τους παληούς φίλους ή γνωστούς μου, ούτε με τους «αστούς», ούτε ακόμη – και αυτό ήταν το τρομερώτερο – με τους απομονωμένους και υπό δυσμένειαν συντρόφους. 

Τον είδα τον Καρβούνη τότε στο σπίτι του, πίσω από το Γαλλικό Νοσοκομείο. Εκεί τον είχα ξαναδή και άλλοτε, και μαζί με τον Κτιστάκη.

Όταν βρισκόμουν σε δίλημμα, να κάνω αντάρτικο, παρά τους δισταγμούς της ηγεσίας, τα είχαμε μιλήσει πάλι οι τρεις εκεί. Ο Κτιστάκης παρ' όλον ότι δικαίωνε απόλυτα τις σκέψεις μου, δίσταζε και να με συμβουλεύση και να το αποφασίσω.

-Τι να το κάνω αν δικαιωθώ αργότερα; του είπα κάποια φορά. Ο σκοπός δεν είναι να γίνω επικριτής της ηγεσίας μια μέρα. Σκοπός είναι να γίνη εκείνο που πρέπει.

Τότε ο Καρβούνης – παληός αγωνιστής του Βορειοηπειρωτικού αγώνος – σηκώθηκε, μ' αγκάλιασε και με φίλησε. Τότε το αποφάσισα οριστικώς, αφού και ο Κτιστάκης κλονίστηκε. 

Τώρα όμως ο Καρβούνης – πάντα γεμάτος με νεανικό ενθουσιασμό – με ήθελε και για κάτι άλλο. Είχε συνθέσει ένα τραγούδι, ένα θούριο, για το αντάρτικο. Το «Βροντάει ο Όλυμπος». Είχε προχωρήσει μάλιστα και στην μελοποίησί του. Μια γνωστή του κυρία, καθηγήτρια του Ωδείου, η κυρία Μ.Δ., το είχε μελοποιήσει, πάνω στα χνάρια της «Αΐντα» του Βέρντι.

Από τους στίχους ενθουσιάστηκα. Το άλλο όμως δεν με ικανοποίησε. Ίσως και δεν το απέδιδε καλά ο Καρβούνης, όπως το έπαιζε με τα δυο δάχτυλα στο πιάνο, και όπως προσπαθούσε, μάταια, να το τραγουδήση. 

- Άσε του είπα. Έχω ένα μουσικό έξω. Ας μην είναι καθηγητής αυτός. Τα ζη όμως αυτά που γράφεις και θα το μελοποιήση καλύτερα. Πιο βροντερό. Βροντές δεν θέλεις; Αρκεί να μου το επιτρέπης. 

- Ορέστη μου «δικό σου είναι», δεν είναι δικό μου. Πάρτο και κάνε ό,τι καταλαβαίνεις.

Σε δυο μέρες, στην αμμουδιά της Αλυκής, ο Αστραπόγιαννος (Γαληνός), «συλλάβιζε» τους στίχους του Καρβούνη στην κορνέτα του. Είπα δεν ήταν καθηγητής, ήταν ένας απλός μουσικός, αλλά ήταν αντάρτης. 

Το αποτέλεσμα μας δικαίωσε. 

Όπως ανηφορίζαμε για την Ρούμελη, οι άνδρες των δύο υπαρχηγείων (Λειβαδιάς και Θηβών, το άλλο έμενε ν' ανεβή σε λίγες μέρες) το μάθαιναν. Και όταν φθάσαμε στο Μαυρολιθάρι, στις πλαγές της Γκιώνας, οι αντάρτες μου, οι Αρβανίτες, τραγουδούσαν, «Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα...»

Σε λίγο το τραγουδούσαν σ' όλη την Ελλάδα».

Το πρώτο φύλλο του "Εκδικητή" στην πιο κρίσιμη καμπή του Β' ΠΠ

Η εφημερίδα "Εκδικητής", ήταν όργανο του ΕΛΑΣ ΑττικοΒοιωτίας. Βγήκαν είκοσι τρία φύλλα, ένα κάθε μήνα και μερικές φορές συχνότερα. Το μικρό χειροκίνητο τυπογραφείο, το χαρτί και τον τίτλο, η Πατρίδα τα οφείλει στον Γιάννη Πετσόπουλο, παλιό κομμουνιστή, συνδεόμενο με τον Βαγγέλη Κτιστάκη και τον Νίκο Καρβούνη, εκείνον που έφτιαξε το "Βροντάει ο Όλυμπος αστράφτει η Γκιώνα".

Φιλοξενήθηκε στην ελεύθερη περιοχή της Αρβανιτιάς, μισή ώρα από την Αθήνα, στη "σπηλιά του Μπόρση" κοντά στα Κρώρα, κι εκείνη,  η Αρβανιτιά, έκανε ό,τι μπορούσε για να το διαφυλάξει από τις αλλεπάλληλες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις των Γερμανών. Τα κατάφερε πλήρως!

Ο "Εκδικητής" θα βγάλει το τελευταίο του φύλλο τον Μάρτιο του 1945....το αποχαιρετιστήριο φύλλο στους μαχητές της θρυλικής ΙΙ Μεραρχίας του ΕΛΑΣ που πολέμησε ΌΛΟΥΣ του εχθρούς του Ελληνικού Λαού!

Στις προμετωπίδες του θα δούμε όλες τις μετεξελίξεις της ένοπλης αντίστασης του Λαού της περιοχής και, ιδιαίτερα, των Αρβανιτών της. Από "υπαρχηγείο" το 1943, ο Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, γρήγορα εξελίσσεται στην V ταξιαρχία και στη ΙΙ μεραρχία.

Το πρώτο φύλλο του τυπώθηκε με ημερομηνία 10 Αυγούστου 1943 ενώ τα τμήματα του ΕΛΑΣ ανασυντάσσονταν και σε όλη την Ελλάδα φούντωνε η ένοπλη πάλη κατά των κατακτητών.

Ειδικά εκείνη την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη το "σχέδιο Κιβωτός του Νώε", ήτοι, η επιχείρηση αντιπερισπασμού που αποσκοπούσε στον αποπροσανατολισμό των Γερμανών από την επικείμενη απόβαση στη Σικελία.

Ο ΕΛΑΣ, από τις 23 Ιουλίου, τελεί υπό τις εντολές του ΣΜΑ, πράγμα που σημαίνει ότι, έχει αναγνωριστεί ως Ελληνικός Στρατός επί ελληνικού εδάφους - και όχι απλώς ως "Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών"- ενεργεί δε ως σχηματισμός του ΣΜΑ και εντάσσεται στους σχεδιασμούς του!  (Το αν οι Άγγλοι τίμησαν τις υποχρεώσεις τους που απέρρεαν από αυτή τη συμφωνία είναι άλλο πράγμα).

Εκείνες δε τις ημέρες του Αυγούστου μαίνεται η θρυλική και καθοριστική για την έκβαση του Β' ΠΠ, μάχη στην "εξέχουσα του Κουρσκ". Συγκεκριμένα, η πρώτη φάση έχει τελειώσει, η επιθετική ορμή των Γερμανών έχει αναχαιτιστεί και έχει ξεκινήσει η δεύτερη, η αντεπίθεση, δηλαδή, των Σοβιετικών για την εκμηδένιση των επιτιθέμενων δυνάμεων και την ευθυγράμμιση του μετώπου.  Σε εκείνη τη μάχη, μαζί με τη συντριβή τεράστιων δυνάμεων της Βέρμαχτ, η στρατηγική πρωτοβουλία πέρασε οριστικά στην πλευρά του Κόκκινου Στρατού. Από κει και ύστερα, οι Γερμανοί, δεν θα μπορέσουν να αντεπιτεθούν και θα διεξαγάγουν μόνο αγώνα αμυντικό.

Ωστόσο, διατηρώντας ακόμη μεγάλες δυνάμεις (η Ευρώπη όλη είναι στα χέρια τους, το "δεύτερο μέτωπο" θα αργήσει ακόμη έναν χρόνο και η απόβαση στη Σικελία είναι περιορισμένης σημασίας) αντιστέκονται σθεναρά και διαπραγματεύονται το είδος της ήττας τους. Όλοι βλέπουν το τέλος του πολέμου ακριβώς εκείνη τη στιγμή που το φάσμα της "μονομερούς ειρήνης" με τη Ναζιστική Γερμανία προβάλλει πάνω από τα φονικά πεδία των μαχών.

Το άμεσο καθήκον που προκύπτει για όλες τις αντιφασιστικές δυνάμεις είναι, η πλήρης και οριστική συντριβεί της χιτλερικής Γερμανίας και των συμμάχων και η άνευ όρων παράδοσή τους! Αυτό, για τους κάθε λογής συνεργάτες του Άξονα, στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, σημαίνει ότι αρχίζουν να σκέπτονται την τύχη τους και να σχεδιάζουν τη δράση τους "για τώρα και για μετά".

Για όλους αυτούς τους λόγους η πάλη για το "ποιος-ποιον" θα εξοντώσει εντείνεται και γίνεται ακόμα πιο σκληρή και σε διεθνές και σε εθνικό επίπεδο. Στο εθνικό επίπεδο, παίρνει μορφή εμφυλίου πολέμου αφού οι κάθε είδους συνεργάτες των κατακτητών αρχίζουν να πολεμάνε πια για τη ζωή τους. Η εκδίκηση είναι πάνω απ' τα κεφάλια τους και το "Εκδικητής" αυτήν προαναγγέλλει πανηγυρικά....Η πρώτη φάση της ελληνικής τραγωδίας αρχίζει την ώρα που η ελπίδα της Λευτεριάς φωτίζει τις ψυχές των Ελλήνων....